•
Οι Οργανοπαίκτες στο καρπάθικο γλέντι είναι: α) ο λυριστής, αυτός που παίζει
καρπάθικη λύρα· β) ο τσαμπουνιέρης, αυτός που παίζει καρπάθικη
τσαμπούνα· γ) ο λαουτιέρης, αυτός που παίζει λαούτο και δ) ο βιολιτζής,
αυτός που παίζει βιολί. Στην τοπική ιδιωματική γλώσσα οι οργανοπαίκτες
αποκαλούνται ‘όργανα’, ‘παιγνία’ και ‘παιγνιώτες’, ενώ όταν παίζουν μαζί
λυριστής με τσαμπουνιέρη, τους αποκαλούν ‘λυροτσάμπουνα’. Πολύ συχνά
οι οργανοπαίκτες είναι παράλληλα και κατασκευαστές των οργάνων τους. 9
[βλ.: ΤΕΚΜΗΡΙΑ / Φάκελος 1 ος - Παράρτημα 5 ο - Οργανοπαίκτες &
Οργανοποιοί].
•
Το Τραγουδιστικό Ρεπερτόριο ενός γλεντιού δομείται ανάλογα με την συνθήκη
για την οποία τελείται και με τη φάση στην οποία βρίσκεται. Μπορεί να
περιλαμβάνει: α) εκκλησιαστικά τροπάρια 10 και ανόργανα ιδιόμελα τραγούδια
της τάβλας (θρησκευτικά πανηγύρια)
11
· β) συρματικά τραγούδια και
μαντινάδες σε μέτρο ιαμβικού δεκαπεντασύλλαβου πάνω στους ‘σκοπούς’
που επιθυμούν οι γλεντιστές (καθιστό γλέντι)· γ) μαντινάδες στον ‘Κάτω/Σιανό
Χορό’ και στον ‘Πάνω Χορό’· δ) τραγούδια: της αγάπης, του Ζερβού Χορού,
του Καλαματιανού Χορού και του Συρτού Νησιώτικου Χορού· ε) μαντινάδες σε
ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο ή τραγούδια που λέγονται σε εθιμικές περιστάσεις
(π.χ. γαμήλια, αποκριάτικα) και στ) μαντινάδες σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο
που τραγουδιούνται περπατώντας κατά τις πατινάδες, οι οποίες κάποιες
φορές αποτελούν προέκταση και επίλογο ενός γλεντιού.
•
Οι Μουσικοί Σκοποί είναι οι μουσικές μελωδίες με τις οποίες τραγουδιούνται οι
μαντινάδες κατά τη διάρκεια του καθιστού γλεντιού αλλά και σε άλλες, εθιμικές
ή μη περιστάσεις, στις οποίες γίνεται χρήση δεκαπεντασύλλαβων μαντινάδων
(πατινάδα, γάμος, Απόκριες, κ.α.). Οι μουσικοί σκοποί που χρησιμοποιούνται
στο νησί υπολογίζονται πως ανέρχονται συνολικά στους 70-75 τον αριθμό.
Κάθε κοινότητα, αλλά και κάθε γλεντιστής, χρησιμοποιεί κάποιους από
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες από την επιτόπια έρευνα υπάρχουν χωριά που αναγνωρίζονται από όλους
τους Καρπάθιους για την μακρά παράδοση που έχουν στην τεχνική, στην υφολογία παιξίματος και στην
κατασκευή των τοπικών μουσικών οργάνων. Για παράδειγμα το χωριό Μεσοχώρι είναι γνωστό για τους
λυράρηδες και τις τεχνικές παιξίματος αλλά και κατασκευής της καρπάθικης λύρας, ενώ το χωριό της
Ολύμπου είναι αντίστοιχα γνωστό για τους τσαμπουνιέρηδες, για την τεχνική παιξίματος αλλά και
κατασκευής της καρπάθικης τσαμπούνας. Αυτό βέβαια ως γεγονός δεν αποκλείει την ανάπτυξη
αξιόλογων τεχνικών, υφολογίας παιξίματος και κατασκευής των τοπικών μουσικών οργάνων και στα
υπόλοιπα χωριά.
10 Για παράδειγμα, στην Όλυμπο συναντάμε εκκλησιαστικά τροπάρια στα γλέντια θρησκευτικών
πανηγυριών, γάμων και βαφτίσεων, ενώ στα Σπόα στα γλέντια βαφτίσεων.
11 Τραγούδια της τάβλας τραγουδιόνται μόνο στην Όλυμπο και στο Διαφάνι σε γλέντια θρησκευτικών
πανηγυριών, γάμων και βαφτίσεων.
9
13