11 13 24 | Page 164

איז , אז אַ‏ פִ‏ ילוּ‏ דער וואס העלפט בלויז צו אין א קריגעריי , מעקט אים השי " ת אויס פון דער וועלט , אזוי ווי דער פָּ‏ סוּ‏ ק זאגט ( בַּ‏ מִּ‏ דְ‏ בָּ‏ ר ט " ז ה '(: " וְ‏ אֵ‏ ‏ֹש יָצְ‏ אָ‏ ה מֵ‏ אֵ‏ ת ה ' און עס איז ארויס א פייער פון השי " ת , וַתּ‏ ‏ֹאכַ‏ ל אֵ‏ ת הַ‏ חֲ‏ מִ‏ שִּׁ‏ ים וּ‏ מָ‏ אתַ‏ יִם אִ‏ ישׁ‏ ", און האט פארברענט די צוויי הונדערט און פופציג מענטשן ( וואס האבן מיטגעהאלטן מיט קֹרַ‏ ח (.
די גְ‏ מָ‏ רָ‏ א ברענגט ( סַ‏ נְ‏ הֶ‏ דְ‏ רִ‏ ין ק " י ) רַ‏ ב האט געזאגט : " דער וואס האלט אן א קריגעריי , איז עוֹבֵ‏ ר אויף דעם לָ‏ או פון ( בַּ‏ מִּ‏ דְ‏ בָּ‏ ר י " ז ה '( " וְ‏ לֹא יִהְ‏ יֶה כּ‏ קֹרַ‏ ח וּ‏ כַ‏ עֲ‏ דָ‏ תוֹ‏ ", מען זאל נישט זיין ווי קֹרַ‏ ח און זיין געמיינדע וואס האבן געפירט מַ‏ חֲ‏ לוֹקֶ‏ ת .
רַ‏ ב אַ‏ סִּ‏ י האט געזאגט : " ד וואס איז פארמישט אין א מחלוקת , ער איז ווערד קרעציג צו ווערן , און אמאל טוישט השי " ת דעם שטראף פון קרעץ צו ארעמקייט .
אויב מען איז א נרדף פארדינט מען זייער אסאך !
דער מִ‏ דְ‏ רָ‏ שׁ‏ זאגט ( ויק " ר כ " ז ה '( אויפן פָּ‏ סוּ‏ ק ( קֹהֶ‏ לֶ‏ ת ג ' ט " ו (: " וְ‏ הָ‏ אֱ‏ לֹקִ‏ ים יְבַ‏ קֵּ‏ שׁ‏ את הַ‏ נִּ‏ רְ‏ דָּ‏ ף "
- השי " ת זוכט צו העלפן דעם גע ' רודפ ' טן רַ‏ ב הוּ‏ נָא האט אויף דעם געזאגט אין נאמען פון רַ‏ ב יוֹסֵ‏ ף : " עס איז שטענדיג אזוי , השי " ת נעמט זיך אן פאר דעם וואס ווערט גע ' רודפ ' ט , סיי ווען אן ערליכער מענטש רודפ ' ט אן ערליכן , און אויך ווען אן ערליכער רודפ ' ט איינעם וואס איז נישט ערליך ."
ר ' יְהוּ‏ דָ‏ ה האט נאכגעזאגט אין נאמען פון ר ' יוֹסִ‏ י בֶּ‏ ן נְ‏ הוֹרָ‏ אִ‏ י : " השי " ת פאדערט שטענדיג פון די וואס רודפ ' ן אנדערע , דאס בלוט פון דעם וואס זיי האבן גע ' רודפ ' ט .
ר ' אֶ‏ לְ‏ עָ‏ זָר האט נאכגעזאגט אין נאמען פון ר ' יוֹסִ‏ י בֶּ‏ ן זִ‏ מְ‏ רָ‏ א : השי " ת האט ליב די גע ' רודפ ' טע . אזוי זעען מיר אויך ביי די קָ‏ רְ‏ בָּ‏ נוֹת , אז השי " ת האט געזאגט : " דער לייב רודפ ' ט דעם אקס , דער לעמפערט רודפ ' ט דעם ציג , דער וואלף רודפ ' ט דאס שעפסל . פון זיי זאלט איר נישט מַ‏ קְ‏ רִ‏ יב זיין פאר מיר פון די וואס רודפ ' ן אנדערע , נאר פון די בְּ‏ הֵ‏ מוֹת וואס ווערן גע ' רודפ ' ט ".
דעריבער דארף דער אויפריכטיגער מענטש גוט אריינטראכטן ווי שטארק ער
דארף זיך היטן נישט אריינגעשלעפט ווערן צו איין זייט פון א מַ‏ חֲ‏ לוֹקָ‏ הּ‏ , וואס דורכדעם קומט מען צו רודפ ' ן דעם אנדען צַ‏ ד , וויסנדיג אז נאכדעם וועט השי " ת פאדערן פון אים דאס בלוט פון די וועמען ער האט גע ' רודפ ' ט , און אנשטאט דערגרייכן כָּ‏ בוֹד און גרויסקייט דורכדעם וואס ער וועט באזיגן די לייט מיט וועמען ער פירט די מַ‏ חֲ‏ לוֹקָ‏ הּ‏ , וועט ער גאר פארשעמט ווערן מיט ' ן שטראף פון קרעץ ח " ו אדער ארעמקייט . אבער דער קלוגער מענטש וואס היט זיך שטארק נישט אנטייל צו נעמען אין קריגערייען , ווערט צום סוף אנגעזעהן אין די אויגן פון אלע מענטשן , אזוי ווי דער פָּ‏ סוּ‏ ק זאגט ( מִ‏ שְׁ‏ לֵ‏ י כ ' ג '(: " כָּ‏ בוֹד לָ‏ אִ‏ ישׁ‏ שֶׁ‏ בֶ‏ ת מֵ‏ רִ‏ יב ", עס איז א כָּ‏ בוֹד פאר א מענטש אז ער קערט זיך אוועק פון יעדע קריגעריי .
חַ‏ זֲ‏ ” ל לערנען פון דעם פָּ‏ סוּ‏ ק – אז מיר זעען אז אַ‏ פִ‏ ילוּ‏ פון א קריגעריי וואס בארירט דעם מענטש אליין , איז אויך א כָּ‏ בוֹד אוועקצושטיין דערפון און נישט פירן קריג - אַ‏ וַודַ‏ אי אז עס איז א נידערטרעכטיגקייט און בּ‏ וּ‏ שָׁ‏ ה ווען איינער מישט זיך אריין אין א מַ‏ חֲ‏ לוֹקָ‏ הּ‏ וואס געהער נישט צו אים . דאס זאגט דער פָּ‏ סוּ‏ ק ( מִ‏ שְׁ‏ לֵ‏ י כ " ו י " ז (: " מַ‏ חְ‏ זִ‏ יק בְּ‏ אָ‏ זְ‏ נַי כֶּ‏ לֶ‏ ב עוֹבֵ‏ ר פונקט ווי דער וואס גייט און שלעפט די אויערן פון א דורכגייענדיגן הונט ( וואס דאס איז א געוואלדיגע נארישקייט אים אנצורייצן , ווייל מיט דעם ברענגט דער מענטש אויף זיך געשעדיגט צו ווערן (, מִ‏ תְ‏ עַ‏ בֵּ‏ ר עַ‏ ל רִ‏ יב לֹא לוֹ‏ ", דאס זעלבע איז אויך מיט דעם וואס מישט זיך אריין אין א קריגעריי וואס געהער נישט צו אים , ער ברענגט אויף זיך אן אומזיסטע שטראף אן קיין שום פערזענליכע אינטערעסע אדער פארדינסטן דערפון .
אַ‏ פִ‏ ילוּ‏ ווען דער בַּ‏ עַ‏ ל מַ‏ חֲ‏ לוֹקֶ‏ ת איז זיין קָ‏ רוֹב , און אַ‏ פִ‏ ילוּ‏ ווען זיי זענען זיינע עלטערן , דארף ער זיך אויך היטן נישט נאכגעשלעפט צו ווערן נאך די מַ‏ חֲ‏ לוֹקָ‏ הּ‏ . אַ‏ פִ‏ ילוּ‏ ווען זיין טאטע הייסט אים אז ער זאל זיך אריינמישן דערין , ווערט גע ' פסק ' נט אין שו " ע ( יו " ד סי ' ר " מ סעי ' ט " ו ) אז ער טאר אים נישט פאלגן , ווייל ביידע - סיי דער פאטער און סיי דער זוהן - זענען מְ‏ חוּ‏ יָב צו פאלגן די תּ‏ וֹרָ‏ ה פון השי " ת וואס זאגט אז מַ‏ חֲ‏ לוֹקֶ‏ ת איז א גרויסע עֲ‏ בֵ‏ ירָ‏ ה .
( פארזעצונג קומענדיגע וואך אי " ה )
164 SHOPPERS ROUTE November 13 , 2024