ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ /ศรีเทพ /เสมา ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ / ศรีเทพ / เสมา | Page 36
โบราณสถานภายในเมืองเสมาซึ่งเป็นอาคารที่มีการปักใบเสมาล้อมรอบ
อาจกล่าวได้ว่าเมืองชั้นในเป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธ
เป็นเรื อ ่ งของทางธรรม แต่เมืองชั น ้ นอกเป็นพื น ้ ที ท ่ าง
โลกที่อยู่อาศัย ตลาด และวัง อันเป็นที่อยู่ของชนชั้น
ปกครอง
แต่ที่เมืองเสมาโดดเด่นกว่าศรีเทพก็คือ เห็น
ร่องรอยของพระราชวังที ช ่ ด ั เจนอยู่ในบริเวณเมืองชั น ้
นอก เป็นคันดินรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าที่มีสระน�้ำรูปกลม
อยู่ตรงกลางและมีเนินดินไม่สม�่ำเสมอที่ยังไม่มีการ
ขุดค้นเพื่อหาโครงสร้างสถานที่และอาคารที่อยู่อาศัย
ความเด่นชัดของร่องรอยพระราชวังที่เมืองเสมานี้ ด
คล้ายๆ กันกับร่องรอยพระราชวังที่พบที่เมืองพุกาม
เมื อ งศรี เ กษตร เมื อ งเปี ย ทะโนมาโย และเมื อ ง
โบราณอื่ น ๆ ของพยู ่ ที่ มี อ ายุ ร ่ ว มสมั ย กั น กั บ สมั ย
ทวารวดีในประเทศไทย
การพบต� ำ แหน่ ง ที่ ชั ด เจนของพระราชวั ง
ที่ เ มื อ งเสมานี้ ท� ำให้ ข ้ า พเจ้ า คิ ด ว่ า ต� ำ แหน่ ง ของ
พระราชวังที่เมืองศรีเทพก็น่าจะคล้ายกันกับเมือง
เสมา คืออยู่ในบริเวณเมืองชั้นนอกใกล้กันกับสระน�้ำ
36
ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้/ศรีเทพ/เสมา”
สี เ ่ หลี ย ่ มขนาดใหญ่ท เ ี่ รียกว่าสระ อันเป็นสระใหญ
กลางบริเวณเมืองชั น ้ นอก นอกจากจะใกล้สระน� ำ ้
ใหญ่แล้วยังไม่ห่างก�ำแพงเมืองที่คั่นอยู่ระหว่าง
บริเวณอาคารพระนอนที่วัดธรรมจักรเสมาราม
มีการปักเสมาคู่ล้อมรอบ