เยี่ยมยามเมืองจันทบูร เมืองท่าอันมีพลวัตทางประวัติศาสตร์ต่อสยามประเทศ | Page 26

เขาคิชฌกูฏ แผนที่แสดงต�ำแหน่งบ้านเตาหม้อ ต�ำบลร�ำพัน อ�ำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี ซึ่งตั้งอยู่ริมล�ำน�้ำร�ำพัน สาขาหนึ่งของแม่น�้ำวังโตนด ขนานไปกับแนวเทือกเขา ซึ่งคนเชื้อสายจีนถือว่าเป็นท�ำเลดีที่สุดในการตั้งถิ่นฐาน “เตามังกร” (Dragon Kiln) บ้านเตาหม้อ บ้านท่าศาลา ต�ำบลล�ำพัน จากปากน�้ำประแสข้ามล�ำน�้ำพังราดและล�ำน�้ำ กระแจะที่มีชุมชนอยู่รายทางเป็นระยะ ระนาบนี้เป็นการ เดินทางเลียบชายฝั่งตามเส้นทางเกวียน ซึ่งมักจะมีการ สร้างศาลาเป็นระยะๆ ส�ำหรับการติดต่อระหว่างชุมชน แบบเก่าก่อนที่จะสร้างและซ่อมถนนสุขุมวิทช่วงนี้ ในราว ทศวรรษที่ ๒๔๙๐ การเดินทางในช่วงก่อน พ.ศ. ๒๕๐๐ ระหว่างหัวเมืองทางตะวันออกนั น ้ ยังคงใช้การเดินเรือทะเล เลียบชายฝั่งทั้งการขนส่งสินค้าและผู้คน “คลองล�ำพัน” คือสาขาของล�ำน�้ำวังโตนดฝั่ง ตะวันตกที่มีปากน�้ำเรียกว่า “ปากน�้ำเข็มหนู” หรือ “แขม หนู” ที่อยู่ติดแนวเทือกเขายาวจากชายหาดเจ้าหลาว ตรง 26 คู่มือ “เยี่ยมยามเมืองจันทบูร” เมืองท่าอันมีพลวัตทางประวัติศาสตร์ต่อสยามประเทศ เกาะช่องสะบ้าขึ้นไปทางเหนือที่เรียกว่า “เขาท่าศาลา” บริเวณนี้มีช่องเขาซึ่งเป็นช่องทางติดต่อโดยธรรมชาติจาก ทุ ง ่ สนามไชยที ม ่ ท ี างเกวียนติดต่อมาจากทางเมืองแกลงเดิน ทางเข้าสู่อาณาบริเวณเมืองจันทบุรี ผ่านไปยังคลองโขง และวัดโขมงสู่ท่าใหม่และเมืองจันทบุรีโดยทางบก ซึ่งเป็น เส้นทางสันนิษฐานเส้นทางเดินทัพสู่เมืองจันท์ของสมเด็จ พระเจ้าตากสินฯ รวมทั้งเป็นเส้นทางที่ชาวบ้านท้องถิ่นใช และเล่าสืบต่อมาเช่นกัน ระหว่างคลองล�ำพันและเชิงเขาท่าศาลา ชาว จีนโพ้นทะเลถือว่าเป็นฮวงจุ้ยท้องมังกร จึงย้ายเข้ามา ตั้งถิ่นฐานเป็นจ�ำนวนมากทั้งมีบ่อน�้ำจืดใหญ่ พื้นที่อุดม สมบูรณ์ เกิดเป็นตลาดท่าศาลาและโรงงานอุตสาหกรรม ผลิตภาชนะดินเผาทั ง ้ เนื อ ้ ดินและเนื อ ้ แกร่ง เช่น ไหและโอ่ง เคลือบที่ส่งขายไปทั่วชุมชนชายฝั่งตะวันออกตั้งแต่ระยอง