เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น ฯลฯ เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น มหาเภตราฯ | Page 38

การตกแต่ง ประติมากรรมรูปบุคคลบางชิ น ้ จะแสดง ท่าทาง เช่น พนมมือ จีบนิ้วคล้ายท่าร่ายร�ำ บ้างก จะถือสิ ง ่ ของซึ ง ่ ส่วนใหญ่ช ำ � รุดสันนิษฐานว่าเป็นด้าม อาวุธหรือก้านดอกบัว รูปบุคคลแต่ละชิ้นเป็นการ ปั้นโดยใช้จินตนาการของช่างปั้นที่แตกต่างกันไปม เอกลักษณ์เฉพาะตัว ไม่มีการใช้แม่พิมพ์เช่นที่พบ จากเมืองโบราณนครปฐม พบชิ้นส่วนซุ้มเรือนแก้วหรือกุฑุปูนปั้น มัก จะพบว่ามีประติมากรรมรูปพระพุทธรูป รูปพระ โพธิสัตว์ และรูปบุคคลประดิษฐานหรือประดับอยู ภายใน โบราณวัตถุที่พบ เช่น พระพุทธรูปสัมฤทธ ทรงยืนตริภ ง ั ค์ ทรงครองจีวรห่มคลุม พระหัตถ์ซ า ้ ย ทรงถือชายจีวร สภาพช�ำรุดพระเศียร พระกร และ พระบาทหัก ตลับรูปแตงเคลือบขาวและกระปุกดิน เผาทรงกลมเคลือบเขียวอมฟ้าภายในบรรจุอัฐิเป็น เครื่องถ้วยจีนจากเตาหนานอัน มณฑลฝูเจี้ยน สมัย ราชวงศ์ซุ้งเหนือ ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๖-๑๗ นอกจากนี้ ยังกล่าวกันว่าพบศาสนสถาน บริเวณยอดเขาเทือกเดียวกับเขาเจ้าลาย และภายใน ถ�้ำของภูเขาที่อยู่ใกล้เคียง ส่วนพื้นที่การอยู่อาศัย อยู่ใกล้เคียงกับเจดีย ใ ์ หญ่น น ั้ มีเนินดินที เ ่ ป็นร่องรอย ของการอยู่อาศัยไม่ต�่ำกว่า ๘-๑๐ ไร่ แต่ส่วนใหญ ถูกไถท�ำลายไปจนเกือบหมด น่าสังเกตว่า ศาสนสถานขนาดใหญ่มักจะ ก่อสร้างอยู่ในปริมณฑลของเมืองที่เป็นศูนย์กลาง แต่การมีเจดีย ร ์ ป ู แบบมาตรฐานเดียวกับเจดีย ท ์ ส ี่ ร้าง กันอยู่ในบริเวณเมืองคูบัวและมีขนาดใหญ่เทียบได กับเจดีย ส ์ ำ � คัญของเมือง รวมทั ง ้ มีการอยู อ ่ าศัยอย่าง ถาวรตั ง ้ แต่ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๒-๑๓ ไปจนถึงราว พุทธศตวรรษที่ ๑๖-๑๗ จนอาจกล่าวได้ว า แม้ช ม ุ ชน นี จ ้ ะไม่ม ก ี ารสร้างคูน ำ �้ คันดินและมีองค์ประกอบของ การเป็นเมืองขนาดใหญ่ แต่สถานที่นี้มีความส�ำคัญ ต่อเมืองคูบัวในฐานะเป็นสถานีการค้าอันเป็นจุด 38 สังเกตของการเดินเรือเลียบชายฝั่งอันมีรูปแบบท แน่นอนมาแต่ครั้งโบราณ และอยู่ในจุดพักของการ เดินทางบกข้ามคาบสมุทรจากเมืองคูบัวผ่านเทือก เขาตะนาวศรีสู่เมืองท่าทางฝั่งอ่าวเบงกอล ชุมชน สมัยทวารวดีที่เชิงเขาเจ้าลายจึงเพิ่มมิติของเครือ ข่ายสนับสนุนต่อการเป็นเมืองท่าส�ำคัญของเมือง คูบัวให้ชัดเจนยิ่งขึ้น เมืองเพชรบุรีในพุทธศตวรรษที่ ๑๘ หลังจากสมัยทวารวดีผ า ่ นไป ฐานะการเป็น เมืองท่าภายในของ เมืองคูบัว ก็เปลี่ยนศูนย์กลาง ไปอยู่ที่ เมืองราชบุรี ในระยะเดียวกันราวพุทธ ศตวรรษที่ ๑๘ ก็เกิด เมืองเพชรบุรี เป็นเมืองท่า ภายในศูนย์กลางการคมนาคมทั ง ้ ทางบกและทางน� ำ ้ ทั้งเป็นแหล่งรวบรวมทรัพยากรที่ส�ำคัญ เช่น เกลือ ไม้หอม ไม้ฝาง สะดวกและเหมาะสมกับสภาพบ้าน เมืองในช่วงเวลานั้นกว่าชุมชนสถานีการค้าที่ชะอ�ำ แ ล ะ จ า ก นั้ น เ พ ช ร บุ รี ถื อ เ ป ็ น น ค ร ประวัติศาสตร์ที่มีการอยู่อาศัยสืบเนื่องตลอดมา คล้ายกับเมืองโบราณอีกหลายแห่งที่ไม่เกิดการทิ้ง ร้างไป อาจจะด้วยถิ น ่ ฐานที ต ่ ง ั้ และสภาพแวดล้อมซึ ง ่ ยังคงความส�ำคัญและอุดมสมบูรณ์จนท�ำให้เกิดการ สืบเนื่องของกลุ่มคนกลุ่มเก่าและใหม่ผสมผสานกัน มาโดยตลอด เมืองเพชรบุรี ที่มีก�ำแพงและคูน�้ำล้อมรอบ รูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันออกของแม่น�้ำ เพชรบุรี ปัจจุบ น ั ไม่คงเหลือสภาพแต่อย่างใดคูเมือง และก�ำแพงเมือง ที่มีผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสเกือบ จะด้านเท่า ความยาวของแนวคูเมืองก�ำแพงเมือง แต่ละด้านประมาณ ๑,๒๐๐ เมตร และ ๑,๓๐๐ เมตร ซึ่งเป็นขอบเขตของเมืองที่ค่อนข้างใหญ่และ ใช้แม่น�้ำเพชรบุรีเป็นคูเมืองด้านทิศตะวันตกแต่ก็ม แนวคันดินและแนวก�ำแพงเมืองและประตูเมืองมา เที่ยวตามตำ�นาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น มหาเภตรา-เจ้าลาย-ตาม่องไล่-เจ้ากรุงจีน