เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น ฯลฯ เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น มหาเภตราฯ | Page 31

พระพุทธรูปนั่งที่หายไปแล้วและพระพุทธรูปยืนเป็นประธาน มีการทาสีขาวที่พระวรกายและรัศมีและสีแดงที่จีวร ทั้งอย ในต�ำแหน่งที่แสงลอดจากโพรงถ�้ำด้านหนึ่งเข้ามากระทบ สภาพสีที่สดใส แม้เวลาจะผ่านมานับพันป หลาน บริเวณใกล้เคียงมีส�ำนักสงฆ์เขาน้อยตั้งอยู แต่ไม่ได้ปรับสภาพแวดล้อมหรือเปลี่ยนแปลงทาง เข้าแต่อย่างใดแต่คงสภาพแวดล้อมแบบเดิมๆ ห้อง ถ� ำ ้ มีขนาดไม่ใหญ่น ก ั และต้องเดินเท้าขึ น ้ ไปเล็กน้อย จะพบกลุ ม ่ ภาพพระพุทธรูปปูนปั น ้ ที ม ่ ค ี วามงามและ โดดเด่นด้วยการจัดวางที่เลือกให้พระพุทธรูปนั่งท หายไปแล้วและพระพุทธรูปยืนเป็นประธานมีการ ทาสีขาวที่พระวรกายและรัศมีและสีแดงที่จีวร ทั้ง อยู่ในต�ำแหน่งที แ ่ สงลอดจากโพรงถ� ำ ้ ด้านหนึ ง ่ เข้ามา กระทบ สภาพสีที่สดใส แม้เวลาจะผ่านมานับพันป ท�ำให้ดูชัดเจนโดดเด่นแม้จะอยู่ภายในถ�้ำที่แสงน้อย พระพุทธรูปยืนที่เหลือสภาพสมบูรณ์ที่สุด นั้น ยืนแต่ไม่น่าจะมีลักษณะแบบตริภังค์หรือยืน ในท่าเอียงสะโพกหย่อนขาข้างหนึ่ง ที่พระพักตร ลักษณะดวงตาเล็กและเฉียงขึ น ้ ดูเป็นสัญลักษณ์ของ ชาวตะวันออกแบบชาวจีน พระหัตถ์ขวาถือหรือก�ำ สิ่งที่น่าจะเป็นก้านดอกบัวลักษณะยาวเป็นเส้นจรด พื้น ส่วนดอกบัวอาจจะทับกับรูปกนกเปลวที่เป็น ประภามณฑล ยังดูไม่ชัดเจน พระหัตถ์ซ้ายวางลง ด้านล่างหันฝ่าพระหัตถ์เข้าด้านใน มีประภามณฑล รอบพระวรกายตั้งแต่ข้อพระบาทจนโอบล้อมพระ เศียรแสดงขอบเป็นริ้วเปลว ครองจีวรห่มเฉียง ส่วนด้านซ้ายปรากฏภาพบุคคลสองคน คน หนึ่งด้านซ้ายรูปร่างเตี้ยกว่าจนสันนิษฐานว่าน่าจะ เป็นเด็กและอีกบุคคลด้านขวาสูงกว่าและน่าจะเป็น เพศชาย แต่ส่วนล�ำตัวจนถึงเท้าหักหายไป บุคคล ทั ง ้ สองจูงมือกัน (คงกลายเป็นชื อ ่ ถ� ำ ้ ที เ ่ รียกกันอย่าง ล�ำลองว่า ยายจูงหลาน นั่นเอง) ภาพระหว่างกลางเหลือเพียงประภามณฑล ร่องรอยมีการกะเทาะออกชัดเจน ด้วยต�ำแหน่ง และขนาดตลอดจนรูปลักษณ์ของประภามณฑล สันนิษฐานได้ว่าน่าจะเป็นพระพุทธรูปนั่งแบบขัด สมาธิและน่าจะเป็นประธานของภาพปูนปั้นในถ�้ำ ทั้งหมดน นอกจากพระพุทธรูปยืนแล้วยังมีภาพปูนปั น ้ เป็นบุคคลเหาะและพนมมือเหนือศีรษะ ส่วนเท้าหัก หายไป สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นเทวดาแสดงความ เคารพสูงสุด ส�ำหรับพระพุทธรูปยืนซึ ง ่ เส้นยาวที ด ่ เ ู หมือน น่าจะถือดอกบัวนี้ มีผู้ตีความว่าน่าจะเป็นไม้เท้าหัว วงแหวนหรือ ขักขระ ซึ่งตีความไปว่าเป็นพระโพธ สัตว์กษิติครรภ์ ซึ่งเป็นพระโพธิสัตว์ในนิกายวัชร ยานตันตระ มีหน้าที โ ่ ปรดสรรพสัตว์ในนรกภูมิ โดย ปกติจะทรงถือไข่ม ก ุ เรืองแสงที่ใช้ขจัดความมืดของ นรกในพระหัตถ์ซ้ายและถือไม้เท้าขักขระ ซึ่งใช้สั่น ให้เกิดเสียงดังเพื่อเปิดประตูนรกในพระหัตถ์ขวา แต่เท่าที พ ่ จ ิ ารณาอย่างถ้วนถี แ ่ ล้วก็ย ง ั ไม่สามารถให มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธ 31