เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น ฯลฯ เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น มหาเภตราฯ | Page 17

โดยสรุป หากจะลองเปรียบเทียบกับช่วงเวลาทาง ประวัติศาสตร์ กล่าวได้ว่าต�ำนานต่างๆ เหล่านี้ โดย เฉพาะต�ำนานเรื อ ่ งท้าวอู ท ่ องสามารถก�ำหนดเวลาใน ต�ำนานได้อย่างกว้างๆ ว่า อยู่ในราวพุทธศตวรรษท ๑๘-๑๙ อันเป็นช่วงเวลาของการรวบรวมแว่นแคว้น ในเขตลุ ม ่ เจ้าพระยาก่อนเกิดศูนย์กลางการปกครอง ที่กรุงศรีอยุธยา ซึ่งเริ่มมีการค้าทางทะเลโดยที่ม เมืองท่าภายในเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจกับโพ้น ทะเลอย่างชัดเจน และภายหลังจากความรุ่งเรือง ของการค้าทางทะเลของจีนถึงขีดสุดในช่วงสมัย ราชวงศ์ซุ้งในราวพุทธศตวรรษที่ ๑๖–๑๙ การกระจายของนิทานท้องถิ น ่ ในโครงเรื อ ่ ง แบบที่ ๓ คือ การแข่งขันยกขันหมากทางเรือส�ำเภา ของเจ้ากรุงจีนและชายชาวพื้นเมือง จนเกิดรบกัน จนขบวนขัน หมากกลายเป็นเกาะและภูเขาต่างๆ ในท้องถิ่น เป็นเรื่องที่แพร่หลายที่สุด เรื่องตาม่อง ไล่ ที่เกิดขึ้นในบริเวณที่เป็นอ่าวไทยภายใน ซึ่งเป็น เขตชายฝั่งทะเล พบว่าเล่ากันอย่างแพร่หลายจน กระทั่งปัจจุบัน พบว่ามีโครงเรื่องคล้ายกันนี้บริเวณ ภาคตะวันออกของไทยต่อกับเขตกัมพูชาใกล้เขต ฝั่งทะเลเช่นกัน และภายในผืนแผ่นดินที่ท้องที่ ใน จังหวัดลพบุรี เขตนครสวรรค์ต่อกับชัยนาทและ สุพรรณบุรี บริเวณเหล่านี้มีภูเขาที่เหมาะแก่การ เป็นจุดสังเกตในท้องถิ่น หลายแห่งและเป็น บ้าน เมืองที่เกิดขึ้นตั้งแต่ สมัยทวารวดี-ลพบุรี-อโยธยา -กรุงศรีอยุธยา ในบริเวณจังหวัดลพบุรี มีข้อที่น่า สังเกตว่า โครงเรื่องแม้จะเกิดเหตุขึ้นในทะเล ม ขบวนเรือส�ำเภาเป็นองค์ประกอบหลัก แต่การแพร กระจายของเรื่องเล่าประเภทนี้ก็เกิดขึ้นในแผ่นดิน ภายในด้วย ท�ำให้ทราบว่ามีร่องรอยของการติดต่อ สัมพันธ์ระหว่างผู ค ้ นในท้องถิ น ่ ภายในกับนักเดินทาง หรือชาวเรือในอ่าวไทยที ต ่ อ ้ งเดินเรือเลียบชายฝั ง ่ ทั ง ้ ตะวันตกและตะวันออกของอ่าวไทย ที่อาจกล่าวได ว่า ย้อนกลับไปได้ถึงสมัยทวารวดีจนถึงสมัยลพบุร เป็นต้นมา ต�ำนานในเนื้อหาที่เกี่ยวกับ วีร บุ รุ ษ ทาง วัฒนธรรม [Culture Hero] จัดเอากลุ่มเรื่องเจ้า อู่หรือท้าวอู่ทองเป็นผู้น�ำคนส�ำคัญ ส่วนผู้น�ำทาง วัฒนธรรมเฉพาะท้องถิ่นหรือชุมชน ได้แก่ ต�ำนาน คุณปู ศ ่ รีราชา และทั ง ้ สองเรื อ ่ งเริ ม ่ ต้นจากเป็นพ่อค้า จีนหรือนักผจญภัยที่มากับเรือส�ำเภา ต�ำนานหรือเรื่องเล่าทั้งสามกลุ่มแบบเรื่อง สะท้อนออกมาอย่างชัดเจนว่า เป็นเรื่องของ ความ สัมพันธ์ระหว่างคนพื้นเมืองที่มีอยู่เดิมกับคนกลุ่ม ใหม่ท ม ี่ าจาก “จีน” โดยใช้ “เรือส�ำเภา” เป็นพาหนะ ติดต่อระหว่างภูมิภาค กลุ่มคนจีนเหล่านี้ไม่ระบุว่า มาจากที่ ใดของประเทศจีน แต่ควรจะเป็นบริเวณ ที่ติดทะเลทางใต้ซึ่งมีหลายแห่ง ความสัมพันธ์อีก อย่างหนึ่งที่แสดงออกอย่างชัดเจนคือ การแต่งงาน ระหว่างกษัตริย์พื้นเมืองและธิดากษัตริย์จีน ซึ่งเป็น ลักษณะการผนวกความสัมพันธ์แบบกินดองหรือ การแต่งงานระหว่างผู้ปกครองของบ้านเมืองต่างๆ เรือส�ำเภาจากผ้าพระบฏรูปมงคลร้อยแปดในพระพุทธบาท วาดในสมัยรัชกาลที่ ๓ จากวัดบ่อพุ อ�ำเภอท่าใหม่ จังหวัด จันทบุรี ที่ดูจะมีความเสมือนจริงใกล้เคียงกับเรือส�ำเภา หัวแดงในยุคนั้น มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธ 17