เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น ฯลฯ เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น มหาเภตราฯ | Page 13

ปัจจุบันและกลายเป็นคุณปู่ศรีราชาบรรพบุรุษผู้ก่อ ตั้งชุมชนยี่สาร จากไม้เจว็ดก็กลายรูปเป็นพระพุทธ รูป ในปัจจุบัน โดยมีพิธีกรรมประกอบเรื่องเล่าดัง กล่าว โดยต�ำนานหรือนิทานเรื อ ่ งเรือชนเขานี ป ้ รากฏ อยู ท ่ ว ั่ ไปตามชุมชนเล็กชุมชนน้อยในท้องถิ น ่ ต่างๆ ท มีภูเขาหรือเนินเขา และใกล้ชายฝั่งทะเลอยู่ในท้อง ถิ่น ต�ำนานตาม่องไล่, นางนงประจัน, นางรุมสายสก เรื่ อ งเล่ า การแย่ ง ชิ ง คนรั ก ชาวพื้ น เมื อ ง ระหว่างเจ้าจีน (ตามความเข้าใจของคนท้องถิ่น) หรือพ่อค้าส�ำเภาชาวจีนผู ร ้ ำ �่ รวยกับชายชาวบ้านหรือ ชาวพื้นเมือง ทั้งคู่ต้องการสู่ขอหญิงพื้นเมืองโดย การยกขันหมากมาแข่งขันกัน โดยขอลูกสาวผ่าน ฝ่ายพ่อและฝ่ายแม่อย่างละคน จนเกิดการทะเลาะ แย่งชิง ขบวนขันหมากถูกท�ำลายสูญเสียจนกลาย ไปเป็นสถานที่ต่างๆ โดยเฉพาะภูเขารูปร่างแปลก ตาในท้องถิ่น ต� ำ นานตาม่ อ งไล่ ที่ บั น ทึ ก ไว้ ใ น “สมุ ด ราชบุร ” ี เมื อ ่ พ.ศ. ๒๔๖๘ กล่าวถึงการยกขันหมาก แย่งชิงลูกสาวเจ้าเขาตาม่องไล่ระหว่างเจ้ากรุงจีน และเจ้าลาย ผลปรากฏไม่มี ใครได้ไปและต้องสูญ เสียข้าวของสินสอด และกลายเป็นชื่อสถานที่ต่างๆ ในอ่าวไทยตอนใน เมื่อน�้ำทะเลแห้งหายไปแผ่นดิน เริ่มปรากฏ เจ้าเขาทั้งหลายก็สืบทอดวงศ์วานของ ตนเองสืบมา เรื่องเล่านี้คงเป็นนิทานชาวเรือหรือนิทาน ท้องถิ น ่ ซึ ง ่ รู จ ้ ก ั กันดีของนักเดินทางยุคก่อนและผู ค ้ น ในท้องถิ น ่ และย่านอ่าวไทย มีเกาะต่างๆ ทั ง ้ ฝั ง ่ ตะวัน ตกและตะวันออกของอ่าวเป็นชื่อสถานที่ที่อ้างถึง เรื อ ่ งของเจ้าลายที ห ่ ลงรักนางยมโดยและมาสู ข ่ อกับ ยายร�ำพึงผู้เป็นแม่ ส่วนตาม่องไล่พึงใจเจ้ากรุงจีน มากกว่า เมื่อถึงเวลายกขันหมากมาทางเรือทั้งสอง เขาตาม่องไล่ คั่นระหว่างอ่าวน้อยและอ่าวประจวบ, ประจวบคีรีขันธ ฝ่ายก็มาพร้อมในเวลาเดียวกัน จึงเกิดโกลาหล จบ ลงที่นางยมโดย ถูกฉีกตัวแบ่งครึ่งด้วยความโมโห ของตาม่องไล่ สินสอดต่างๆ และตัวนางยมโดย นางร�ำพึง เจ้าลาย กลายเป็นชื่อสถานที่ต่างๆ ใน อ่าวไทยทั้งสองฝั่งทะเล ส� ำ นวนจาก “นิ ร าศตั ง เกี๋ ย ” ของหลวง นรเนติบัญชากิจ, พิมพ์เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๐ บรรยาย เป็นค�ำกลอนระหว่างเดินทางด้วยเรือไปยังตังเกี๋ย ตอนหนึ่งว่า มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธ 13