สำรวจอโยธยากับอาจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม สำรวจอโยธยากับอาจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม | Seite 18

เศียรพระพุทธรูปส�ำริดแบบอู่ทอง พบที่วัดธรรมิกราช ปัจจุบันเก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาต เจ้าสามพระยา มารวมกัน ค�ำว่า “หลอฮกก๊ก” นั้นหมายถึง “ละโว้” ในขณะที่ “เสียมก๊ก” หมายถึง “สุพรรณภูมิ” เป็น สิ ง ่ ที ส ่ อดคล้องกันกับการที พ ่ ระเจ้าอู ท ่ องหรือสมเด็จ พระรามาธิบดีที่ ๑ ผู้สร้างพระนครศรีอยุธยาทรง เป็นพระราชบุตรเขยของกษัตริย์สุพรรณบุรีหรือ สุพรรณภูม แต่การที่จดหมายเหตุจีนสมัยราชวงศ์หมิง กล่าวถึงหลอฮกก๊กคือละโว้ ไม่น่าที่จะหมายถึง เมืองละโว้แต่คงหมายถึงเมืองอโยธยานั่นเอง ซึ่ง ก็ ดู ส อดคล้ อ งกั น กั บ นครรั ฐ ส� ำ คั ญ คื อ ทั้ ง อยุ ธ ยา และสุ พ รรณบุ รี ต่ า งก็ มี เ มื อ งคู ่ เ หมื อ นกั น คื อ “สุพรรณบุร ม ี เ ี มืองแพรกศรีราชา” ในขณะที่ “ละโว มีอโยธยา” “รัฐสุพรรณภูมิ” หรือ “สุพรรณบุรี” ม กษัตริย์ปกครองในพระนามว่า “บรมราชา” และ 18 สำ�รวจอโยธยากับอาจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม เมื อ งลู ก หลวงคื อ “แพรกศรี ร าชา” มี เ จ้ า นาย ปกครองในพระนครว่า “อินทราชา” หรือ “นคร อินทร์” ส่วนอยุธยามี “พระรามาธิบดี” ครองเมือง หลวงและมี “พระราเมศวร” ครอง “เมืองละโว้” เป็นเมืองลูกหลวง จากจดหมายเหตุจีนแสดงให้เห็นว่าในสมัย ราชวงศ์หมิงที่ตรงกับสมัยอยุธยาตอนต้นนั้น ฐานะ ความเป็นเมืองหลวงของละโว้ได้เปลี ย ่ นมาเป็นเมือง ลูกหลวง ในขณะที่เมืองอโยธยาเปลี่ยนจากเมือง ลูกหลวงมาเป็นเมืองหลวงของรัฐแทน การเปลี ย ่ นแปลงครั ง ้ นี ต ้ รงกับการย้ายเมือง อโยธยาทางฟากแม่น�้ำป่าสักทางตะวันออก มา สร้างใหม่บนฝั่งน�้ำลพบุรีและแม่น�้ำเจ้าพระยาแทน คือ เมืองพระนครศรีอยุธยา ปัจจุบันนักวิชาการและคนเป็นจ�ำนวนมาก โดยเฉพาะผู้คนในเมืองพระนครศรีอยุธยาเชื่อว่า เมืองอโยธยามีจริงและเป็นเมืองเก่ามาก่อนการ สร้างพระนครศรีอยุธยา แต่ก็ยังมีความคลุมเครือ และไม่ชัดเจนเท่าเมืองสุพรรณภูมิที่มีร่องรอยของ ผังเมือง เรื่องคูน�้ำและคันดินชัดเจน ทั้งนี้เพราะบริเวณเมืองอโยธยาเก่าซึ่งอยู ทางตะวันออกของเมืองพระนครศรีอยุธยา เป็น บริ เ วณที่ มี ก ารเปลี่ ย นแปลงสถานที่ แ ละสภาพ แวดล้อมเป็นชุมชนใหม่เก่าซับซ้อนหลายสมัย แต หลังจากที่อาจารย์ศรีศักรท�ำการศึกษา ส�ำรวจ ลักษณะภูมิวัฒนธรรมของการสร้างบ้านแปงเมือง ใน ๓ ปีที่ผ่านมา ก็ได้พบเห็นร่องรอยและเงื่อนง�ำ ที่ซ่อนเร้นหลายอย่างที่พอจะสร้างเป็นผังเมืองและ บริเวณที่ตั้งของเมืองอโยธยาได้ค่อนข้างเป็นรูป ธรรม ดังน