สำรวจอโยธยากับอาจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม สำรวจอโยธยากับอาจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม | Page 13

ในลิลิตยวนพ่ายแต่งขึ้นเพื่อสรรเสริญพระ เกียรติของ “สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ” ผู้ทรง เป็นพระราชโอรสของสมเด็จพระบรมราชาธิราช ที่ ๒ (เจ้าสามพระยา) ไม่เพียงผนวกกัมพูชาไว้ใน ราชอาณาจักร หากยังรวมเมืองและแคว้นสุโขทัย เข้าไว้ในราชอาณาเขตของอยุธยา ผนวกแคว้น นครศรีธรรมราชทางใต้ไว้ด ว ้ ย ท�ำให้กรุงศรีอยุธยา กลายเป็นศูนย์กลางราชอาณาจักรของดินแดนสยาม ประเทศที่แผ่กว้างไปถึงแหลมมลายูที่มีเมืองส�ำคัญ อยู่ที่มะละกา สยามเทศะและกรุงศรีอยุธยา ที่ผู้คนในทางชาติพันธุ์และภาษาคือ “มาเลย์” ส่วน ทางตะวันออกก็เป็น “กัมพูชาเทศะ” ที่มีผู้คนใช ภาษาเขมรเป็นภาษาส�ำคัญ ส่วนทางเหนือตั ง ้ แต่เขต “แคว้นสุโขทัย” ขึ้นไปถึง “แคว้นล้านนา” ผู้คนเป็น ชาติพันธุ์ไท-ลาว ที่ใช้ภาษาไทยเป็นสื่อกลางเช่น เดียวกัน นับเป็นบ้านเมืองและผู ค ้ นในดินแดนที เ ่ รียก ว่า “สยามประเทศ” เช่นเดียวกันกับผู้คนทางภาค กลางในลุ่มน�้ำเจ้าพระยา ซึ่งล้วนเป็นบ้านเมืองที่เกิดใหม่ตั้งแต่พุทธ ศตวรรษที่ ๑๗ ลงมา ซึ่งแตกต่างจากผู้คนและบ้าน เมืองสมัยทวารวด การเคลื่อนย้ายของผู้คนในแคว้นยูนนาน กวางตุ้ง กวางสีทางตอนใต้ของจีน เดินทางเข้ามา ค้าขายทางทะเล และเข้ามาตั ง ้ ถิ น ่ ฐาน ขณะเดียวกัน ก็มีการลี้ภัยทางการเมืองของคนจีนในสมัยราชวงศ ซ้องเข้ามาตั ง ้ ถิ น ่ ฐานในเวลาไล่เลี ย ่ กัน “สะท้อน” ให คนไทย/สยามเทศะหรือประเทศสยาม และการม “กรุงศรีอยุธยา” เป็นราชธาน พุ ท ธศตวรรษที่ ๒๑ เมื่ อ มี ค วามเจริ ญ ทางการค้าทั้งทางบกทางทะเลเกิดขึ้น บรรดาคน จากภายนอกต่างเรียกดินแดนที ม ่ ก ี รุงศรีอยุธยาเป็น ศูนย์กลางหรืออีกนัยหนึ ง ่ เป็นราชธานีว า ่ เมืองสยาม หรือ สยามประเทศ เป็นดินแดนที่ผู้คนในพระราช อาณาจักรถูกเรียกว่าเป็น “คนสยาม” และใช้ภาษา ไทยเป็นภาษากลางในการสื อ ่ สาร และผู ค ้ นในสยาม ประเทศเรียกตนเองว่าเป็น “คนไทย” เนื่องมาจาก การใช้ “ภาษาไทย” เป็นภาษาส�ำคัญ ประเทศสยามมี “กรุงศรีอยุธยา” เป็น ศู น ย์ ก ลางแต่ ป ลายพุ ท ธศตวรรษที่ ๒๐ ลงมา เป็นดินแดนร่วมสมัยกับ เมืองมอญหรือ “รามัญ ประเทศ” ทางตะวันตก เมืองมลายูบนคาบสมุทร ทางใต้และเกาะสุมาตราที่ใช้ภาษามาเลย์เป็นภาษา ส�ำคัญ นั่นคือ “มลายู” ที่หมายถึงดินแดน ในขณะ เขาตาม่องล่าย ซึ่งมีต�ำนานตาม่องล่ายกับนางยมโดย ริมอ่าวประจวบคีรีขันธ มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธ 13