ตามรอยอาทิตย์อุทัย : แผนสร้างชาติไทยสมัยคณะราษฎร | Page 18

ผ่านนโยบายเศรษฐกิจแบบชาตินิยมของไทยเป็นต้นเหตุที่ก่อให้เกิด
การแสวงหาผลประโยชน์ด้วยการผูกขาดทางเศรษฐกิจของข้าราชการ
ที่เรียกว่า “ทุนนิยมขุนนางไทย” (Bureaucratic Capitalism) หรือ
“ทุนนิยมโดยรัฐ” (State Capitalism) ๙
ทั้งนี ้ อากิรา ซูอิฮิโร (Akira Suehiro) (พ.ศ. ๒๕๓๒) สรุปลักษณะ
ของการพัฒนาประเทศไทยในช่วงรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม สมัย
แรก (พ.ศ. ๒๔๘๑-๒๔๘๗) จวบจนสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ ๒ และ
การกลับมามีอ�ำนาจทางการเมืองอีกครั้ง (พ.ศ. ๒๔๙๑-๒๕๐๐) ว่าช่วง
เวลาดังกล่าวแนวทางการพัฒนาประเทศไทยเป็นการพัฒนาอุตสาหกรรม
ภายใต้การน�ำของรัฐ (State-led industrialization) ด้วยทุนของรัฐและ
นายทุนข้าราชการ ซึ ่งมีลักษณะข้อสรุปที่คล้ายคลึงกันกับสังศิต พิริยะ
รังสรรค์ (พ.ศ. ๒๕๒๖) แต่อย่างไรก็ตาม ซูอิฮิโรชี้ให้เห็นความเปลี่ยน
แปลงอย่างส�ำคัญของแนวทางการพัฒนาประเทศกับการปกครองช่วง
ที่ผ่านมาว่า รัฐบาลใหม่ภายหลังการปฏิวัติ ๒๔๗๕ นั้น เป็นผู้เริ่มต้น
การพัฒนาอุตสาหกรรมไทยอย่างแท้จริง ๑๐
ส�ำหรับสถานภาพทางความรู้เกี่ยวกับการศึกษาความสัมพันธ์
ระหว่างไทย-ญี่ปุ่นในบริบทช่วงสงครามโลกครั้งที่ ๒ นั้น นงลักษณ์
ลิ้มศิริ (พ.ศ. ๒๕๕๘) ส�ำรวจพบว่า หัวข้อการวิจัยในช่วงเวลาดังกล่าว
ครอบคลุมสาระส�ำคัญ ๔ ด้าน ดังนี้คือ ประการแรก ความสัมพันธ์
ระหว่างไทย-ญี่ปุ่น ประการที่ ๒ บทบาทของผู้น�ำไทยในความสัมพันธ์
ระหว่างไทย-ญี่ปุ่น ประการที่ ๓ ทางรถไฟสายไทย-พม่า และประการ
สุดท้าย ผลกระทบของสงครามโลกครั้งที่ ๒ ที่มีต่อไทย ๑๑
แต่สถานะขององค์ความรู้ว่าด้วยแนวทางในการพัฒนาประเทศ
ไทยในช่วงดังกล่าว กลับไม่ปรากฏในขอบข่ายดังข้างต้น เสมือนหนึ่ง
ว่าห้วงเวลาดังกล่าวถูกมองข้ามไปอย่างน่าเสียดาย แม้ว่ารังสรรค์
ธนะพรพันธุ์ (พ.ศ. ๒๕๔๖) จะศึกษากระบวนการก�ำหนดนโยบาย
10 ณัฐพล ใจจริง