Արատեսի Վանքը
Ըստ աւանդութեան, վանքի անունը առաջացած է «արի» եւ «տես» բառերէն: Վանական համալիրի կազմութեան մէջ մտած են շարք մը կառոյցներ, ինչպէս՝ Սուրբ Սիոն եկեղեցին (9-10-րդ դարեր), Սուրբ Աստուածածին եկեղեցին (11-րդ դար) եւ Սուրբ Կարապետ եկեղեցին (13-րդ դարու սկիզբ): Գաւիթը կառուցուած է 1270-ականներուն, Ս. Կարապետ եւ Ս. Աստուածածին եկեղեցիներու միջեւ: Հնագիտական պեղումներու շնորհիւ յայտնաբերուած են գաւիթի կամարաղեղներէն մէկուն բեկորները, որ բնորոշ է մահմետական եւ պարսկական աւանդական ճարտարապետութեան:
Դարեր շարունակ, Հայաստանը գտնուած է բազմաթիւ կայսրութիւններու խաչմերուկին: Այդ իսկ պատճառով, հայկական եկեղեցիներու ոճական յօրինուածքներուն մէջ նկատելի է դրացի կայսրութիւններու մշակոյթներու ճարտարապետական առանձնայատկութիւնները:
Գրական աղբիւրները կը նշեն, որ այս վանքի մէջ պահպանուած են սուրբ մասունքներ։ Համալիրի տարածքին յայտնաբերուած արձանագրութիւնները կը յիշատակեն Պռոշեան եւ Օրբէլեան իշխաններու յաղթանակները։ Երեք Աւետարաններ գրուած են վանքի ձեռագրատան մէջ, 1303, 1310 եւ 1586 թուականներուն: 17-18-րդ դարերու խաչքարերը, որոնք գտնուած են համալիրի տարածքին, կը վկայեն, որ Արատեսը դարեր շարունակ եղած է պաշտամունքի կարեւոր կեդրոն։
Վանական համալիրի ներսում և տարածքում գտնվող խաչքարերը, որ թվագրվում են 17-18-րդ դարերով, վկայում են, որ Արատեսը դարեր շարունակ պաշտամունքի ակտիվ կենտրոն է եղել:
Արատեսի վանքի աւերակները։
Լուսանկարը՝ Վլատիմիր Գրիգորեանի, AMAP Մարդկային Զարգացման ՀԿ
Արատեսի Վանքը (Համայնապատկերը՝ 360° Stories-էն)
Պատմական Տեսարժան Վայրեր