"Эхэ нютаг Хоорхэмни" Эхэ нютаг Хоорхэмни | Page 41

Һаяхан басагандаа нагаса эжы тухайнь хөөрэнэб. (Наһатай болоходош, урданай
зүйл элеэр һанагдадаг юм байна).
Ямар һайхан сэдьхэлтэй хүгшэн байгааб даа! Ши бидэ хоёр - айлай ганса
үринэр - нагаса эгэшэтэеэ бүхэли үдэртөө үлэхэбди. Эжынэрнай үглөөнһөө үдэшэ
болотор ажалдаа. Гурбуулаан һуугаад, эдеэлжэ садахадаа, (шаазан хүхэ эреэн гоё
сэсэгтэй до мбодол адли аяга соо сай уухабди), ханын ойро байһан эреэн гоё түмэр
нюуртай ханзын дорбойһон түмэр эсэтэрээ «пян-пян» гүүлэжэ, һонёо буурахадаа,
газаашаа гарахабди. Газаа, гэрэй үбэртэ, үхэрэй, хониной яһан баабхайгаар хорёо
хашаа соо мал үсхэбэрилжэ наадахабди.
Үбэлжөөндөө байхадаа, үдэшэндөө орооһотойл шүлэ ехэнхи уудаг һэмбди.
Эдеэлһэнэймнай һүүлдэ мүлжэгдэһэн яһан үлэдэг һаабдаа. Нагаса эгэшэмнай
гэшхүүр дээрээ гараад лэ, адха соогоо яһануудые баринхай: «Шааньха!» гэжэ ехэл
шангаар ооголходонь, манай шара нохой Санька гүйжэ ерээд, хаяһан яһыень
«хал-хүл» эдижэрхихэ.
Дансаран бидэ хоёр үнөөхи нагаса эгэшэеэ нохойгоо буруугаар нэрлэжэ
дуудабат гэжэ газараар мухарижа хэбтэжэ, наада барижа энеэлдэхэбди.
Тиихэдэмнай нагаса эгэшэ баһал маанадаа хаража энеэгээд, гэртээ орогшо һэн.
Ямар һайхан сэдьхэлтэй байгааб даа. Нэгэтэшье шэгээ хобхо татажа, бадарганаар
ши бидэ хоёрто дуугардаг үгы хамнай даа.
Мүнөө мартаад байнаб, хэды ондо, хэды хүрэжэ наһа бараа бэлэй даа? Хүлэйнь
хурган ехээр үбдөө һэн гэжэ һананаб. Ши айл болонхой, ордон шэнги олон
таһалгатай гоё гэртээ оронхой байгааш. Эжытэеэ, Зинэтэеэ, хани нүхэртэеэ, хүл
дээрээ һайханаар үргэжэ, аша буяндань хүртөө гээшэт.
Дансаран, түрэһэн эжыгээ хээтэй гэжэ нэрлэгшэ
хамнайш. Би «Дансаранай хээтэй» гэгшэ һэм.
Шам тухайгаа һанан һанан дурсабашье, юундэ
баатарлиг эжы тухайш бэшэбэгүй гээшэбиб. Ши
эжыгээ абари зангаараа һажааһан байнаш: шинии
эжын ерэхэдэ, манайда ходол энеэдэн, хошон зугаа
барагдагшагүй һэн. Ши тэрээхэн абари зангынь
түнхижэ һажаанхайш.
Эжышни эрэ хүн шэнги бүхэриг, гэр барихаһаа
бэшэ ажал бултыень хэжэл гараһан хүн гээшэл даа.
Ехэл ухаатай: ши бидэ хоёр наһан соогоо бэе бэедээ
хатуу үгэ хэлсэнгүй энэ хүрэжэ ерэбэбди.
Һанадаггүйб, 10 хүрөө үдыл ябаабди. Зуһаландаа
зунай үдэшэ ехэл үбшэлөө, халуурааш, эжынэршни
хүл алдаа. Минии эжы үглөөгүүр эртэ танайда ороод,
«тамхи татаха гээд, гааһаяа оложо ядабаб» гэхэдэнь,
ши «тэрэ Розын нааданхайн хайрсаг соо байха» гэжэ
хэлээш. Эжымни гэртээ ерэжэ харахадань, сог хэжэ
хүйхэрнүүдэй һогтотороо татаһан дүрэнхэй гааһан
олдожо, үбшэлһэн Дансаран хүндөө буураһан даа.
Хоюулаан тэрэнһээ хойшо тамхинай хоронтой
39