"Эхэ нютаг Хоорхэмни" Эхэ нютаг Хоорхэмни | Page 153

шэглэлдэ һурадаг юм. Тэдэнэр хэшээлдээ һуухадаа, зохёолшын дүрые урдаа хаража һуугаад: Мүнхэ сэсэн байгаалиимнай һайхан; Хүхын дуунда нюдөө уһатан ябагша Хүдөө нютагта түрэһэн уярамгай хүм. гэжэ бэшэхэдэнь, зарим һурагшадни хэлэгшэ һэн: «Иимэ ехэ зохёолшон, юрын хүн шэнги уяржа шадаха сэдьхэлтэй, ямар һонин юм гээшэб?» – гээд, саашань бодолоо дэлгээн, сэсэн зохёолойнь удха дэлбэлэн хөөрэлдэхэдөө. Ошожол байна жэлнүүд, наһан ябана, – Оршолон түбимнай мүхэдгүй ёһонь гүб даа... Сэсэн һурагшадни гүнзэгы бодолдо абтадаг юм: зүбөөр ажабайдалые ойлгохо, алдуу хэхэгүйе оролдохо, гэдэргээ эрьен, түрэл гаралаа, нютагайнгаа зоной хүнгэн бэшэ ажабайдал, зондоо ямар туһатай хүнүүд болохо тухайгаа бодожо, зохёол бэшэг, тобшололнууд соогоо бэшэдэг һэн. Шулуу нүүрһыень һуулинабди бултадаа… Убайгүйгөөр аашалалдана заримдаа! Уһа голнууднай сэбэр һайхан зандаа гү? Ургамал мододнай сэсэглэһээр гү, гандаа гү? Урдахи үдэртөө һанаа зоболгон – һайхан. Һурагшадтаяа гүлмэр бодолоо гүйлгэн, орон нютагаа хаймадан, сэдьхэлээрээ харан бодомжолжо үзэхэдэмнай, үнэхөөрөө уһа голнай хатажа, нүрөө боложо ганданхай, ой модото хада хабсагай, халзан майланууд боложо, ойн ангуудай шубуудай ажабайдал бэрхэтэй байдалда оронхой. Эдэ бүгэдэ эзэн буса хэрэгүүд хүнэйл гараар хэгдээ ха юм. Байгаали хүндөөр үбшэлөө. Аргалха сэсэн ухаан, зөөлэн гар хэрэгтэйл! Мүнөө болоходо, гэмынь урдаа, гэмшэлынь хойноо... Ой модые гамтайгаар ашаглаха хуули ехэл хожомдожо, 60 жэл үнгэрһэн хойно гараа ха юм. Энэ ха юм даа дэлхэйн мүшэтэ зүүдхэл: Энхэ жаргал, Ажал. Табан бэе. Жаргалаар дүүрэн үе сагта үдэжэ, жаргажа һуухын тула, ажал хэхэ хэрэгтэй. Хүлэртэрөө. «Ажал хэһэн - ама тоһодохо» гэһэн арадай сэсэн үгын ёһоор, ажалда атаржаха, хүдэлмэридэ хүдэржэхэ саг тулажа ерээ. Эхэ эсэгымнай хүл гараа холотороо бүхы наһандаа мэхэржэ арьбадхаһан зөөриие эдижэ садаагүй зузаан һууритайшуулай һандалиһаа хобхорходонь, мүнөө шэнэ гүрэн түрын эрхэтэд, тариһанаа таһалжа, таһалһанаа шэмэхэ саг ерэхэнь гэжэ һанаха зуура, бэрхэшээлнүүд ехэл олон даа... 151