Ранпилынь Халзан хээрээ ууса , оморюуень гоёожо оёhон зэмсэгээр заhажа , ехэл хөөрэнги . Обоогой найрай нааданда Ранпилай мори урилдаанда хабаадалсажа , гороо хэлсэжэ ябахыень хараа hэм .
Нютагай зон ехэл олон : буурал баабайтаяа хүхижэ найрлаа hэмди . Иигэжэл морин эрдэнитэеэ зүбөөр ажалаа хэжэ , найрлажашье шадаха айл аймагууд байнал даа . Ямар hайхан бэ ! Аюртанай газаань унаагайшье , ажалайшье техникэ дүүрэн ааб даа .
Иимэл хүлгөөтэй хёмороотой үе сагта гэдэргээ эрьежэ , ажаhуудалаа удхалан , даруухан бодомжолжо , орон дэлхэйдээ зальбаржа , үри хүүгэдтэеэ , зон голтоёо эбтэй эетэй , ажалаа тон hайнаар булта хэжэ ябаагүйдэ , бэшэ арга үгыл !
« Байгаалимнай hалажа байна , хамгаалая , хамгаалая !» - гэжэ дээдын ноёд хэлэжэл байдаг . Буряадаймнай газар дайдын 70 хубинь « жэбэрээ », 30 хубинь бусалтагүй хосороо гэлдэжэ hуухыень телевизортэ хараа , шагнаа hэм . Теэд энэ болотор , эхэ газарайнгаа үбшэлтэрнь юугээ хаража , хүлеэжэ байдаг эрдэмтэд , ноёд бэ ?!
Ямаршье эрдэмгүй байhан юрын ажалша , малша буряад арад хэдэн зуугаад жэлдэ газар уhаяа нарин нангинаар сахижа , эхиндэнь зай табижа , арюудхажа , үрэжүүлжэ ашагладаг байгаа гээшэл .
« Шэнэ газар » гэлдэжэ , элдин дайдаяа хахалжа , хүндөөр « шархатаhан » газарнууд хуа тооhоор хиисэн харагдахадань , зүрхэндэ хэды үбшэнтэйб ?! Хэжэнгын голой эрьеын бургааhад хэндэ , ямар hаалта хэhэн бэ ?! Химиин хороор самолёдоор хорложо , улаан зун дунда hайхан голной хатанхай , бургааhан эрьетэй буурайжа холоhоо харагдадаг болоо hэн . Хэнэй гараар хэгдээб ? Хүнэйл гараар !
Иимэ « сэсэшүүл » урдань хэhэн нүгэлынь багадаад , мүнөөшье ехэ-ехэ суглаануудаар « хаагалалдаhаар » гэжэ адаглагшаб .
Саг хүлеэдэггүй . Газар дайдаяа аршалха , хамгаалха саг тулаа : аша , гуша , дүшэнэрэймнай үлгы ха юм даа .
Хүхюун дорюун хүбүүд , басагаднай Хүлэг , хүлэг морёороо Хүрөөд , ерэхэеэ яагааш ? - гэжэ дуулалдан , жарган жиигахыень хараябди . Газар – хамагые харюусагша Эхэ . Газартаа хандаал һаа , мууса – Үгырхын хара үйлэтэй нүхэсэхэ , Үйлэеэ - өөрөөл харюуса ! Газар эхынгээ гүн ашые харюула – Гартань – « хэшэгынь » барюула .
- гэжэ Дансаран Доржэгутабайн шүлэгэй мүрнүүдээр энэ бэшэгээ дүүргэе . 1993
13