Το τέλος του κόσμου
V, Πάνος Κεφαλάς
Georges Sandrail,
90ο Σύνταγμα Πεζικού, Ταχυδρομικός Τομέας 90.
Ιούνιος 1917.
Αγαπημένη μου Francine.
Υποφέρω γνωρίζοντας ότι είστε τόσο λυπημένη. Συχνά παρά την
κούραση, δεν μπορώ να κοιμηθώ γιατί ανησυχώ για εσάς. Προσπαθήστε
να βοηθήσετε τη μητέρα μου, γιατί η θλίψη της είναι μεγάλη και
προσπαθήστε να είστε γενναίοι σαν εμένα. Πόσο φρικτό είναι για μία
μητέρα να φανταστεί το παιδί της να υποφέρει. Σταματήστε να διαβάζετε
εφημερίδες. Οι μάχες μόνο να σας φοβίσουν μπορούν και με πονάει να
σκέφτομαι για εσάς τι θα νιώθετε. Όταν επιστρέψω, υπόσχομαι, να σας
πάω στη γωνιά μου στο δάσος. Για να γιορτάσουμε τα γενέθλια σας, που
γίνατε 21 την Τρίτη.
Αν αυτό μπορεί να σας παρηγορήσει, τώρα υπάρχει κάποιος στη γη που
σκέφτεται για εσάς, που αφηγείται τις θλίψεις του και προσφέρεται να
τις μοιραστεί. Προσεύχομαι για εσάς.
Θυμάμαι το Παρίσι και το διαμέρισμα μας στον τέταρτο όροφο ενός
κτηρίου χωρίς ασανσέρ στην οδό Σαίντ – Αντρέ – ντέζ – Άρ, στο 5ο
δημοτικό διαμέρισμα, απ’ το οποίο ο Σηκουάνας απείχε μόλις τρία
τετράγωνα. Κατεβαίναμε την Οδό Μουφτάρ πιασμένοι χέρι χέρι. Ο
δρόμος μας ήταν ένας πολύβουος εμπορικός πεζόδρομος με υπαίθριους
πάγκους που διαλαλούσαν απίστευτα γλυκές φράουλες και με
ντελικατέσσεν που πουλούσαν φέτες πατέ, φουά γκρά και τερρίν από
κουνέλι. Καθόμασταν μαζί και τρώγαμε tarte aux fraises des bois –και
pain au chocolat. Μου λείπει αυτή η πολύβουη φασαρία της ζωής.
Μετά ήρθε ο πόλεμος. Ένα τείχος φωτιάς, ένα ποτάμι αίματος μας
χώρισε. Ο Μεγάλος Πόλεμος με βύθισε σε μία άθλια και πρόχειρη
ύπαρξη, η οποία σίγουρα θα συνεχιστεί για αρκετό καιρό. Έχω την
εντύπωση ότι είμαι σαν πουλί που έχει κουρνιάσει για πάντα sur la
branche, et c’est une branche plutôt sèche et très peu convenable qui me
171