σης οικιακών απορριμμάτων και λυμάτων, ως λιπασμάτων και ως νερού ποτιστικού
για τις καλλιέργειες (Pothukuchi & Kaufman 1999, F.A.O., 1998).
Στις υποβαθμισμένες βιομηχανικές περιοχές του δυτικού κόσμου (Μ. Βρετανία, Γερμανία, Η.Π.Α.), πέρα από την διατροφική και κοινωνική λειτουργία, αναδεικνύεται επίσης
ο σημαντικός ρόλος της αστικής γεωργίας στην περιβαλλοντική αποκατάσταση και τη
διαχείριση των εγκαταλειμμένων βιομηχανικών εκτάσεων (γνωστά ως Brownfields),
μέσα από στοχευμένα προγράμματα αστικής αναζωογόνησης (Ε.P.A., 2011).
Με αφορμή την οικονομική κρίση, η γεωργία – εν είδη μικρών λαχανόκηπων- κάνει
την εμφάνισή της σε μπαλκόνια, ταράτσες, αυλές και γενικότερα σε ελεύθερους χώρους σε πολλές μικρές και μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, με τις εξής μορφές:
•
•
Ως πρωτοβουλίες πολιτών (ιδιώτες και κινήματα πόλης) και
Ως πρωτοβουλίες της τοπικής αυτοδιοίκησης
Στη δεύτερη περίπτωση, πρόκειται κυρίως για πρωτοβουλίες ανθρώπων/φορέων Περιφερειακών ή Δημοτικών Αρχών με σκοπό την ανακούφιση των φτωχότερων και ευπαθών κοινωνικών στρωμάτων από προβλήματα οικονομικής αποστέρησης και υποσιτισμού. Αυτή τη στιγμή λειτουργούν αρκετοί δημοτικοί λαχανόκηποι σε όλη την Ελλάδα.
Αντιστοίχως, οι σχολικοί λαχανόκηποι εξαπλώνονται τα τελευταία τρία χρόνια με εντυπωσιακή ταχύτητα (μετά το 2012).
Γ. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Ήδη από τα 1811, εισάγεται η κηπουρική στο Εκπαιδευτικό σύστημα της Πρωσίας στο
πλαίσιο της γεωργικής εκπαίδευσης και της διδασκαλίας των φυσικών επιστημών. Στα
μέσα του 19ου αιώνα, κυρίως στη βόρεια Ευρώπη (Δανία, Γερμανία, Ολλανδία) αξιοποιείται για την αντιμετώπιση της πείνας και της φτώχειας, ταυτόχρονα με την ανάπτυξη
της βιομηχανικής πόλης, συνεπικουρώντας προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης
της πενίας της εργατικής τάξης των πόλεων. Κατά την μεγάλη οικονομική ύφεση στα
τέλη του 1929, εμφανίζονται οι «Κήποι της Ανακούφισης από το Άγχος», (Depression
Relief Gardens), με στόχο την εξασφάλιση τροφής και εργασίας των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων, αλλά και την ψυχολογική ανάταση των κατοίκων των πόλεων. Στη
διάρκεια των δύο παγκόσμιων πολέμων, οι «Κήποι της Νίκης» (Victory Gardens), σε ιδιωτικούς ή δημόσιους χώρους, συνέβαλαν κατά πολύ στην προσπάθεια να αμβλυνθεί
η πίεση από την έλλειψη τροφής, στις ΗΠΑ, την Αγγλία και στην Γερμανία (το 1943, παράχθηκαν πάνω από 8 εκατομμύρια τόνοι τροφής), αλλά παράλληλα λειτούργησαν ως
24