16
Οδηγός Δυτική Αθήνα - Αττική / Guide West Athens - Attica
άξονα πρόσβασης στην πόλη από τα
δυτικά δημιουργεί κατά μήκος της ένα
χωροχρονικό συνεχές αφήγημα: Ίχνη
αρχαίων ερειπίων από θρησκευτικά
μνημεία τα οποία σχετίζονταν κυρίως
με την Ελευσινιακή πομπή και από
πολυάριθμα νεκροταφεία και ταφικά
μνημεία εκατέρωθέν της, βυζαντινοί
ναοί, μεταγενέστερα δημόσια κτίρια,
προσφυγικοί οικισμοί, πάρκα, βοτανι-
κοί κήποι αλλά και βιομηχανικά κτίρια
συνθέτουν την ιστορία της πόλης.
Γύρω από τους δύο αυτούς βασικούς
άξονες κατοικήθηκε και στη σύγχρονη
εποχή η περιοχή, με δύο δημογραφικές
εκρήξεις που μετέβαλαν τη μορφή της
Δυτικής Αθήνας: πρώτα στις αρχές του
20 ου αιώνα με τη Μικρασιατική κατα-
στροφή και τη στέγαση των προσφύ-
γων κυρίως στο Αιγάλεω και στη συνέ-
χεια με την εσωτερική μετανάστευση
που ακολούθησε τον 2 ο Παγκόσμιο
Πόλεμο, με πρόσφυγες κυρίως από
την Πελοπόννησο, την Κρήτη και τις
Κυκλάδες. Τότε η περιοχή θεωρήθηκε
πολεοδομικά ως ένας «κενός αγροτικός
χώρος» όπου στεγάστηκαν τα εργοστά-
σια και οι βιομηχανίες της Αθήνας και
οι συνοδές υποδομές κατοίκησης του
νέου εργατικού πληθυσμού.
Οι νέες εργατικές πολυκατοικίες, τα
βιομηχανικά κτίρια, τα ναυπηγεία στον
Σκαραμαγκά και στην Ελευσίνα, τα
διυλιστήρια στην Ελευσίνα και στον
Ασπρόπυργο, αλλά και οι άλλες βιομη-
χανίες υψηλής περιβαλλοντικής όχλη-
σης και επικινδυνότητας (κατηγορία
SEVESO) αλλάζουν το τοπίο του Θριάσι-
ου Πεδίου και της ακτογραμμής και το
μεταμορφώνουν σε έναν τόπο πολλα-
πλών αφηγήσεων όπου οι υπάρχοντες
παραθαλάσσιοι υγρότοποι και το παρα-
λιακό βιομηχανικό μέτωπο του Κόλπου
της Ελευσίνας και της Νέας Περάμου
των Μεγάρων, ενώνονται οπτικά με τα
απέναντι νησιά και την ακτή της Σαλαμί-
νας, με την οικία του ποιητή Άγγελου Σι-
κελιανού στη Φανερωμένη να ξεχωρίζει
από απέναντι αμυδρά, δημιουργώντας
σύγχρονους περιηγητικούς δρόμους και
νέες συνδέσεις.
Χαρίκλεια Χάρη
Αρχιτέκτων,
Υπ. Δρ. ΕΜΠ, ΜΙΚΡΟΓΕΩΓΡΑΦΙΕΣ