14
Οδηγός Δυτική Αθήνα - Αττική / Guide West Athens - Attica
ΕΙΣΑΓΩΓΉ
Το παλίμψηστο τοπίο της Δυτικής Αθήνας
Της Χαρίκλειας Χάρη
Η Δυτική Αθήνα περιλαμβάνει τους
Δήμους Αγίας Βαρβάρας, Αγίων
Αναργύρων – Καματερού, Αιγάλεω,
Ιλίου, Περιστερίου, Πετρούπολης,
Χαϊδαρίου. Σε αυτούς τους Δήμους τα
ίχνη του αρχαιολογικού τοπίου, ο χαρα-
κτήρας της μεταβιομηχανικής πόλης, το
εύθραυστο κατακερματισμένο φυσικό
τοπίο και τα ιδιαίτερα αστικά οικοσυ-
στήματα συγκροτούν ένα μοναδικό πα-
λίμψηστο. Ο «Διομήδειος» Κήπος είναι
ταυτόχρονα βοτανικός κήπος και τόπος
εκτέλεσης. Η Μονή Δαφνίου συνδέει
τρεις φάσεις της ελληνικής ιστορίας,
από την αρχαιότητα και το Βυζάντιο
στην ελληνική επανάσταση του 1821.
Το Παλατάκι υπήρξε κατοικία επιφανών
και τόπος των «Μεγάλων ζωγράφων».
Το Μπαρουτάδικο στέγασε Μικρασιά-
τες πρόσφυγες και βιομηχανική δρα-
στηριότητα και αποτελεί είναι αστικό
πάρκο.
Η Δυτική Αθήνα εκτείνεται γεωγραφικά
από τον Κηφισό ποταμό έως το Αιγά-
λεω Όρος. Υπήρξε περιοχή ιδιαίτερου
φυσικού κάλλους, με τον Ελαιώνα να
κυριαρχεί σε μεγάλο μέρος της έως
και τις αρχές του 20 ου αιώνα. Υπήρξε
αραιοκατοικημένη, αλλά με διαχρονικά
ίχνη της ανθρώπινης παρουσίας στους
οικισμούς των αρχαίων Δήμων Επικη-
φισίας, Πτελέας, Λακιάδων, Λουσία,
Λευκονόης και Χολαργού (Αμαλία
Διώτη, Αρχαίοι Δήμοι της Δυτικής Αττι-
κής). Οι οικισμοί αναπτύχθηκαν κυρίως
κατά μήκος της αρχαίας Ιεράς Οδού και
του Κηφισού ποταμού.
Ο Κηφισός ποταμός, πηγή ζωής και
ιερός ποταμός κατά την αρχαιότητα,
σήμερα είναι αφανής και κατά το μεγα-
λύτερο μέρος του διέρχεται κάτω από
τη Λεωφόρο Κηφισού. Με εξαίρεση το
Πάρκο Τρίτση, το Βουρκάρι και τη Λίμνη
Κουμουνδούρου, το υδάτινο στοιχείο
στην Δυτική Αθήνα είναι «κρυφό», μια
που οι περισσότερες υδάτινες αρτηρίες
που πηγάζουν από το Αιγάλεω Όρος και
καταλήγουν στον Κηφισό, είναι υπογει-
οποιημένα στο μεγαλύτερο μήκος τους
ρέματα, όπως το ρέμα Αγίου Βασιλείου
στο σημερινό Περιστέρι, το Βαθύ Ρέμα
και τα ρέματα Φλέβας και Καναπιτσέρι
στο Ίλιον, καθώς και το ρέμα των Ευπυ-
ρίδων στα Άνω Λιόσια και το Καματερό.
Το φυσικό τοπίο υπάρχει σε ελάχιστα
ανοιχτά ρέματα όπως ο χείμαρρος
Έρμου (Χαϊδαρόρεμα) στην περιοχή
Χαϊδαρίου.
Ένα ιδιαίτερο στοιχείο του παλίμψη-
στου της περιοχής και σημαντικού μέ-
ρους του σύγχρονου υλικού και άυλου
πολιτιστικού μας αποθέματος αποτελεί
η Ιερά Οδός που συνέδεε την Αθήνα με
τον λατρευτικό χώρο της Ελευσίνας,
και που επί δυόμισι χιλιάδες χρόνια
ακολουθεί την ίδια χάραξη, με ορισμέ-
να από τα αρχαία τμήματά της να είναι
ακόμα ορατά. Ο ρόλος της ως κύριου