ΝΕΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2016 | Page 11

Τ ο λ ε ξ ι λ ό γ ι ο τ ο υ Π ά σ χ α

Λιγότερο από μια εβδομάδα μας χωρίζει από την Μεγάλη Εβδομάδα και σε λίγες μέρες οι εορτασμοί για το Πασχα θα κορυφωθούν . Το Πάσχα , η πιο όμορφη και χαρούμενη , η πιο λαμπρή γιορτή , γιορτάζεται με μεγάλη κατάνυξη και λαμπρότητα από τους χριστιανούς σε όλο τον κόσμο και υπάρχουν ένα πλήθος από έθιμα και παραδόσεις που συνδέονται με τον εορτασμό του . Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος θα βάψουμε τα πασχαλινά αυγά κόκκινα , θα φουρνίσουμε και θα γευτούμε μοσχομυριστά τσουρέκια , θα ανάψουμε τη λαμπάδα , θα ψήσουμε τον οβελία . Αλήθεια ξέρετε τι συμβολίζουν τα έθιμα αυτά ;
Πάσχα
Η λέξη Πάσχα προέρχεται από την αραμαϊκή λέξη pascha < εβραϊκή pesah που σημαίνει “ πέρασμα , διάβαση ” συμβολίζοντας το πέρασμα του Εβραϊκού Λαού από την Αίγυπτο , στην ελευθερία στη γη της επαγγελίας . Με απόφαση της Α ' Οικουμενικής Συνόδου , το 325 μ . Χ ., το Πάσχα ορίστηκε να γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά από την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας . Το Πάσχα , ο λαός , μαζί με την " εκ νεκρών Ανάσταση " του Χριστού , τη νίκη Του δηλαδή ενάντια στο θάνατο , γιορτάζει και την ανάσταση της άνοιξης , το
ξύπνημα της φύσης μετά τη νάρκη του χειμώνα .
Κόκκινα Αυγά
Τα αυγά , από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι και σήμερα , αποτελούν σύμβολο γέννησης της ζωής . Το κόκκινο χρώμα των πασχαλινών αυγών σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση δικαιολογείται από το γεγονός ότι η Παναγία τοποθέτησε μπροστά στα πόδια του νεκρού πλέον εσταυρωμένου Ιησού αυγά , τα οποία βάφτηκαν κόκκινα από το αίμα που έτρεχε από τις πληγές του . Σύμφωνα με μια άλλη απόψη , μια γυναίκα περπατούσε στο δρόμο , λίγες ώρες μετά τη Σταύρωση του Ιησού , κρατώντας ένα καλάθι με αβγά . Της είπαν ότι ο Χριστός αναστήθηκε . Κι εκείνη απάντησε ότι μόνον εάν τα αβγά κοκκινίσουν θα το πιστέψει . Λίγα λεπτά αργότερα τα αβγά κοκκίνισαν . Οι χριστιανοί από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια βάφουν κόκκινα αυγά τιμώντας την θυσία του
Θεανθρώπου και γιορτάζοντας ταυτοχρόνως την Αναστασή του . Σήμερα βέβαια , τα βάφουμε διάφορα χρώματα .
Tο τσούγκρισμα των πασχαλινών αυγών , συμβολίζει την Aνάσταση του Xριστού . Όπως όταν το κέλυφός του αυγού σπάει , γεννιέται μια ζωή , έτσι και το πασχαλινό αυγό με το τσούγκρισμα συμβολίζει το σπάσιμο του τάφου του Xριστού και την Aνάστασή Tου .
Ο λαγός και το κουνέλι του Πάσχα
Το έθιμο το Πάσχα να προσφέρουμε σοκολατένια κουνέλια και λαγούς και γενικότερα να χρησιμοποιούμε διακοσμητικά λαγουδάκια είναι ξενόφερτο και έχει τις ρίζες του στη γερμανική παράδοση συμβολίζοντας τη γονιμότητα . Η γονιμότητα συνδέεται με το Πάσχα υπό την έννοια ότι Πάσχα κάθε χρόνο πέφτει την άνοιξη όπου η φύση αναγεννάται και προσφέρει τους καλύτερους καρπούς μετά από την κακοκαιρία του χειμώνα .
Πασχαλινός Οβελίας
Το έθιμο του οβελία συνδέεται άμεσα με την εβραϊκή παράδοση σύμφωνα με την οποία με το αίμα των θυσιαζόμενων αμνών έβαφαν την είσοδο των σπιτιών τους στους πρώτους εορτασμούς του Πάσχα , κατ ' αναπαράσταση της νύκτας της εξόδου από την Αίγυπτο . Ο αμνός συμβολίζει τον Χριστό και την θυσία του . Άλλωστε ο Ιωάννης ο Βαπτιστής είχε παρομοιάσει το Χριστό με τον
" Αμνό του Θεού , ο οποίος θα πάρει μαζί του την αμαρτία του κόσμου ".
Τσουρέκι
Το όνομα " τσουρέκι " προέρχεται από την τουρκική λέξη " corek " που αναφέρεται σε οποιοδήποτε ψωμί είναι φτιαγμένο με ζύμη που περιέχει μαγιά . Το τσουρέκι στη χριστιανική λατρειά αντιπροσωπεύει την ανάσταση του Χριστού , καθώς το αλεύρι ζωντανεύει και μεταμορφώνεται σε ψωμί . Πρωί-πρωί τη μεγάλη Πέμπτη , σε όλη την Ελλάδα , οι γυναίκες καταπιάνονται με το ζύμωμα . Ζυμώνουν με μυρωδικά τις κουλούρες της Λαμπρής και τις στολίζουν με λουρίδες από ζυμάρι και ξηρούς καρπούς . Ανάλογα με το σχήμα που τους έδιναν παλιότερα είχαν και διάφορα ονόματα . " Κοφίνια ", " καλαθάκια ", " δοξάρια ", " αυγούλες ", " κουτσούνες ", " κουζουνάκια ". Το σχήμα των τσουρεκιών ποικίλλει ανάλογα με τις τοπικές παραδόσεις . Το πιο γνωστό είναι φυσικά η πλεξούδα , με ή χωρίς κόκκινο αβγό . Οι πλεξούδες και οι κόμποι προέρχονται από τους ειδωλολατρικούς χρόνους ως σύμβολα για την απομάκρυνση των κακών πνευμάτων .
Λαμπάδα
Η λαμπάδα που είθισται να κρατάμε το βράδυ της Ανάστασης συμβολίζει το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης , τη νίκη του φωτός έναντι του σκότους και το ξύπνημα της άνοιξης .