09
Jak pisze Ryszard Kulik [ibidem], „stosunek ludzi do wilków,
czy ogólnie drapieżników, naznaczony był niemal od zawsze swoistą ambiwalencją. Z jednej strony podziwialiśmy te zwierzęta, a z drugiej budziły w nas lęk. Podziw budziła siła, inteligencja, niezależność oraz swego rodzaju majestat.
Ale te same przymioty ludzie chętnie przypisywali też sobie.
Z tego powodu drapieżniki stały się pierwszymi istotami,
z którymi człowiek zaczął rywalizować”.
Miłość i nienawiść
Rywalizacja toczyła się o to, kto zostanie ofiarą, a kto łowcą
i władcą. Ludzie, wyczuwając w wilkach ich siłę, dostojeństwo
i autonomię, próbowali posiąść te cechy. W początkach kształtowania się cywilizacji służyły temu obrzędy magiczne.
Jak wyjaśnia antropolog James Frazer w Złotej gałęzi, opisując zasady magii sympatycznej, „czarownik […] może wywołać każdy skutek, jakiego tylko zapragnie, przez naśladowanie go”
czy upodabnianie się do tego, co chce osiągnąć. Mimetyzm magiczny uskuteczniano m.in. poprzez noszenie kłów i kości
wilka czy przywdziewanie jego skóry, co miało przenieść
na człowieka wilczą siłę, niezłomność, odwagę i odporność.
W licznych kulturach wierzono także, że możliwe jest
wilkołactwo – przemiana człowieka w wilka.
Ludy pierwotne – posiłkując się obrzędami magicznymi
i wierzeniami – podejmowały wiele trudu, by zinternalizować sobie cechy charakteru i umiejętności, jakie doceniali
u przedstawicieli zwierząt. Było to spowodowane pragnieniem przetrwania, pokonania wrogów i umocnienia swoich wpływów na świecie. Zarazem, jak dalej wyjaśnia Frazer: „Wychodząc
z zasady, że podobne powoduje podobne, człowiek […] robi wiele rzeczy, celowo naśladując rezultaty, które pragnie uzyskać. Równocześnie wielu rzeczy skrupulatnie unika, ponieważ mają one bardziej lub mniej wyimaginowane cechy podobieństwa
do rzeczy mogących odegrać naprawdę katastrofalną rolę”,
co dowodzi tego, że ludzie byli od zawsze świadomi,
iż podziwiane przez nich wilki mogą być wspaniałe i silne,
jak i nieokiełznane oraz śmiertelnie niebezpieczne…
Fot. Pixabay