å ³ ïÏ » ñí ³ Í » Ý » ñÏáõ Ï ³ Ý ³ Ûù £ ¶ ÉáõËÝ » ñÁ ¹ ÇÙ ³ Ñ ³ Û ³ ó » Ý , áïÝ ³ à ³ à » ñÁ ª åñáýÇÉ £ Ò » éù » ñáí óáõÛó » Ý ï ³ ÉÇë øñÇëïáëÇÝ , ¹» Ùù » ñÝ áõÕÕí ³ Í » Ý ¹ ÇïáÕÇÝ , áñÝ ÁÝÏ ³ É » - ÉÇ ¿ áñå » ë øñÇëïáëÇó ÙÇçÝáñ ¹ áõÃÛ ³ Ý Ñ ³ ÛóáõÙ , ³ ÛÝ Ù ³ ñ ¹ Ï ³ Ýó Ñ ³ Ù ³ ñ , áñáÝó ÝíÇñí ³ Í ¿ ñ Ñáõß ³ ñÓ ³ ÝÁ £ øñÇëïáëÇ å ³ ïÏ » ñ ³· ñ ³ Ï ³ Ý ³ Ûë ïÇåÁ ª ÷³ Ï ³ ãù » ñáí , ÙÇÝ㨠13-ñ ¹ ¹³ ñ Ñ ³ ½í ³¹» å ¿ Ñ ³ Ý ¹ ÇåáõÙ £ ² Ûë å ³ ïÏ » - ñ ³ ù ³ Ý ¹³ ÏÇ Ñ ³ Ù ³ ñ áñå » ë ûñÇÝ ³ ÏÝ » ñ Ï ³ ñáÕ ¿ ñ Í ³ é ³ - Û » É ¶ ñÇ · áñ î ³ è ³ óáõ ³ ß ³ Ï » ñïÇ ÏáÕÙÇó ëï » ÕÍí ³ Í ² í » ï ³ ñ ³ ÝÇ Ê ³ ã » ÉáõÃÛ ³ Ý Ù ³ Ýñ ³ ÝÏ ³ ñÁ ¨ ¶ É ³ ÓáñÇ ² í » - ï ³ ñ ³ ÝÇ Ê ³ ã » ÉáõÃÛ ³ Ý Ù ³ Ýñ ³ ÝÏ ³ ñÁ £ §¶³ ÝÓ ³ ë ³ ñÇ Ë ³ - ã » ÉáõÃÛáõÝÁ ¦ Ñ ³ Ù ³ å ³ ï ³ ëË ³ ÝáõÙ ¿ Ø » Í Ð ³ ÛùÇ å ³ ïÏ » - ñ ³· ñ ³ Ï ³ Ý ³ í ³ Ý ¹ áõÛÃÝ » ñÇÝ £ øñÇëïáëÇ áïù » ñÇ Ùáï » ñ- Ïáõ Ï » ñå ³ ñÝ » ñÇ ³ éÏ ³ ÛáõÃÛáõÝÁ ÝáñáõÃÛáõÝ ¿ ñ ëÛáõÅ » ïáõÙ £ Î ³ » ñÏáõ í ³ ñÏ ³ Í , à » áíù » ñ » Ý å ³ ïÏ » ñí ³ Í £ ¸ñ ³ Ýù Ï ³ - ñáÕ ¿ ÇÝ ÉÇÝ » É Ï ³ Ù Ð ³ ë ³ Ý-æ ³ É ³ ÉÁ ¨ Ýñ ³ áñ ¹ ÇÝ ª ² à ³ μ ³ - ÏÁ , áíù » ñ ³ í ³ ñï » óÇÝ ·³ íÃÇ Ï ³ éáõóáõÙÁ , Ï ³ Ù Ð ³ ë ³ Ý- æ ³ É ³ ÉÝ áõ Ýñ ³ Ñ ³ ÛñÁ ª ì ³ Ëà ³ Ý · Á , áíù » ñ Ý ³ Ë ³ Ó » éÝ » - óÇÝ ßÇÝ ³ ñ ³ ñáõÃÛáõÝÁ £
² ñ¨ÙïÛ ³ Ý ×³ Ï ³ ïÇÝ ª » é ³ ÝÏÛáõÝ ³ Ó¨ ËáñßÇ Ù » ç , å ³ ïÏ » ñí ³ Í ¿ ³ ÝÙáñáõë øñÇëïáëÁ , áñÁ Ó ³ Ë Ó » éùáõÙ å ³ Ñ » É ¿ · Çñù , ÇëÏ ³ ç Ó » éùÁ ûñÑÝáÕ Å » ëïáí ¿£ ÜÙ ³ Ý Å » ëï Ñ ³ Ý ¹ ÇåáõÙ » Ýù Ý ³ ¨ ¸áí » Õ ( 6-7 ¹¹.) · ÛáõÕÇó Ñ ³ Ûï- Ý ³ μ » ñ ³ Í Ù »¹³ ÉÇáÝÇ íñ ³£ øñÇëïáëÇ å ³ ïÏ » ñÁ Ù ³ ñÙ- Ý » Õ ¿ ¨ ëï ³ ïÇÏ £ ² ÛëåÇëáí , Ï ³ ñáÕ » Ýù » Ýà ³¹ ñ » É , áñ Ù » ñ ³ éç¨ áõÝ » Ýù øñÇëïáë ø ³ Ñ ³ Ý ³ ÛÇ Ï » ñå ³ ñÁ , áí Ï ³ ï ³ - ñáõÙ ¿ » ñÏÝ ³ ÛÇÝ å ³ ï ³ ñ ³· Á £ øñÇëïáëÇ ýÇ · áõñÇó Ý » ñù¨ ª 9-ñ ¹ ÝÇëïÇ íñ ³, ²¹³ ÙÝ áõ º í ³ Ý » Ý å ³ ïÏ » ñí ³ Í ª Éáõë ³ ÙáõïÇ ßñç ³ Ï ³ ÉÇ íñ ³£ Üñ ³ Ýù Ï ³ Ý · Ý ³ Í » Ý Ï » Ý ³ ó Í ³ éÇ » ñÏáõ ÏáÕÙ » ñáõÙ , áñÇ íñ ³ ûÓ ¿ μ ³ ñÓñ ³ ÝáõÙ £ Ì ³ éÇ Ï » ÝïñáÝáõÙ Í ³ ÕÏ ³ Í Í ³ - ÕÇÏ ¿£ ì » ñçÇÝÇë íñ ³ » ñÏáõ ÃéãáõÝÝ » ñ » Ý Ýëï ³ Í , áñáÝù ÏïáõóÝ » ñÁ Ùáï » óñ » É » Ý Çñ ³ ñ £ ê ³ Ï ³ ñ » ÉÇ ¿ Ñ ³ ëÏ ³ Ý ³ É áñå » ë § ÏÛ ³ ÝùÇ ³ ÕμÛáõñ ¦, áñÇó ÑáëáõÙ » Ý ¹ ñ ³ ËïÇ ·» ï » - ñÁ £ Ì ³ éÇ Ó ³ Ë ÏáÕÙáõÙ Ñ ³ Û » ñ » Ý Ù » Í ³ ï ³ é » ñáí · ñí ³ Í ¿ª §²¹³ ÙÁ ûÓ ¿¦, ÇëÏ ³ ç ÏáÕÙáõÙ ª §º í ³¦£ ²¹³ ÙÇ ¹» ÙùÇ ÏáÕ- ÙáõÙ Ï ³ » ñÏñáñ ¹ ³ ñÓ ³ Ý ³· ñáõÃÛáõÝÁ ª §²¹³ Ù ¦£ ² Ûë ëÛáõÅ » - ïÁ Ù ³ Ýñ ³ ÝÏ ³ ñãáõÃÛ ³ Ý Ù » ç Ñ ³ Ý ¹ ÇåáõÙ ¿ 14-ñ ¹ ¹³ ñÇó ÎÇÉÇÏÇ ³ ÛÇ ¨ êÛáõÝÇùÇ ¹ åñáóÝ » ñáõÙ , ù ³ Ý ¹³ Ï ³· áñÍáõ- ÃÛ ³ Ý Ù » ç ª ² Õà ³ Ù ³ ñ ÏÕ½áõ êμ . Ê ³ ã ï ³×³ ñáõÙ ( 915- 921Ãà .), áñï » Õ ù ³ Ý ¹³ ÏÇ ÏáÙåá½ÇóÇ ³ Ý ³ í » ÉÇ Ï » Ý ¹³ - ÝÇ ¿, μ ³ Ûó å ³ Ñå ³ ÝáõÙ ¿ ÝÙ ³ ÝáõÃÛáõÝÁ , ÇÝãÝ ¿ É ÃáõÛÉ ¿ ï ³ - ÉÇë ³ ë » Éáõ , áñ ³ ÛÝ ÑÝ ³ ñ ³ íáñ ¿ ÃáÕ » É ¿ Çñ ³ ½ ¹» óáõÃÛáõÝÁ £
ÂÙμáõÏÇ Ñ ³ ñ ³ í ³ ÛÇÝ ×³ Ï ³ ïÇÝ ª 5-ñ ¹ ÝÇëïÇ íñ ³, å ³ ïÏ » ñí ³ Í ¿ ² ëïí ³ Í ³ Ù ³ ÛñÁ Ù ³ ÝÏ ³ Ý Ñ » ï £ 4-ñ ¹ ÝÇëïÇ ×³ Ï ³ ï ³ ÛÇÝ Ñ ³ ïí ³ ÍáõÙ ¨ë å ³ ïÏ » ñí ³ Í ¿ îÇñ ³ - Ù ³ ÛñÁ Ù ³ ÝÏ ³ Ý Ñ » ï , áñÁ å ³ ïÏ » ñ ³· ñáñ » Ý Ñ ³ Ù ³ ñíáõÙ ¿ ¶ à ³ ëÇñï £ ² Ûëï » Õ Ù ³ ÝáõÏÁ ³ ç Ó » éùáí ë » ÕÙáõÙ ¿ ûÓÁ £ ¸ ³ ³ Ù » Ý ³ ÛÝ Ñ ³ í ³ Ý ³ Ï ³ ÝáõÃÛ ³ Ùμ óáõÛó ¿ ï ³ ÉÇë ùñÇëïáÝ » - ³ Ï ³ Ý ¨ Ñ » à ³ Ýáë ³ Ï ³ Ý ³ ßË ³ ñÑÝ » ñÇ μ ³ ËáõÙÁ £ 5-ñ ¹ ÝÇëïÇ íñ ³ · ïÝíáÕ îÇñ ³ Ùáñ Ï » ñå ³ ñÁ å ³ ïÏ » ñ ³· ñáñ » Ý Ï ³ ñáÕ » Ýù Ñ ³ Ù ³ ñ » É àÕμ ³ óáÕ £ º ñÏáõ ï » ë ³ ñ ³ ÝÝ » ñÁ Ù » Ï ÇÙ ³ ëïáí Ñ ³ Ù ³ ï » Õ » Éáí , Ï ³ ñáÕ » Ýù ³ ë » É , áñ Ø ³ ñÇ- ³ ÙÇ ÏÛ ³ ÝùÇ » ñÏáõ ÑÇÙÝ ³ Ï ³ Ý ÷ áõÉ » ñÝ » Ý Ý » ñÏ ³ Û ³ óí ³ Í : ¶³ ÝÓ ³ ë ³ ñ í ³ Ýù ³ ÛÇÝ Ñ ³ Ù ³ ÉÇñÇ 4-ñ ¹ ÝÇëïÇ íñ ³ · ïÝíáÕ å ³ ïÏ » ñ ³ ù ³ Ý ¹³ ÏÁ ãÇ Ñ ³ Ý ¹ ÇåáõÙ ³ í » ÉÇ í ³ Õ ëï » ÕÍí ³ Í ¨ áã ÙÇ Ñáõß ³ ñÓ ³ ÝÇ íñ ³£ ÜÙ ³ Ý ÏáÙåá½ÇóÇ- ³ Ñ ³ Ý ¹ ÇåáõÙ ¿ ÙÇ ³ ÛÝ Ù ³ Ýñ ³ ÝÏ ³ ñãáõÃÛ ³ Ý Ù » ç £
Ð ³ ÏÇñ × ³ Ý ¹ ñ ³¹³ éÝ ³ Éáí Ï » Ý ¹³ Ý ³ Ï ³ Ý å ³ ïÏ » ñÝ » - ñÇÝ` Ýß » Ýù Ñ » ï¨Û ³ ÉÁ . Ñ ³ Ù ³ Ó ³ ÛÝ í ³ Õ ùñÇëïáÝ »³ Ï ³ Ý å ³ ïÏ » ñ ³ óáõÙÝ » ñÇ` ³ ñÍÇíÁ ËáñÑñ ¹³ ÝßáõÙ ¿ ÇÝãå » ë Ñ ³ Ùμ ³ ñÓíáÕ øñÇëïáëÇÝ [ 4 ], ÐáíÑ ³ ÝÝ » ë ³ í » ï ³ ñ ³ Ý- ãÇÝ , ³ ÛÝå » ë ¿ É Ññ » ßï ³ ÏÝ » ñÇÝ , ¨ , ³ Ûë ³ éáõÙáí , ¹ ñ ³ Ýó å ³ ïÏ » ñáõÙÁ º ñÏÝ ³ ÛÇÝ · áïáõÙ ª ÃÙμáõÏÇÝ , ÉÇáíÇÝ Ñ ³ ë- Ï ³ Ý ³ ÉÇ ¿: ØÛáõë ¿³ ÏÁ ÑáõßÏ ³ å ³ ñÇÏÝ ¿ ( ÃéãÝÇ Ù ³ ñÙÝáí ¨ ÏÝáç ¹» Ùùáí ³ é ³ ëå » É ³ Ï ³ Ý ¿³ Ï ), áñÝ Çñ ÇÙ ³ ëï ³ ÛÇÝ Ëáñùáí Ï ³ åíáõÙ ¿ Ñ ³ Û ÅáÕáíñ ¹ Ç ¹ Çó ³ μ ³ Ý ³ Ï ³ Ý å ³ ï- Ï » ñ ³ óáõÙÝ » ñÇ ³ Ù » Ý ³ í ³ Õ ßñç ³ ÝÇ Ñ » ï £ Ê ³ éÝ ³ ÍÇÝ Ï ³ Ù ³ é ³ ëå » É ³ Ï ³ Ý ¿³ Ï , áñÝ ûÅïí ³ Í ¿ ñ ³ ëïí ³ Í ³ ÛÇÝ ßÝáñÑáí ¨ Ñ ³ Ù ³ ñí » É ¿ ÙÇçÝáñ ¹ » ñÏÝ ³ ÛÇÝ ¨ » ñÏñ ³ ÛÇÝ ³ ß- Ë ³ ñÑÝ » ñÇ ÙÇç¨ £
¶³ ÝÓ ³ ë ³ ñÇ » Ï » Õ » óáõ ÃÙμáõÏÇÝ ³ éÏ ³ » Ý å ³ ïíÇñ ³ - ïáõÝ » ñÇ ù ³ Ý ¹³ ÏÝ » ñÁ £ ì » ñçÇÝÝ » ñë Çñ » Ýó · ÉáõËÝ » ñÇó í » ñ å ³ ÑáõÙ » Ý ÙÇ-ÙÇ ï ³ Ëï ³ Ï , áñáÝó íñ ³ » Ï » Õ » óÇÝ » - ñÇ Ù ³ Ýñ ³ Ï » ñïÝ » ñÝ » Ý , ÑÛáõëÇë ³ ÛÇÝ ÝÇëïÇÝÁ ª · Ùμ » à ³ - ½ ³ ñ ¹ ÏÉáñ ï ³×³ ñ , Ñ ³ ñ ³ í ³ ÛÇÝÁ ª Ë ³ ã ³ Ó¨ Ï » Ýïñá- Ý ³· Ùμ » à » Ï » Õ » óÇ £ º ñÏáõ ù ³ Ý ¹³ ÏÝ » ñÝ ¿ É ÝÙ ³ Ý » Ý Çñ ³ ñ £ º ñÏ ³ ñ μ » Õ » ñáí áõ áã ³ ÛÝù ³ Ý » ñÏ ³ ñ Ùáñáõùáí ïÕ ³ Ù ³ ñ ¹ ¿, ÷ áùñ-ÇÝã áõéáõóÇÏ ³ ÛïáëÏñ » ñáí £ ¶ ÉË ³ ÝáóÁ Ñ ³ í ³ Ý ³ - μ ³ ñ ÍáÍñ ³ Ï ³ Éáí ¿ ¨ ËáõÛñÇ å » ë ÇçÝáõÙ ¿ í ³ ñ ª » ñ » ù ÏáÕ- ÙÇó å ³ ßïå ³ Ý » Éáí · ÉáõËÁ £ Ð ³· ÇÝ å ³ ïÙáõ ׳± Ý ¿, à »± í » ñ ³ ñÏáõ ª ¹ Åí ³ ñ ¿ áñáß » É , ù ³ ÝÇ áñ ù ³ Ý ¹³ ÏÁ ÏïñíáõÙ ¿ ÏáÝùÇó Ý » ñù¨ £
Àëï ². Ú ³ ÏáμëáÝÇ . §º ñÏáõ ÏïÇïáñÝ » ñÇó Ù » ÏÁ , Ñ ³ - í ³ Ý ³ μ ³ ñ , ÇÝùÁ ª Ê ³ ã » ÝÇ ï » ñ Ð ³ ë ³ Ý-æ ³ É ³ ÉÝ ¿, ¶³ ÝÓ ³ - ë ³ ñÇ ï ³×³ ñÁ Ï ³ éáõóáÕÁ £ ØÛáõë ÏïÇïáñÝ ¿ É , ÑÝ ³ ñ ³ íáñ ¿, Ýñ ³ áñ ¹ ÇÝ ¿ª ì ³ Ëà ³ Ý · Á , ÑÇßí ³ Í ï ³×³ ñÇ ßÇÝ ³ ñ ³ - ñ ³ Ï ³ Ý ³ ñÓ ³ Ý ³· ñáõÃÛ ³ Ý Ù » ç ¦£ ´³· ñ ³ ï àõÉáõμ ³ μÛ ³ ÝÝ ³ ëáõÙ ¿, áñ » Ýà ³¹ ñáõÃÛ ³ Ý å » ë ³ ëí ³ Í ³ Ûë Ï ³ ñÍÇùÁ ãÇ Ï ³ ñ » ÉÇ ÁÝ ¹ áõÝ » É , Ý ³ Ë , áñáíÑ » ï¨ ï ³×³ ñÇ ßÇÝ ³ ñ ³ ñáõ- ÃÛ ³ ÝÁ í » ñ ³ μ » ñáÕ ÙÇ ³ Ï ³ ñÓ ³ Ý ³· ñáõÃÛáõÝÁ ÙÇ ³ ÛÝ Ð ³ - ë ³ Ý-æ ³ É ³ ÉÇ ³ ÝáõÝÇó ¿, ¨ ³ ÛÝï » Õ áñ ¹ áõ ª ² à ³ μ » Ï-Æí ³ Ý » - Ç ¨ áã à » ì ³ Ëà ³ Ý · Ç ³ ÝáõÝ ãÏ ³£ Ê ³ ã » ÝÇ ·» ñ ³·³ Ñ ï » - ñÁ ³ Ûëï » Õ ËáëáõÙ ¿ Ý ³ ¨ áñå » ë ÙÇ ³ Ï Ï ³ éáõóáÕÁ ï ³×³ - ñÇ £ ´³· ñ ³ ï àõÉáõμ ³ μÛ ³ ÝÇ Ñ ³ Ùá½Ù ³ Ùμ ª ¶³ ÝÓ ³ ë ³ ñÇ » ñ- Ïáõ ª Çñ ³ ñ Ñ ³ ñ ¨ ÝÙ ³ Ý ÏïÇïáñ ³ Ï ³ Ý ù ³ Ý ¹³ ÏÝ » ñÁ Ý » ñ- Ï ³ Û ³ óÝáõÙ » Ý Ð ³ ë ³ Ý-æ ³ É ³ ÉÇÝ £ º ñÏñáñ ¹ Ñáí ³ Ý ³ íáñÇ å ³ Ñ ³ Í Ù ³ Ýñ ³ Ï » ñïÁ , » Ýà ³¹ ñíáõÙ ¿, Ý » ñÏ ³ Û ³ óÝáõÙ ¿ ì ³×³ éÇ » Ï » Õ » óÇÝ , áñÁ ÝáõÛÝå » ë Ð ³ ë ³ Ý-æ ³ É ³ ÉÝ ¿
ÂÆì 4 ( 1469 ) 1 - 7 ö º îðì ² ðÆ 2023
13