ÂÆì 30 ( 1401 ) 4 - 10 ú ¶ àêîàêÆ 2021
ÝÁ ËÝ ¹ ñ » ó ÃáõÛÉ ï ³ É ³ ÛÝ Ññ ³ å ³ ñ ³ Ï » Éáõ §¶ ñ ³ Ï ³ Ý Ã » ñ- ÃáõÙ ¦ª §¶³ ñáõÝÇ ¦ ËÙμ ³· Çñ ² ÝÅÇÏ Ð ³ ÏáμÛ ³ ÝÇ Ï ³ ï ³ ñ ³ Í Ñ ³ Û » ñ » Ý Ã ³ ñ · Ù ³ ÝáõÃÛ ³ Ùμ :
©©© 2013 à © § Æð ² î º ê © am ¦ -Ç ÑáÏï » Ùμ » ñÇ 29-Ç Ñ ³ Ù ³ ñáõÙ Ø ³ ñÇ ´³ ñë » ÕÛ ³ Ý-Ê ³ ÝçÛ ³ ÝÁ Çñ § ü ³ ñÇ ¹³ Ø ³ Ù »¹ áí ³ ÛÇ §· Çï ³ Ï ³ Ý μ ³ ó ³ Ñ ³ ÛïáõÙÝ » ñÁ ¦¦ Ñá ¹ í ³ ÍáõÙ ³ Ý ³ ñ ¹³ ñ ùÝ- Ý ³¹³ ïáõÙ ¿ Ñ ³ Û · ÇïÝ ³ Ï ³ ÝÝ » ñÇÝ ª ²¹ ñμ » ç ³ ÝÇ ³ Ûëå » ë Ïáãí ³ Í · ÇïÝ ³ Ï ³ ÝÝ » ñÇ Ë ³ Ûï ³ é ³ Ï áïÝÓ · áõÃÛáõÝÝ » ñÁ ³ ãù ³ ÃáÕ ³ Ý » Éáõ ¨ ã ¹³ ï ³ å ³ ñï » Éáõ Ñ ³ Ù ³ ñ « à » ¨ » ë Ñ ³ Ïí ³ Í ã » Ù ÝáõÛ- ÝÁ ³ ë » Éáõ Ø ³ ñÇ ´³ ñë » ÕÛ ³ Ý-Ê ³ ÝçÛ ³ ÝÇ Ñá ¹ í ³ ÍáõÙ óáõÛó ïñí ³ Í ü ³ ñÇ ¹³ Ø ³ Ù »¹ áí ³ ÛÇ Ýáñ ëï ³ Ñá ¹ μ ³ ó ³ Ñ ³ ÛïáõÙÝ » - ñÇ Ù ³ ëÇÝ : Ðá ¹ í ³ ÍáõÙ Ñ » ÕÇÝ ³ ÏÁ ÙÇ ³ Ý ·³ Ù ³ ÛÝ × Çßï Ñ ³ ñ- ó ³¹ ñáõÙ ¿ ³ ÝáõÙ « à »ª § Æñ » Ýù (³¹ ñμ » ç ³ ÝóÇÝ » ñÁ ) áñï »± Õ ¿ ÇÝ ¨ ÇÝãá ± í ¿ ÇÝ ½μ ³ ÕíáõÙ « » ñμ Ñ ³ Û » ñÁ Ï ³ éáõóáõÙ ¨ ß » Ý ³ óÝáõÙ ¿ ÇÝ ´³ ùáõÝ ¨ ³ Û ¹ ³ ßË ³ ñÑ ³· ñ ³ Ï ³ Ý ï ³ ñ ³ ÍùÇ ù ³ Õ ³ ùÝ » ñÝ áõ · ÛáõÕ » ñÁ « » ñμ Ñ ³ Û » ñÁ ´³ ùíÇ Ý ³ íÃÝ ¿ ÇÝ ³ ñ ¹ ÛáõÝ ³ Ñ ³ ÝáõÙ « áñÇ ù ³ Õ ³ ù ³ Ï ³ Ý åïáõÕÝ » ñÝ ³ Ûëûñ í ³ Û » ÉáõÙ » Ý Çñ » Ýù ª Ý ³ í- à ³ ñ ¹ ÛáõÝ ³ μ » ñáõÃÛ ³ Ý Ñ » ï áã ÙÇ Ï ³ å ãáõÝ » óáÕ Ãáõñù » ñÁ £ º ë Ï ³ ñÍáõÙ » Ù ª Å ³ Ù ³ Ý ³ ÏÝ ¿« ¨ ÝáõÛÝÇëÏ áõß ³ ó » É » Ýù « áñ ´³ ù- íáõÙ ¨ ³ Û ¹ Ñ ³ Ýñ ³ å » ïáõÃÛ ³ Ý ï ³ ñ ³ ÍùáõÙ Ù ³ ëÝ ³ íáñ ë »÷³ - Ï ³ ÝáõÃÛáõÝ áõÝ » ó ³ Í Ñ ³ Û » ñÇ Å ³ é ³ Ý · Ý » ñÁ ( Ø ³ Ýà ³ ßÛ ³ Ý « Ì ³ ïáõñÛ ³ Ý « ² é ³ ù » ÉÛ ³ Ý « ÔáõÏ ³ ëÛ ³ Ý ¨ áõñÇß Ëáßáñ Ý ³ í- à ³ ñ ¹ ÛáõÝ ³ μ » ñáÕÝ » ñ - ²© Ø ©) ë »÷³ Ï ³ ÝáõÃÛ ³ Ý Çñ ³ íáõÝùÇ Ñ ³ ñó μ ³ ñÓñ ³ óÝ » Ý º íñ ³ ÙÇáõÃÛ ³ Ý ¹³ ï ³ ñ ³ ÝÝ » ñáõÙ :
©©© àÙÝ ü ³ ñÇ ¹³ Ø ³ Ù »¹ áí ³« áñÝ Çñ » Ý · ñ ³ μ ³ ñÇ ¨ ÁÝ ¹ - Ñ ³ Ýñ ³ å » ë Ñ ³ Ûáó É » ½íÇ áõ å ³ ïÙáõÃÛ ³ Ý · Çï ³ Ï ¿ ÑáñçáñçáõÙ « ² ñ¨ » ÉÛ ³ Ý Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝÇ ³ Ûë ÙÇ Ñ ³ ïí ³ ÍÁ ²¹ ñμ » ç ³ ÝÇÝ å ³ ï- Ï ³ Ý » ÉÁ §³ å ³ óáõóí ³ Í ¦ Ñ ³ Ù ³ ñ » Éáí « ÑÇÙ ³ ¿ É ³ Ýó » É ¿ ÎÇ- ÉÇÏÛ ³ Ý Ñ ³ ÛÏ ³ Ï ³ Ý Ã ³·³ íáñáõÃÛ ³ ÝÁ © Áëï Ýñ ³ § å ³ ïÙ ³· Ç- ï ³ Ï ³ Ý Ñ ³ ÛïÝ ³· áñÍáõÃÛáõÝÝ » ñÇ ¦ª ÏÇÉÇÏÛ ³ Ý Ã ³·³ íáñÝ » ñÁ » Õ » É » Ý ² Õí ³ ÝùÇó « ³ ÛëÇÝùÝ ª ²¹ ñμ » ç ³ ÝÇó · Ý ³ ó ³ Í ÇßË ³ Ý- Ý » ñ « áñáÝó Ù » Ýù ª Ñ ³ Û » ñë « Ù » ½ » Ýù í » ñ ³· ñáõÙ « ¨ ÁÝ ¹ Ñ ³ Ýñ ³ - å » ë ³ Û ¹ ß » Õ ³ ãù §· ÇïÝ ³ Ï ³ ÝÇ ¦ μÝáñáßÙ ³ Ùμ ª Ñ ³ Û » ñ » ÝÁ å ³ ñëÏ » ñ » ÝÇ § íÇÅí ³ ÍùÝ ¿¦: ® úñÇÝ ³ Ï ª ØáõËï ³ ñ ¶ áßÁ ( Ñ ³ - ½ ³ ñ Ý » ñáÕáõÃÛáõÝ ØËÇà ³ ñ ¶ áßÇ Ñá · áõ ¨ ÑÇß ³ ï ³ ÏÇ ³ é ³ ç ) » Õ » É ¿ ³ Õí ³ Ý « ³ ÛëÇÝùÝ ª ³¹ ñμ » ç ³ ÝóÇ Çñ ³ í ³·» ï £ ² Û ¹ í ³ Û- ³ Ï ³¹» ÙÇÏáëÁ ØËÇà ³ ñÁ ØáõËï ³ ñ ¿ ¹³ ñÓñ » É « ÇëÏ · áÝ » · Ç- ïÇ ±« à » ÇÝã ¿ Ýß ³ Ý ³ ÏáõÙ ¶ áß £ Ð ³ í ³ ï ³ ó ³ Í » Ù ª ã · ÇïÇ £ Î ³ Ù ÎÇñ ³ Ïáë ¶ Û ³ Ýç » ÉÇÝ ª Ñ ³ Û å ³ ïÙÇã ÎÇñ ³ Ïáë ¶³ ÝÓ ³ Ï » óÇÝ « ¨ë » Õ » É ¿ §³ Õí ³ Ý- ³¹ ñμ » ç ³ ÝóÇ å ³ ïÙÇã ¦¦£
² Ûë ³ éÃÇí ËáñÑáõñ ¹ » Ù ï ³ ÉÇë Ï ³ ñ ¹³ É ÇÙ áõëáõÙÝ ³ ëÇñáõ- ÃÛáõÝÝ » ñÁ ª §º ñμ ÷ áñÓáõÙ » Ý ë »÷³ Ï ³ Ý » É ÙÇ ³ ÙμáÕç Ùß ³ - ÏáõÛà ¦ (§ Ð ³ Ûñ » ÝÇùÇ Ó ³ ÛÝ ¦« 1988 « 21 ë » åï » Ùμ » ñÇ « 28 ë » å- ï » Ùμ » ñÇ ¨ 5 ÑáÏï » Ùμ » ñÇ )« § Àëáàíîôèëû » è ïðàâäà èñòîðèè » ( ãàçåòà « Êîììóíèñò », 1988 , 26 îêòÿáðÿ ) ¨ « Ïñåâäîàëáàíñêàÿ ëèòåðàòóðà è åå àïîëîãåòû » (« Âåñòíèê îáùåñòâåííûõ íàóê » ÀÍ Àðì . ÑÑÐ , 1989 , N8 ): ì » ñç » ñë ²¹ ñμ » ç ³ ÝÇ Ö ³ ñï ³ ñ ³ å » ïÝ » ñÇ ÙÇáõÃÛ ³ Ý Ý ³ Ë ³ - ·³ Ñ ¾Éμ ³ Û ø ³ ëÇÙ½ ³¹» Ý « áñÁ Ùáé ³ óáõÃÛ ³ Ý ¿ ï ³ ÉÇë ·³ í ³ - é ³ Ï ³ Ý ´³ ùáõ ù ³ Õ ³ ùáõÙ ûå » ñ ³ ÛÇÝ Ã ³ ïñáÝÇ ÑáÛ ³ Ï ³ å ß » ÝùÁ ¨ ³ ÛÉ Ùß ³ ÏáõÛÃÇ ïÝ » ñ Ï ³ éáõó ³ Í Ñ ³ Û ×³ ñï ³ ñ ³ å » ï ÐáíÑ ³ ÝÝ » ë Ø ³ ñ ·³ ñÛ ³ ÝÇÝ « Çñ ùáãíáñ ó » ÕÁ Ùáé ³ ó ³ Í « Ñ ³ Û » - ñÇÝ ³ Ýí ³ ÝáõÙ ¿ í ³ Ý ¹³ ÉÝ » ñ © §® ì ³ Ý ¹³ ÉǽÙÁ Ñ ³ Û » ñÇ ¿ áõ- ÃÛáõÝÝ ¿®¦« § Ñ ³ Û » ñÁ ³ ½ · ã » Ý « ³ ÛÉ ËÕ × áõÏ Ã ³÷ à ÷ áõÏÝ » ñ ¦« §® Ñ ³ Û » ñÁ » ñμ » ù ã » Ý áõÝ » ó » É Ùßï ³ Ï ³ Ý μÝ ³ Ï ³ í ³ Ûñ « Ùß ³ ÏáõÛà áõ ³ ñí » ëï : Üñ ³ Ýù ùáã » É » Ý ï » ÕÇó ï » Õ ª ß ³ ñáõÝ ³ Ï ë »÷³ Ï ³ - Ý » Éáí áõñÇßÇ Ùß ³ ÏáõÛÃÁ « · áÕ ³ ó » É Ù » ñ » ñ ³ ÅßïáõÃÛáõÝÁ « ËáÑ ³ - ñ ³ ñáõÃÛáõÝÁ « ³ ñÑ » ëïÁ « ׳ ñï ³ ñ ³ å » ïáõÃÛáõÝÁ ®¦« §® Ñ ³ Û » ñÁ Ù » ñ ÑáÕ » ñáõÙ μÝ ³ Ïí » É » Ý XIX ¹³ ñÇ Ï » ë » ñÇó « ¨ ³÷ ëáë « áñ ã · Ý ³ Ñ ³ ï » óÇÝ ³¹ ñμ » ç ³ ÝóÇ ÅáÕáíñ ¹ Ç ÏáÕùÇÝ ³ åñ » Éáõ » ñ- ç ³ ÝÏáõÃÛáõÝÁ ®¦: ê ³ Ï ³ ÛÝ ³ Ûë ÙáÉ ³·³ ñ ½ ³ é ³ Ýó ³ ÝùÇÝ ³ í » ÉÇ ³ ñÅ ³ ÝÇ Ñ ³ Ï ³ Ñ ³ ñí ³ Í ¿ Ñ ³ ëóñ » É èáõë ³ ëï ³ ÝÇ Ö ³ ñï ³ ñ ³ å » ïÝ » ñÇ ÙÇáõÃÛ ³ Ý ³ Ý ¹³ Ù « èáõë ³ ëï ³ ÝÇ ¸ ³ ßÝáõÃÛ ³ Ý ä » ïßÇÝÇ å ³ ïí ³ íáñ ׳ ñï ³ ñ ³ å » ï ÜÇÏÇï ³ Þ ³ Ý · ÇÝÁ ª Çñ Í ³ í ³ ÉáõÝ å ³ ïÙ ³ Ï ³ Ý å ³ ïÏ » ñ ³ ½ ³ ñ ¹ ³ ÏÝ ³ ñÏáõÙ § Ïðàâäà-ýòî ëîæü , ëîæü-ýòî ïðàâäà ¦ í » ñÝ ³· ñáí ª Ññ ³ å ³ ñ ³ Ïí ³ Í § REGNUM ¦ Ï ³ ÛùáõÙ ª 2021 à © ³ åñÇÉÇ 16-ÇÝ £ Ü ³ · ñ » É ¿« áñ §® Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝÁ ÑÇß ³ ï ³ ÏíáõÙ ¿ ¹» é ´» ÑÇëÃáõÝÛ ³ Ý ³ ñÓ ³ - Ý ³· ñáõÃÛ ³ Ý Ù » ç « áñÁ ÷ áñ ³· ñí ³ Í ¿ Çñ ³ ÝÛ ³ Ý ¾Ïμ ³ ï ³ ÝÇ Ùáï · ïÝíáÕ Å ³ ÛéÇÝ ª Ù © à ©³© 523-521 Ãà © Ï ³ ï ³ ñí ³ Í Çñ ³¹³ ñÓáõ- ÃÛáõÝÝ » ñÇ ³ éÇÃáí « Ð » ñá ¹ áïáëÇ ¨ øë » Ýá ÷ áÝÇ » ñÏ » ñáõÙ : Üñ ³ Ù ³ ëÇÝ · ñ » É » Ý Ý ³ ¨ êïñ ³ μáÝÁ « äÉÇÝÇáë ² í ³· Á « î ³ ÏÇïáëÁ ¨ ß ³ ï ³ ÛÉ ³ ÝïÇÏ Ñ » ÕÇÝ ³ ÏÝ » ñ £
® Îáõñ ·» ïÇ ÙÇçÇÝ Ñáë ³ ÝùÇó ÙÇÝ㨠ØÇç » ñÏñ ³ Ï ³ Ý ÍáíÇ ³ ñ¨ » ÉÛ ³ Ý ³÷ Á ³ Ûëûñ ¿ É ë ÷ éí ³ Í » Ý Ñ ³ ÛÏ ³ Ï ³ Ý ÑÇÝ ³ íáõñó ׳ ñï ³ ñ ³ å » ïáõÃÛ ³ Ý Ñ ³ ñÛáõñ ³ íáñ Ù » Í ³ ñÅ » ù Ñáõß ³ ñÓ ³ ÝÝ » ñ : 301 ÃíÇÝ Ñ ³ Û ÅáÕáíáõñ ¹ Á · áÛáõÃÛáõÝ áõÝ » óáÕ å » ïáõÃÛáõÝÝ » - ñÇó ³ é ³ çÇÝÝ ÁÝ ¹ áõÝ » ó ùñÇëïáÝ » áõÃÛáõÝÁ « ÇëÏ IV ¹³ ñÇó · á- ÛáõÃÛáõÝ áõÝÇ Ñ ³ Ûáó · ÇñÁ « áñÁ ³ Ýó ³ Í 1700 ï ³ ñÇÝ » ñÇ ÁÝà ³ ó- ùáõÙ · áñÍÝ ³ Ï ³ ÝáõÙ ãÇ ÷ áËí » É : ØÇçÇÝ ¹³ ñ » ñáõÙ ³ ßË ³ ñÑÇ áã ÙÇ ï ³ ñ ³ Í ³ ßñç ³ Ý ãÇ Ï ³ ñáÕ Ñ ³ Ù » Ù ³ ïí » É Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝÇ Ñ » ï Ù ³ ï » Ý ³· ñ ³ Ï ³ Ý Ï » ÝïñáÝÝ » ñÇ ù ³ Ý ³ Ïáí : ² Û ¹ åÇëÇÝ » Ý « ³ Ñ ³« å ³ ñáÝ ø ³ ëÇÙ½ ³¹» Ç Ëáëù » ñáí § ùáãíáñ ËÕ × áõÏ Ã ³÷ à ÷ áõÏÝ » ñÁ ¦:
ØÇÝã ¹» é « Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï ³ ÏÇó ²¹ ñμ » ç ³ Ý å » ïáõÃÛáõÝÁ ³ ñÑ » ë- ï ³ Ï ³ Ýáñ » Ý ëï » ÕÍí » É ¿ 1918 ÃíÇÝ ¨ å ³ ßïáÝ ³ å » ë Ïáãí » É ¿ Ï ³° Ù ÞÇñí ³ Ý « Ï ³° Ù ÇÝãå » ë §´ ñáÏÑ ³ áõë ¨ ¾ýñáÝ ¦ μ ³ é ³ ñ ³ - ÝáõÙ ª èáõë ³ Ï ³ Ý Ð ³ Û ³ ëï ³ Ý « ÇëÏ Ý » ñÏ ³ ³¹ ñμ » ç ³ ÝóÇÝ » ñÇÝ ³ ÛÝ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï ³ Ýí ³ ÝáõÙ ¿ ÇÝ ÏáíÏ ³ ëÛ ³ Ý Ã ³ à ³ ñÝ » ñ :
² ÙμáÕç ËáñÑñ ¹³ ÛÇÝ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï ³ ßñç ³ ÝáõÙ ²¹ ñ © ÊêÐ-Ç Ñ ³ Û ³ μÝ ³ Ï ßñç ³ ÝÝ » ñáõÙ ï » ÕÇ ¿ ñ áõÝ » ÝáõÙ Ñ ³ Û μÝ ³ ÏãáõÃÛ ³ Ý ¨ Ñ ³ Û Ùß ³ ÏáõÛÃÇ Ã ³ ùáõÝ « ëáÕ ³ óáÕ ó » Õ ³ ëå ³ ÝáõÃÛáõÝ « áñÁ Ñ ³ ïÏ ³ å » ë ë ³ ëïÏ ³ ó ³ í 60- ³ Ï ³ Ý Ãí » ñÇ Ï » ë » ñÇó « » ñμ ´³ ù- íáõÙ ÇßË ³ ÝáõÃÛ ³ Ý » Ï ³ í Ð » Û ¹³ ñ ² ÉǨÁ © §º ë ³ ßË ³ ï » óÇ « áñ È » éÝ ³ ÛÇÝ Ô ³ ñ ³ μ ³ ÕáõÙ ³ í » ÉÇ ß ³ ï ³¹ ñμ » ç ³ ÝóÇù ÉÇÝ » Ý « ÇëÏ Ñ ³ Û » ñÇ ÃÇíÁ Ïñ ׳ ïíÇ : àíù » ñ ³ ÛÝ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï ³ ßË ³ ïáõÙ ¿ ÇÝ È » éÝ ³ ÛÇÝ Ô ³ ñ ³ μ ³ ÕáõÙ « ï » ÕÛ ³ Ï » Ý ¹ ñ ³ Ý ¦ (§ Çåðêàëî ¦ Éñ ³· Çñ « ´³ ùáõ « 23 ÑáõÉÇëÇ 2002 à ©)¦:
ÜÇÏÇï ³ Þ ³ Ý · ÇÝÁ ù ³ ç ³ ï » ÕÛ ³ Ï ¿ Ý ³ ¨ Ù » ½ Ñ » ï ³ ùñùñáÕ ÎáíÏ ³ ëÛ ³ Ý ² Éμ ³ ÝÇ ³ ÛÇÝ (² Õí ³ Ýù )© § ÎáíÏ ³ ëÛ ³ Ý ² Éμ ³ ÝÇ- ³ Ý μ ³ ½Ù ³¿ ÃÝÇÏ å » ïáõÃÛáõÝ ¿ ñ ª êïáñÇÝ ÎáõñÇ Ó ³ Ë ³÷ ÝÛ ³ ï ³ ñ ³ ÍùáõÙ ¨ Ù ³ ë ³ Ùμ ª Ý » ñÏ ³ ÛÇë ¸ ³ Õëï ³ ÝáõÙ Ù © à © ³ é ³ çÇÝ ¹³ ñ » ñáõÙ : øñÇëïáÝ » áõÃÛáõÝÁ Ùáõïù · áñÍ » ó ÎáíÏ ³ ëÛ ³ Ý ² É- μ ³ ÝÇ ³ Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝÇó Ù © à © 315 ÃíÇÝ : ÎáíÏ ³ ëÛ ³ Ý
ÐÐ ä ² Þîä ² ÜàôÂÚ ² Ü Ü ² Ê ² ð ² ðàôÂÚ ² Ü Ð ² ܸ º ê
5