Van godshuis naar academisch ziekenhuis | Page 206
204
tegen het autoritaire universitaire systeem en de Amsterdamse
ziekenhuizen had de geneeskunde duur en bedrijfsmatig kil
provobeweging. In het onderwijs moest passief leren plaats
gemaakt. Foucault had geschreven over het dwingende systeem
inruimen voor actief leren en eigen initiatief. De autoriteit van
van de geneeskunde in Naissance de la clinique (1963) en
de docent en directief onderwijs werden minder vanzelf-
McKeown had in The Role of Medicine, Dream, Mirage or
sprekend. Onafhankelijkheid, vrijheid, eigen verantwoordelijk-
Nemesis (1976) de zeer kritische vraag gesteld of de moderne
heid en zelfontplooiing waren populaire begrippen geworden.
geneeskunde wel zo succesvol was als men beweerde. Nieuwe
Het PBL paste naadloos in deze nieuwe zienswijzen op
technieken als intensive care, nierdialyse en hartkatheterisatie
onderwijs en vormde een adequaat alternatief voor het
waren de zichtbare en trotse tekenen van de vooruitgang in de
bestaande medisch onderwijs, dat lange tijd een bolwerk was
geneeskunde, maar rond 1970 leek die vooruitgang te haperen.
geweest van traditioneel leren volgens het meester-gezelmodel
Het bleek moeilijk medische antwoorden te vinden op nieuwe,
van de vroegere gilden.
onbegrepen ziektebeelden zoals het chronisch
Met het benadrukken van de eerstelijnsgezondheids-
vermoeidheidssyndroom. De toename van onbegrepen klachten
zorg speelde de basisfilosofie in op een toenemend kritische
bij de worried well werd gezien als teken van ongewenste en
houding ten aanzien van de bestaande geneeskundige praktijk.
dure medicalisering. Le Fanu beschreef dit proces feilloos in
Na de Tweede Wereldoorlog was er een explosie van kennis in
Rise and Fall of Modern Medicine (2000). Bij de dokter en dus
de geneeskunde. Dit had belangrijke gevolgen. De steeds grotere
ook in de opleiding van de dokter was veel meer aandacht nodig
rol van de medische techniek, de toenemende specialisatie in
voor de maatschappelijke aspecten van de gezondheidszorg. De
medische deelgebieden en de omvang, inrichting en sfeer in
dokter moest veranderen.