¢
o ª$< ë ´ Vü≤≈ £ îÿμ ≈ £ î ~ πøÿ ~? ` @. q ]‡+ Vü ‰¬ s & ç ¶
sêC≤ ´+> ∑ + ˝Àì Ä ]º ø £ ˝Ÿ 45. Ä < ˚ • ø £ dü ÷ Á‘ ê \ ˝À 14 dü + e‘·‡ sê \ ˝À | ü ⁄ | æ \¢+< ä ] ø ° | ü < ˚fi¯ ¢ ˝À ñ∫‘·, ìs ¡“¤+< Ûä ÁbÕ < ∏ä $ Tø £ $< ´ ä qT n +~+# ê \ ì ù | s = ÿ +~. uÛ≤s ¡‘· sêC≤ ´+> + ∑ neT \ T˝ÀøÏ e∫Ãq | ü < ˚fi¯ ¢ ˝À dü +| üPs ¡ í nø £ åsêdü ´‘· kÕ ~ Û +# ê \ ì ìπs ›•+#· T≈ £ îHêï +. Äs ¡ T < äXÊu≤ ›\ T < ë { ÏHê ìπsΔ •‘· \ ø ´ å £ kÕ < äq≈ Û î £ jÓ ÷» Hê \ < ÷ ä s ¡+ ˝À ñHêï +. 2002˝À 6-14 dü + e‘·‡ sê \ eT < ´ ä Û | \¢\+< æ ] ä øÏ ÁbÕ < $ ä ∏ Tø £ $< ´ ä qT ˇø £ Vü≤≈ îÿ £ >± > ∑T ] Ôdü ÷, Ô sêC≤ ´+> + ∑ ˝Àì 21( m) n ~ Ûø s £ D ¡ + ˝À ÁbÕ < $ ä ∏ Tø £ $< ´ ä qT bı +< ˚ Vü≤≈ îÿqT £ bı +< äT | ]# ü ês T ¡. 86e sêC≤ ´+> ∑ dües DqT ¡ ñuÛÑj · T düuÛÑ \ T ÄyÓ ÷~+#·& É +‘ √ $< ä ´ ÁbÕ < ∏ä $ Tø £ Vü≤≈ £ îÿ nsTT +~. 2009 p˝’…
20q $< ë ´ Vü≤≈ îÿ £ #· ≥ º+ bÕs yÓT ¢ ¡ + ≥T˝À ÄyÓ ÷< + ä bı +~ 2010 @ Á | æ˝Ÿ ˇø ≥e £‘ ˚B qT +& ç neT˝À øÏ ¢ e∫à +~. < ë +‘ √ ñ∫‘· $< ´ ä \ ø ´+>± å £ Á |‘ ü ´ ˚ ø £ #· ≥ º+‘ Ó∫Ãq 136e < ˚X¯ +>± uÛ≤s ¡‘ Y ì * ∫ +~. Ç +‘· düTBÛs Èø ¡ ± ˝≤ìï bÕ \ ≈ î £ \ T #· ≥ º+ rdüT≈ îsêe £ & + É ø√dü + rdüT≈ î £ + fÒ Bì neT \ T≈ î £ ô |< › ä j TT · < y˚T › ä # Ój ·÷´*‡ sêe & + É < Ísꓤ> ´ ∑ yÓTÆq $ wüj T · +. s ¡÷ ˆˆ 1.78 \ ø \ å £ ø√≥ ¢ e ´ j T · +‘ √ ìs ¡“+< äÛ ñ∫‘· $< ´ ä qT 5 dü + e‘·‡ sê \ ˝Àn +~+#·& + É Bì \ ø ´+. å £ #· ≥ º+ neT \ T˝ÀøÏe∫à 3 @ fi¯ó ¢ | üPs ÔsTTHê ¡ $< ë ´ Vü≤≈ îÿ £ #· ≥ º+ ˝À bı +< äT | ] ü ∫q $$< äÛ n + XÊ \ T Ä #· s D≈ ¡ î £ H√ #· Tø√ ˝Ò < äT. kÕe ÷ õø ±] úø £ yÓqTø £ u≤≥T‘· q + ø ± s ¡ D +>± $< ä ´ qT bı +< ä˝Òø £ b˛sTTq esêZ \ ≈ £ î, $< ä ´ ÁbÕ < ∏ä $ Tø £ Vü≤≈ £ îÿ >± e ÷] q‘· s ¡ Tyê‘· HÓ’ Hê, $< ´ ä qT n +~+#·& ÜìøÏ Á | üuÛ ÑT‘·«+ #· s ¡´\ T rdüTø√ø b˛e £ & + É > ∑s Ω˙j ¡ T · +.
eT ÷& ˚fi¯ ÁøÏ ¢‘·+ $< ë ´ Vü≤≈ îÿ £ #· ≥ º+ neT˝À øÏ ¢ e∫Ãq | üapple & ÉT á < ˚X¯ Á | »\+‘ ü ê > + ∑ ô |& ÜX¯ \ T ô | ≥T ≈ º îHêïs £ T ¡. bÕsƒ XÊ ¡ \ $< ´ ä ≈ î £ < ÷ ä s ¡+>± ñqï 7 ø√≥ eT ¢ +~ | \¢\ æ qT ã & çu≤≥ | { ü º+# Ï ê \ ì, yê ] øÏñqï‘· Á | üe ÷ D≤ \‘ √ ≈ L £ & çq ñ∫‘· ìs ¡“+< ä Û $< ´ ä qT n +~+# ê \ ì, 1:50 >± ñqï ñbÕ < Ûë ´ j T- · $< ë ´] ú ìwüŒ ‹ Ôì 1:30øÏ‘·– +# Z ê \ ì, ñbÕ < Ûë ´ j T · U≤∞ \ T uÛ ÑØÔ # ˚j ·÷\ ì á #· ≥ º+ # ˚dæq | üapple & ÉT dü + ø £* Œ +# ês T ¡. Çe˙ï eT ÷& ˚fi¯ > & ∑ ÉTe ⁄ ˝À >± | üP ]# Ô ˚j ·÷\ ì ìπs ›•+# ês T ¡. n +‘ ˚ø ±< äT... eTÚ * ø £ edü‘· T \ T ˝Òì bÕsƒ XÊ ¡ \\ ˙ï Ä˝À >± düs ¡«+ düeT≈ Ls £ TÃø√yê ¡ \ ì, Áô |’ y˚≥T $< ë ´ dü + düú \ T 25XÊ‘·+ d” ≥ ¢ qT ù |< ä $< ë ´ s ¡ Tú \ ≈ £ î πø { ≤sTT +# ê \ ì, Ä $< ë ´ s ¡ Tú \ | ò” E uÛ≤sêìï‘ êy˚T uÛÑ ] kÕÔeTì ≈ £ L & Ü Vü ‰ MT Ç # êÃs ¡ T. $< ë ´ Vü≤≈ îÿ £ #· ≥ º+ Á | üø ± s ¡+ 6-14 dü + e‘·‡ sê \ eT < ´ ä Û ej TdüT · ‡ ˝À | ⁄ ü | \¢\+< æ ] ä ø ° ñ∫‘· ìs ¡“+< ä Û $< ´ ä qT n +~+# ê *. @ $< ë ´] úì ô | òsTT˝Ÿ # ˚j · T & É +, dü ÷ ÿ \ T qT + ∫ | ü +| æ +#·& É + e +{ Ï $ 8e‘· s ¡> ∑ ‹ es ¡ ≈ £ î # ˚j · T≈ £ L & É < äT. øÏ˝ÀMT≥s ¡ T≈ £ î ÁbÕ < ∏ä $ Tø £ bÕsƒ ¡ XÊ \, Á | ü ‹ 3 øÏ. MT. ≈ £ î ˇø £ e ÷< Ûä ´$ Tø £ bÕsƒ ¡ XÊ \ ñ +& Ü *. dü ÷ ÿ \ T @ sêŒ≥T≈ £ î neø ± X¯ + ˝Òì | üø £ å + ˝À Á | üuÛÑT‘·«+ s ¡ yêD≤, edü ‹ ñ∫‘·+>± n +~+# ê *. < ˚X¯ #·] Á‘· ˝ÀH˚ $• wü yÓTÆq º á #· ≥ º+ neT \ T≈ î £ ì < äT Û \ T ø = s ¡‘· ˝Ò < äì, sê < äì n | üŒ { À ¢ Á | üuÛ ÑT‘·«+ >=| üŒ >± # | Ó æŒ +~ ≈ L £ & Ü. nsTT‘ ˚ nedüs yÓTÆq ¡ ì < äT Û \ qT me s ¬ +‘· uÛ ]+# Ñ ê \ qï n + X¯ + e < › ˚ HÓ \\‘· s ã ¡ & ç Á | ‹ ü wü º+ uÛ Ñq HÓ \ ø =+~. ∫es ≈ ¡ î £ 2010 @ Á | æ˝Ÿ 1q á #· ≥ º+ neT \ T ÁbÕs ¡+ uÛ ÑyÓTÆ +~. eT ÷& ˚fi¯ó ¢ > ∑ & ç # êø £ #·÷ ùdÔ @ eTT +~....? > √ & É \ T ≈ £ L & Ü dü ]>± ˝Òì ã & ÉT \ T, ø = ìï # √≥ sTT ¢‘ ˚ # Ó≥ øÏ ¢ +< ˚ kÕ > ∑T‘· Tqï #·< äTe ⁄\ T, ≈ Ls√Ãe £ & ÜìøÏ ≈ L £ & Ü edü‘· T \ T ˝Òì‘· s ¡>‹ ∑ > < ∑ äT \ T, n +< äTu≤≥T˝À ˝Òì | ü ⁄ düÔø ±\ T.... düeTdü ´\ ˙ï mø £ ÿ & çeø £ ÿ & ˚ ñHêïsTT. m | üŒ { Ï˝≤π >
pHé 2013
9 bÕsƒ ¡ XÊ \ ˝À ¢ ø £ ˙dü edü‘· T˝ …’ q eT + ∫˙s ¡ T, eTs ¡ T > ∑T <=& ÉT ¢ ˝Òe ⁄. Áø °& Ü dü ú˝≤ \÷ ˝Òe ⁄. ndü \ T bÕsƒê \ T # | Ó üŒ & ÜìøÏ‘·– q +‘· eT +~ ñbÕ < Ûë ´ j TT˝Ò · ˝Òs T ¡. ñqï ñbÕ < Ûë ´ j TT˝À · ¢ ≈ L £ & Ü Á | üe ÷ D≤ \ T ô |+# +< ˚ äT≈ î £ rdüT≈ îqï £ #· s ¡´\ Ä #·÷ ø ° ôd’‘·+ ˝Ò < äT. á #· ≥ º+ @ ø√bÕ < Ûë ´ j · T bÕsƒ ¡ XÊ \\ ≈ £ î #\ Ó T N ¢ { Ï Ç∫à +~. ø ˙dü £ + 30 eT +~ $< ë ´ s Tú ¡ \ T, Ç < s › ä T ¡ ñbÕ < Ûë ´ j TT · \ T ñ +& { É ≤ìï‘·| üŒìdü ] # ˚dæ +~. Ä #· s D ¡ < > ä ] ∑Z ø =# ˚Ãdü ] øÏ ÇB ô |< ›>± ä e ÷ s ¡ ˝Ò < äT. $< ë ´ Vü≤≈ £ îÿ #· ≥ º+ ˝Àì Á | üy˚X¯, b˛ {°| üØø £ å ìùw < Ûä +>± ì, 6-14 dü + e‘·‡ sê \ eT < ´ ä Û ej TdüT · ñqï u≤ \\ qT bÕsƒ XÊ ¡ \ ˝À # πsà ˚ Á | üj T ·‘· ï +>± ì, j T · ÷ ìbòÕ +, ôd øÏfi¯ó’ ¢, Hê | tøÏHé ‡, ø £+| üP ´ ≥sY, ˝Òu πs≥Ø £, uÛÑeHê \ T, eTs ¡ T > ∑T <=& ÉT ¢,‘ ê > ∑T˙s ¡ T e +{ Ï @ ˇø £ ÿ n + XÊìï eTq sêÁwü º Á | üuÛÑT‘·«+ H˚ { Ïø ° neT \ T # ˚j · T˝Ò < äT. # ˚ùd Á | üj · T‘· ï + ≈ £ L & Ü # ˚j T˝Ò · < äT. y˚˝≤ ~ ø√≥ ¢ s ¡÷ bÕj T · \ T eè < Ûë ne ⁄‘· THêïsTT. $< ë ´ uÀ < äq Û, $< ë ´ s q ® ¡, kÂø sê £ ´\ ø £\ Œq yÓTs T ¡ > ∑T | & ü Éq | üapple & ÉT á #· ≥ º+ me ] ø√dü +? ø√ { ≤ ¢~ s ¡÷ bÕj T · \ Á | üC≤ < äq Û + me ] Á | üjÓ ÷» Hê \ ø√dü +? $< ë ´ Vü≤≈ îÿ £ #· ≥ º+ ˝À uÛ≤ > +>± ∑ y˚˝≤ ~ ñbÕ < Ûë ´ j T · ñ < √ ´>±\ qT πø + Á < + ä eT + ps T¡ # ˚dæHê, 2010 qT + ∫ H˚ { Ïø ° ˇø ÿ £ ñ < √ ´> ∑ U≤∞ì ≈ L £ & Ü uÛ ÑØÔ # ˚j T˝Ò · < äT.
#· ≥ º+ ˝Àì ìã +< Ûäq \ T Á | üuÛÑT‘·« bÕsƒ ¡ XÊ \\¬ ø’ Hê, Áô |’ y˚≥T bÕsƒ XÊ ¡ \\¬ ø Hê’ düe ÷ q +>± e ] ÔkÕÔsTT.‘· q ìsê « ø y˚T £ dü ]>± ˝Òq | üapple & ÉT Áô |’ y˚≥T dü + dü \ ú qT düsêÿs T ¡ ì \ Bùd < ˚eTT + ≥T +~? ã & ÉT > ∑TesêZ \ | \¢\ æ T j T · < Ûë $~ >± Û u≤ \ ø ±] à≈ î £ \ T >± ã‘· T≈ î £ \ T yÓfi¯ BdüTÔHêïs ¢ T ¡. eT < ´ ä Û ˝À ã & ç e ÷ H˚düTÔqïyê ] > ∑T ]+ ∫ | ü { Ï º+#· T≈ £ îH˚yêπs ˝Òs ¡ T. > ∑ & ÉTe ⁄ eTT > ∑TdüTÔqï dü +< äs ¡“¤+>± | ] ü dæ ‹ ú m˝≤ ñ +< √ düMTøÏ +#·& å + É ø√dü + πø + Á < ä e ÷ qe eqs T ¡ \ eT + Á ‹ Ç {° e \ ìs ¡« Væ≤ + ∫q sêÁcÕ º\ $< ë ´ eT + Á‘· T \ dü < ädüT ‡ ≈ î£ 28 eT +~ eT + Á‘· T \ T Vü ‰» s Tø ¡ ± yê *‡ ñ +& >±, É | ü≥T eTì º | ~ ü eT +~
≈ L £ & Ü sê˝Ò < + ä fÒ #· ≥ º+ neT \ Tô |’ Hê, < ëì | *‘ ü ò ê \ ô |’ Hê m +‘· ì ]¢|‘·
Ô ü n \ TeTT≈ îqï £ < √ ns úeTe ¡ ⁄‘· T +~. u≤ \\ Vü≤≈ îÿ £ \ | ] ü s ø ¡ åD˝À £ uÛ≤ > +>± ∑ | òæsê ´< äT \ d”« ø £ s ¡ D≈ £ î sêÁwü º kÕúsTT˝À ø £ MTwüHé Ç + ø ± @ s ¡ Œ & É˝Ò < äT. sêC≤ ´+> ∑ + ˝Àì 21-m Ä ]º ø £ ˝Ÿ u≤ \\+< ä ] ø ° $< ä ´ qT ÁbÕ < ∏ä $ Tø £ Vü≤≈ îÿ £ >± ù | s = ÿq >± kÕ «‘·+ Á‘·´+ e∫Ãq 60 dü + e‘·‡ sê \‘· sê «‘· ns ø ¡ = s ¡ dü < äTbÕj ·÷\‘ √ #· ≥ º+ e∫à +~. < ëì neT˝À q ¢ ÷ Á | üuÛ ÑT‘ ê « ìøÏ ì \ TyÓ‘· TÔ ìs ¡¢ ø £ å ´+ ÄeVæ≤ + ∫ +< ä + fÒ ù |< ä \ ≈ £ î, $< ä ´ ≈ £ î ÇdüTÔqï ÁbÕ < Ûëq ´‘· @ bÕ { Ï < √‘ Ó * j · T & É + ˝Ò < ë? ø £ qTø £ mìï #·{ ≤ º\ T # ˚ùdÔ, @ Vü≤≈ £ îÿ \ T Á | üø £{ ÏùdÔ | *‘· ü ò y˚T $ T {?
Ï m +‘ √ ˝À | ü uÛÑ ÷ sTTwü º+>± ñqï $< ë ´ Vü≤≈ £ îÿ #· ≥ º+ ˝À nedüs yÓTÆq ¡ < ëìø £+ fÒ‘· ≈ îÿe £ kÕúsTT˝ÀH˚ ìπs ›•+#· ã & çq edü‘· T \ qT ≈ L £ & É sêÁwü Á º | üuÛÑT‘·«+ Á | üuÛÑT‘·« bÕsƒ XÊ ¡ \\ ≈ î £ düeT≈ Ls £ Ã˝Ò ¡ < äT. eT ÷& ˚fi¯ófl n \ ø £ å ´+ eVæ≤ + ∫q Á | üuÛÑT‘·«+ > ∑ & ÉTe ⁄ eTT – XÊø £ Ç | üapple & ÉT r ]>± Z Á | üe ÷ D≤ \ bÕ { +| Ï ⁄ ü q≈ î £ düeTj T · + ø ± yê \ q & + É u≤ < ´‘ ä Û ê sêVæ≤‘·´+. @ Á | æ˝Ÿ 2q & ©¢ ç Û ˝À uÛ {° Ò nsTTq $< ë ´ s ¡+> ∑ πø + Á < ä dü \ Vü ‰ uÀs T ¡ ¶( dæm _ Ç- πøuŸ) > ∑ & ÉTe ⁄ ô |+| ü ⁄ q≈ £ î ìsêø £]+ ∫ +~. eTq sêÁcÕ º ìπø # Ó +~ q πø + Á < ä e ÷ qe eqs ¡ T \ XÊK eT + Á ‹ | ü \¢+ sêE sêÁwü º eT + Á ‹ bÕs úkÕs ¡ ¡~ ∏øÏ‘ > π Ó dæ # | Ó üŒ & + É ø = düyÓTs T ¡ | ⁄. ü eT ÷& ˚fi¯ ¢ \ øå ±´ ˝À ¢ Á | < ü ÛëqyÓTÆq $ Áô |’ y˚≥T bÕsƒ XÊ ¡ \ ˝À ¢ ù |< ä | \¢\ æ ≈ î £ 25 XÊ‘·+ d ≥” ¢ πø { ≤sTT +| ⁄, ü u≤ \\ Vü≤≈ îÿ £ \ | ] ü s ø ¡ åD≈ £ î £ Á |‘ ü ´ ˚ ø £ e ´ edüú, nq ~ ∏ø ±] ø £ Áô |’ y˚≥T bÕsƒ XÊ ¡ \\
ñbÕ < Ûë ´ j · T o