¢
o ª$< ë ´ Vü≤≈ £ îÿμ ≈ £ î ~ πøÿ ~? ` @. q ]‡+ Vü ‰¬ s & ç ¶
sêC≤ ´+> ∑ + ˝Àì Ä ]º ø £ ˝Ÿ 45 . Ä < ˚ • ø £ dü ÷ Á ‘ ê \ ˝À 14 dü + e ‘·‡ sê \ ˝À | ü ⁄ | æ \¢+< ä ] ø ° | ü < ˚fi¯ ¢ ˝À ñ∫ ‘·, ìs ¡“¤+< Ûä ÁbÕ < ∏ä $ Tø £ $< ´ ä qT n +~+# ê \ ì ù | s = ÿ +~. uÛ≤s ¡‘· sêC≤ ´+> + ∑ neT \ T˝ÀøÏ e∫Ãq | ü < ˚fi¯ ¢ ˝À dü +| üPs ¡ í nø £ åsêdü ´‘· kÕ ~ Û +# ê \ ì ìπs ›•+#· T≈ £ îHêï +. Äs ¡ T < äXÊu≤ ›\ T < ë { ÏHê ìπsΔ •‘· \ ø ´ å £ kÕ < äq≈ Û î £ jÓ ÷» Hê \ < ÷ ä s ¡+ ˝À ñHêï +. 2002˝À 6-14 dü + e ‘·‡ sê \ eT < ´ ä Û | \¢\+< æ ] ä øÏ ÁbÕ < $ ä ∏ Tø £ $< ´ ä qT ˇø £ Vü≤≈ îÿ £ >± > ∑T ] Ôdü ÷ , Ô sêC≤ ´+> + ∑ ˝Àì 21 ( m ) n ~ Ûø s £ D ¡ + ˝À ÁbÕ < $ ä ∏ Tø £ $< ´ ä qT bı +< ˚ Vü≤≈ îÿqT £ bı +< äT | ]# ü ês T ¡ . 86e sêC≤ ´+> ∑ dües DqT ¡ ñuÛÑj · T düuÛÑ \ T ÄyÓ ÷~+#·& É +‘ √ $< ä ´ ÁbÕ < ∏ä $ Tø £ Vü≤≈ £ îÿ nsTT +~. 2009 p˝ ’…
20q $< ë ´ Vü≤≈ îÿ £ #· ≥ º+ bÕs yÓT ¢ ¡ + ≥T˝À ÄyÓ ÷< + ä bı +~ 2010 @ Á | æ˝Ÿ ˇø ≥e £ ‘ ˚B qT +& ç neT˝À øÏ ¢ e∫à +~. < ë +‘ √ ñ∫ ‘· $< ´ ä \ ø ´+>± å £ Á | ‘ ü ´ ˚ ø £ #· ≥ º+ ‘ Ó∫Ãq 136e < ˚X¯ +>± uÛ≤s ¡‘ Y ì * ∫ +~. Ç +‘· düTBÛs Èø ¡ ± ˝≤ìï bÕ \ ≈ î £ \ T #· ≥ º+ rdüT≈ îsêe £ & + É ø√dü + rdüT≈ î £ + fÒ Bì neT \ T≈ î £ ô |< › ä j TT · < y˚T › ä # Ój ·÷´*‡ sêe & + É < Ísê “¤> ´ ∑ yÓTÆq $ wüj T · +. s ¡÷ ˆˆ 1.78 \ ø \ å £ ø√≥ ¢ e ´ j T · +‘ √ ìs ¡“+< äÛ ñ∫ ‘· $< ´ ä qT 5 dü + e ‘·‡ sê \ ˝Àn +~+#·& + É Bì \ ø ´+. å £ #· ≥ º+ neT \ T˝ÀøÏe∫à 3 @ fi¯ó ¢ | üPs ÔsTTHê ¡ $< ë ´ Vü≤≈ îÿ £ #· ≥ º+ ˝À bı +< äT | ] ü ∫q $$< äÛ n + XÊ \ T Ä #· s D≈ ¡ î £ H√ #· Tø√ ˝Ò < äT . kÕe ÷ õø ±] úø £ yÓqTø £ u≤≥T ‘· q + ø ± s ¡ D +>± $< ä ´ qT bı +< ä˝Òø £ b˛sTTq esêZ \ ≈ £ î , $< ä ´ ÁbÕ < ∏ä $ Tø £ Vü≤≈ £ îÿ >± e ÷] q ‘· s ¡ Tyê ‘· HÓ ’ Hê , $< ´ ä qT n +~+#·& ÜìøÏ Á | üuÛ ÑT ‘·«+ #· s ¡´\ T rdüTø√ø b˛e £ & + É > ∑s Ω˙j ¡ T · +.
eT ÷& ˚fi¯ ÁøÏ ¢ ‘·+ $< ë ´ Vü≤≈ îÿ £ #· ≥ º+ neT˝À øÏ ¢ e∫Ãq | üapple & ÉT á < ˚X¯ Á | »\+‘ ü ê > + ∑ ô |& ÜX¯ \ T ô | ≥T ≈ º îHêïs £ T ¡ . bÕsƒ XÊ ¡ \ $< ´ ä ≈ î £ < ÷ ä s ¡+>± ñqï 7 ø√≥ eT ¢ +~ | \¢\ æ qT ã & çu≤≥ | { ü º+# Ï ê \ ì , yê ] øÏñqï ‘· Á | üe ÷ D≤ \‘ √ ≈ L £ & çq ñ∫ ‘· ìs ¡“+< ä Û $< ´ ä qT n +~+# ê \ ì , 1:50 >± ñqï ñbÕ < Ûë ´ j T- · $< ë ´] ú ìwüŒ ‹ Ôì 1:30øÏ ‘·– +# Z ê \ ì , ñbÕ < Ûë ´ j T · U≤∞ \ T uÛ ÑØÔ # ˚j ·÷\ ì á #· ≥ º+ # ˚dæq | üapple & ÉT dü + ø £* Œ +# ês T ¡ . Çe˙ï eT ÷& ˚fi¯ > & ∑ ÉTe ⁄ ˝À >± | üP ]# Ô ˚j ·÷\ ì ìπs ›•+# ês T ¡ . n +‘ ˚ø ±< äT ... eTÚ * ø £ edü ‘· T \ T ˝Òì bÕsƒ XÊ ¡ \\ ˙ï Ä˝À >± düs ¡«+ düeT≈ Ls £ TÃø√yê ¡ \ ì , Áô |’ y˚≥T $< ë ´ dü + düú \ T 25XÊ ‘·+ d ” ≥ ¢ qT ù |< ä $< ë ´ s ¡ Tú \ ≈ £ î πø { ≤sTT +# ê \ ì , Ä $< ë ´ s ¡ Tú \ | ò ” E uÛ≤sêìï ‘ êy˚T uÛÑ ] kÕÔeTì ≈ £ L & Ü Vü ‰ MT Ç # êÃs ¡ T . $< ë ´ Vü≤≈ îÿ £ #· ≥ º+ Á | üø ± s ¡+ 6-14 dü + e ‘·‡ sê \ eT < ´ ä Û ej TdüT · ‡ ˝À | ⁄ ü | \¢\+< æ ] ä ø ° ñ∫ ‘· ìs ¡“+< ä Û $< ´ ä qT n +~+# ê *. @ $< ë ´] úì ô | òsTT˝Ÿ # ˚j · T & É +, dü ÷ ÿ \ T qT + ∫ | ü +| æ +#·& É + e +{ Ï $ 8e ‘· s ¡> ∑ ‹ es ¡ ≈ £ î # ˚j · T≈ £ L & É < äT . øÏ˝ÀMT≥s ¡ T≈ £ î ÁbÕ < ∏ä $ Tø £ bÕsƒ ¡ XÊ \, Á | ü ‹ 3 øÏ . MT . ≈ £ î ˇø £ e ÷< Ûä ´$ Tø £ bÕsƒ ¡ XÊ \ ñ +& Ü *. dü ÷ ÿ \ T @ sêŒ≥T≈ £ î neø ± X¯ + ˝Òì | üø £ å + ˝À Á | üuÛÑT ‘·«+ s ¡ yêD≤ , edü ‹ ñ∫ ‘·+>± n +~+# ê *. < ˚X¯ #·] Á ‘· ˝ÀH˚ $• wü yÓTÆq º á #· ≥ º+ neT \ T≈ î £ ì < äT Û \ T ø = s ¡‘· ˝Ò < äì , sê < äì n | üŒ { À ¢ Á | üuÛ ÑT ‘·«+ >=| üŒ >± # | Ó æŒ +~ ≈ L £ & Ü . nsTT ‘ ˚ nedüs yÓTÆq ¡ ì < äT Û \ qT me s ¬ +‘· uÛ ]+# Ñ ê \ qï n + X¯ + e < › ˚ HÓ \\ ‘· s ã ¡ & ç Á | ‹ ü wü º+ uÛ Ñq HÓ \ ø =+~. ∫es ≈ ¡ î £ 2010 @ Á | æ˝Ÿ 1q á #· ≥ º+ neT \ T ÁbÕs ¡+ uÛ ÑyÓTÆ +~. eT ÷& ˚fi¯ó ¢ > ∑ & ç # êø £ #·÷ ùdÔ @ eTT +~. ...? > √ & É \ T ≈ £ L & Ü dü ]>± ˝Òì ã & ÉT \ T , ø = ìï # √≥ sTT ¢ ‘ ˚ # Ó≥ øÏ ¢ +< ˚ kÕ > ∑T ‘· Tqï #·< äTe ⁄\ T , ≈ Ls√Ãe £ & ÜìøÏ ≈ L £ & Ü edü ‘· T \ T ˝Òì ‘· s ¡>‹ ∑ > < ∑ äT \ T , n +< äTu≤≥T˝À ˝Òì | ü ⁄ düÔø ±\ T .... düeTdü ´\ ˙ï mø £ ÿ & çeø £ ÿ & ˚ ñHêïsTT . m | üŒ { Ï˝≤π >
pHé 2013
9 bÕsƒ ¡ XÊ \ ˝À ¢ ø £ ˙dü edü ‘· T˝ …’ q eT + ∫˙s ¡ T , eTs ¡ T > ∑T <=& ÉT ¢ ˝Òe ⁄. Áø °& Ü dü ú˝≤ \÷ ˝Òe ⁄. ndü \ T bÕsƒê \ T # | Ó üŒ & ÜìøÏ ‘·– q +‘· eT +~ ñbÕ < Ûë ´ j TT˝Ò · ˝Òs T ¡ . ñqï ñbÕ < Ûë ´ j TT˝À · ¢ ≈ L £ & Ü Á | üe ÷ D≤ \ T ô |+# +< ˚ äT≈ î £ rdüT≈ îqï £ #· s ¡´\ Ä #·÷ ø ° ôd ’‘·+ ˝Ò < äT . á #· ≥ º+ @ ø√bÕ < Ûë ´ j · T bÕsƒ ¡ XÊ \\ ≈ £ î #\ Ó T N ¢ { Ï Ç∫à +~. ø ˙dü £ + 30 eT +~ $< ë ´ s Tú ¡ \ T , Ç < s › ä T ¡ ñbÕ < Ûë ´ j TT · \ T ñ +& { É ≤ìï ‘·| üŒìdü ] # ˚dæ +~. Ä #· s D ¡ < > ä ] ∑Z ø =# ˚Ãdü ] øÏ ÇB ô |< ›>± ä e ÷ s ¡ ˝Ò < äT . $< ë ´ Vü≤≈ £ îÿ #· ≥ º+ ˝Àì Á | üy˚X¯ , b˛ {°| üØø £ å ìùw < Ûä +>± ì , 6-14 dü + e ‘·‡ sê \ eT < ´ ä Û ej TdüT · ñqï u≤ \\ qT bÕsƒ XÊ ¡ \ ˝À # πsà ˚ Á | üj T · ‘· ï +>± ì , j T · ÷ ìbòÕ +, ôd øÏfi¯ó ’ ¢, Hê | tøÏHé ‡, ø £+| üP ´ ≥sY , ˝Òu πs≥Ø £ , uÛÑeHê \ T , eTs ¡ T > ∑T <=& ÉT ¢, ‘ ê > ∑T˙s ¡ T e +{ Ï @ ˇø £ ÿ n + XÊìï eTq sêÁwü º Á | üuÛÑT ‘·«+ H˚ { Ïø ° neT \ T # ˚j · T˝Ò < äT . # ˚ùd Á | üj · T ‘· ï + ≈ £ L & Ü # ˚j T˝Ò · < äT . y˚˝≤ ~ ø√≥ ¢ s ¡÷ bÕj T · \ T eè < Ûë ne ⁄‘· THêïsTT . $< ë ´ uÀ < äq Û , $< ë ´ s q ® ¡ , kÂø sê £ ´\ ø £\ Œq yÓTs T ¡ > ∑T | & ü Éq | üapple & ÉT á #· ≥ º+ me ] ø√dü +? ø√ { ≤ ¢~ s ¡÷ bÕj T · \ Á | üC≤ < äq Û + me ] Á | üjÓ ÷» Hê \ ø√dü +? $< ë ´ Vü≤≈ îÿ £ #· ≥ º+ ˝À uÛ≤ > +>± ∑ y˚˝≤ ~ ñbÕ < Ûë ´ j T · ñ < √ ´>±\ qT πø + Á < + ä eT + ps T¡ # ˚dæHê , 2010 qT + ∫ H˚ { Ïø ° ˇø ÿ £ ñ < √ ´> ∑ U≤∞ì ≈ L £ & Ü uÛ ÑØÔ # ˚j T˝Ò · < äT .
#· ≥ º+ ˝Àì ìã +< Ûäq \ T Á | üuÛÑT ‘·« bÕsƒ ¡ XÊ \\¬ ø ’ Hê , Áô |’ y˚≥T bÕsƒ XÊ ¡ \\¬ ø Hê ’ düe ÷ q +>± e ] ÔkÕÔsTT . ‘· q ìsê « ø y˚T £ dü ]>± ˝Òq | üapple & ÉT Áô |’ y˚≥T dü + dü \ ú qT düsêÿs T ¡ ì \ Bùd < ˚eTT + ≥T +~? ã & ÉT > ∑TesêZ \ | \¢\ æ T j T · < Ûë $~ >± Û u≤ \ ø ±] à≈ î £ \ T >± ã ‘· T≈ î £ \ T yÓfi¯ BdüTÔHêïs ¢ T ¡ . eT < ´ ä Û ˝À ã & ç e ÷ H˚düTÔqïyê ] > ∑T ]+ ∫ | ü { Ï º+#· T≈ £ îH˚yêπs ˝Òs ¡ T . > ∑ & ÉTe ⁄ eTT > ∑TdüTÔqï dü +< äs ¡“¤+>± | ] ü dæ ‹ ú m˝≤ ñ +< √ düMTøÏ +#·& å + É ø√dü + πø + Á < ä e ÷ qe eqs T ¡ \ eT + Á ‹ Ç {° e \ ìs ¡« Væ≤ + ∫q sêÁcÕ º\ $< ë ´ eT + Á ‘· T \ dü < ädüT ‡ ≈ î£ 28 eT +~ eT + Á ‘· T \ T Vü ‰» s Tø ¡ ± yê *‡ ñ +& >±, É | ü≥T eTì º | ~ ü eT +~
≈ L £ & Ü sê˝Ò < + ä fÒ #· ≥ º+ neT \ Tô |’ Hê , < ëì | *‘ ü ò ê \ ô |’ Hê m +‘· ì ]¢|‘·
Ô ü n \ TeTT≈ îqï £ < √ ns úeTe ¡ ⁄‘· T +~. u≤ \\ Vü≤≈ îÿ £ \ | ] ü s ø ¡ åD˝À £ uÛ≤ > +>± ∑ | òæsê ´< äT \ d ”« ø £ s ¡ D≈ £ î sêÁwü º kÕúsTT˝À ø £ MTwüHé Ç + ø ± @ s ¡ Œ & É˝Ò < äT . sêC≤ ´+> ∑ + ˝Àì 21-m Ä ]º ø £ ˝Ÿ u≤ \\+< ä ] ø ° $< ä ´ qT ÁbÕ < ∏ä $ Tø £ Vü≤≈ îÿ £ >± ù | s = ÿq >± kÕ «‘·+ Á ‘·´+ e∫Ãq 60 dü + e ‘·‡ sê \ ‘· sê «‘· ns ø ¡ = s ¡ dü < äTbÕj ·÷\‘ √ #· ≥ º+ e∫à +~. < ëì neT˝À q ¢ ÷ Á | üuÛ ÑT ‘ ê « ìøÏ ì \ TyÓ ‘· TÔ ìs ¡¢ ø £ å ´+ ÄeVæ≤ + ∫ +< ä + fÒ ù |< ä \ ≈ £ î , $< ä ´ ≈ £ î ÇdüTÔqï ÁbÕ < Ûëq ´‘· @ bÕ { Ï < √ ‘ Ó * j · T & É + ˝Ò < ë ? ø £ qTø £ mìï #·{ ≤ º\ T # ˚ùdÔ , @ Vü≤≈ £ îÿ \ T Á | üø £{ ÏùdÔ | *‘· ü ò y˚T $ T {?
Ï m +‘ √ ˝À | ü uÛÑ ÷ sTTwü º+>± ñqï $< ë ´ Vü≤≈ £ îÿ #· ≥ º+ ˝À nedüs yÓTÆq ¡ < ëìø £+ fÒ ‘· ≈ îÿe £ kÕúsTT˝ÀH˚ ìπs ›•+#· ã & çq edü ‘· T \ qT ≈ L £ & É sêÁwü Á º | üuÛÑT ‘·«+ Á | üuÛÑT ‘·« bÕsƒ XÊ ¡ \\ ≈ î £ düeT≈ Ls £ Ã˝Ò ¡ < äT . eT ÷& ˚fi¯ófl n \ ø £ å ´+ eVæ≤ + ∫q Á | üuÛÑT ‘·«+ > ∑ & ÉTe ⁄ eTT – XÊø £ Ç | üapple & ÉT r ]>± Z Á | üe ÷ D≤ \ bÕ { +| Ï ⁄ ü q≈ î £ düeTj T · + ø ± yê \ q & + É u≤ < ´‘ ä Û ê sêVæ≤ ‘·´+. @ Á | æ˝Ÿ 2q & ©¢ ç Û ˝À uÛ {° Ò nsTTq $< ë ´ s ¡+> ∑ πø + Á < ä dü \ Vü ‰ uÀs T ¡ ¶ ( dæm _ Ç - πøuŸ ) > ∑ & ÉTe ⁄ ô |+| ü ⁄ q≈ £ î ìsêø £]+ ∫ +~. eTq sêÁcÕ º ìπø # Ó +~ q πø + Á < ä e ÷ qe eqs ¡ T \ XÊK eT + Á ‹ | ü \¢+ sêE sêÁwü º eT + Á ‹ bÕs úkÕs ¡ ¡~ ∏øÏ ‘ > π Ó dæ # | Ó üŒ & + É ø = düyÓTs T ¡ | ⁄. ü eT ÷& ˚fi¯ ¢ \ øå ±´ ˝À ¢ Á | < ü ÛëqyÓTÆq $ Áô |’ y˚≥T bÕsƒ XÊ ¡ \ ˝À ¢ ù |< ä | \¢\ æ ≈ î £ 25 XÊ ‘·+ d ≥ ” ¢ πø { ≤sTT +| ⁄, ü u≤ \\ Vü≤≈ îÿ £ \ | ] ü s ø ¡ åD≈ £ î £ Á | ‘ ü ´ ˚ ø £ e ´ edüú , nq ~ ∏ø ±] ø £ Áô |’ y˚≥T bÕsƒ XÊ ¡ \\
ñbÕ < Ûë ´ j · T o