> zich zouden kunnen inleven in het
ziektebeeld, zij beter in staat zouden zijn
om producten te maken.’ Maar de ideeën en
producten die uit pilots voortkwamen of
reeds op de markt waren, konden de mantelzorgers noch Rietsema en Janssen
bekoren. ‘Er zit’, zegt Janssen, ‘een kloof tussen wat wij willen en wat het bedrijfsleven
te bieden heeft. Zo worden er horloges met
speciale signaaltjes gemaakt die het geheugen van de persoon met dementie moet
ondersteunen. Meer gadget bijna dan
hulpmiddel. Lang niet iedere oudere wil
zo’n horloge om.’
Mantelzorgers als doelgroep
Rietsema en Janssen besloten daarop niet
langer de producenten van technologie
als doelgroep te zien maar de mantelzorgers. Voor hen moesten de mogelijkheden
tot simulatie onderzocht worden, was de
conclusie van het overleg tussen Minase,
De Wever, de Universiteit Tilburg en de
afdeling Midden-Brabant van de Alzheimer Stichting. Rietsema: ‘Wij wilden met
simulatie iets essentieels nieuws toevoegen aan bestaande bronnen. Over dementie kun je lezen en documentaires
bekijken, maar het blijft toch kijken naar
en interpreteren van. Met simulatie kun je
mensen confronteren met de werkelijkheid en inzicht geven in hun gedrag bij de
verzorging van iemand met dementie. In
het verhaal dat je in de simulator doorloopt, zitten 54 aspecten van dementie.
Iedereen haalt er wel iets uit.’
Rietsema en Janssen zagen de eerste
deelnemers aan de simulatie geraakt,
geëmotioneerd of verdrietig uit de cabine
komen. Anderen waren geschrokken,
doordat ze hun eigen gedrag tegenover de
naaste met dementie herkenden. Dat
moesten ze veranderen, vonden ze.
14
Hoe ontwerp je als designer ofwel ict-er
een simulatie waarbij de wereld van
informatie en educatie samenvalt met de
emoties in een dementerend brein? ‘In
ieder geval niet met een Efteling-achtige
vertoning met toeters en bellen, maar met
een eenvoudig script dat een alledaags
herkenbaar verhaal vertelt, een rollenspel
in broekzakformaat’, legt Raimond
Reijmers uit, designer bij gaming producent IJsfontein in Amsterdam. IJsfontein is
gespecialiseerd in communicatie-uitingen waarin virtuele realiteit de bron is
voor het leren over en ontdekken van
gedragsverandering en verbetering van
dienstverlening al doel. Musea, kinderprogramma’s zoals Het Klokhuis, het
Voedingscentrum, GGD Den Haag en het
Erasmus MC zijn enkele opdrachtgevers
van IJsfontein, wier producten de aandacht van Rietsema hadden getrokken. Bij
de interviews over dementie ter voorbereiding op het script voor de simulatie heeft
Reijmers samengewerkt met het Alzheimercentrum van het VU medisch centrum. ‘We hebben het script en de
simulatie in een pril stadium met mantelzorgers getest. Konden we het goe