Bu işaretler tek başına çocuğunuzun travma geçirdiğini göstermez. Ancak, belirtiler, aynı yaştaki çocuklar için tipik
olandan daha şiddetli veya daha uzun sürüyorsa veya çocuğunuzun evde veya okulda başarılı olma yeteneğini
etkiliyorsa, yardım istemek önemlidir. Lütfen bu konuda ilgili birimlerden yardım talep ediniz.
Travma ve Akıl Sağlığı
Çocuğun evde veya okuldaki hayatını sürdürmesinde daha
şiddetli veya yıkıcı olan travma semptomları, belirli akıl sağlığı
tanılarıyla örtüşebilmekte. Örneğin:
Konsantre olmakta zorlanan çocuklara DEHB tanısı konabilir
(Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu).
Endişeli veya kolayca duygularla boğulabilen çocuklara
anksiyete veya depresyon tanısı konulabilmekte.
Beklenmedik sorunları olan çocuklar, her durumu kontrol
etmeye veya değişime aşırı tepki göstererek tepki verebilirler.
Bazı durumlarda, bu davranışlar karşı gelme bozukluğu (KGB)
veya aralıklı patlayıcı bozukluk (APB) olarak etiketlenebilir.
Bir travma tetikleyicisine yanıt olarak çözülme otoriteye
meydan okuma olarak görülebilir, ya da depresyon, DEHB
(dikkatsiz tip), hatta gelişimsel bir gecikme olarak da teşhis
edilebilir.
Bu tanıların kısa vadede geleneksel akıl sağlığı yaklaşımları ile
(belirtilen yerlerde ilaç kullanımı da dahil olmak üzere) tedavi
edilmesi gerekebilir. Ancak, altta yatan nedenin çocuğun
travma deneyimini ele alarak tedavi etmesi uzun vadede daha
etkili olacaktır.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu
Yaklaşık her dört çocuktan biri veya koruyucu bakımındaki
çocuklar, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) olarak bilinen
belirli bir semptom grubunu deneyimle risk grubundadır. Dört
tip belirti içerir:
Yeniden tecrübe edinme/
hatırlama (geçmişe dönüşler
veya kabuslar).
Kaçınma (olay hakkında üzücü
anılar ve hatırlatmalar).
Olumsuz bilişler (yabancılaşma
hissi, sürekli seyreden olumsuz
inançlar).
Uyarılmadaki
değişiklikler
(pervasız davranış, sürekli seyreden uyku bozukluğu)
Çocuğunuz TSSB’nin tüm belirtilerini göstermiyor olsa dahi
bunun travmadan etkilenmediği anlamına
Tedavi Arayışı
Çocuğunuzun belirtileri birkaç haftadan fazla sürerse veya daha
iyi olmak yerine kötüleşiyorsa, yardım isteme zamanı gelmiştir.
Çocuklarda travmayı tanımak ve tedavi etmek için eğitilmiş
bir profesyonel tarafından psikolojik danışma, psikoloji veya
psikiyatrik yardım almak çocuğunuzun davranışının temel
nedenini ele alma ve iyileşmeyi desteklemeye yardımcı olabilir.
Bir terapist veya davranış uzmanı çocuğunuzu anlamanıza
ve daha etkin bir şekilde yanıt vermenize yardımcı olabilir.
Zaman zaman, belirtileri kontrol etmek ve çocuğunuzun yeni
beceriler öğrenme yeteneğini geliştirmek için ilaç kullanımı da
gerekebilmektedir.
Çocuğunuza travma taraması yapılıp yapılmadığını
terapistinize mutlaka sorunuz. Ayrıca çocuğunuzun travma
geçirdiğini biliyorsanız, travmanın etkilerinin farkında olan bir
profesyonel tarafından resmi bir akıl sağlığı değerlendirmesi
yapıp yapmadığını sorun. İdeal olarak, bu değerlendirme
(güçlü yanları ve ihtiyaçları içeren), çocuğunuzun terapist
tarafından düzenli olarak gözlemlenmesine ve size yardımcı
olmak için periyodik olarak tekrarlanmalıdır.
Çocuğunuz değerlendirildikten ve tedaviye ihtiyaç duyulduğuna
kanaat getirildikten sonra, tedavi seçeneklerini terapistinize
sorunuz. Hali hazırda geliştirilmiş olan bir dizi etkili travma
tedavisi mevcuttur. Ancak, ne yazık ki her ülkede hepsi mevcut
değildir. Yaşadığınız yerde travma odaklı tedavinin durumu
hakkında mutlaka çocuğunuzun terapistine danışın. Zamanla,
etkili bir tedavi aşağıdaki şekillerde çocuğunuza yardımcı
olabilir:
Çocuğunuzun güven duygusunu arttırma.
Çocuğunuza duygularını nasıl kontrol edebileceğini öğretme,
özellikle bir travma tetikleyicisi ile karşılaşıldığında.
Çocuğunuzun kendisi hakkında daha olumlu bir görüşe sahip
olmasını sağlama.
Çocuğunuza hayatı ile ilgili daha büyük bir kontrol duygusu
verme.
Çocuğunuzun aile üyeleri ve diğer insanlar ile olan ilişkilerini
geliştirme.
Travma alanında uzmanlaşmış bir terapist ile çalışmak son
derece önemlidir. Çoğu terapist ihtiyaçlarınız için uygun olup
olmadıklarını belirlemek için ofislerinde veya telefonda kısa
bir görüşme yapmayı kabul edeceklerdir.kiler?
Kaynakça
Child Welfare Information Gateway. (2014). Parenting a child who has experienced trauma. Washington, DC: U.S.
Services, Children’s Bureau. https://www.childwelfare.gov/pubPDFs/child-trauma.pdf adresinden erişildi.
PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE
REHBERLİK ZÜMRESİ
ÖĞRETMENLER
106
THE CLAPPER 2018 - 2019
Zümre Başkanı
Halime AKYURT
Öğretmenler
Emre BAŞOĞLU
Department of Health and Human