آیوتایا
جهان گمشده
آیوتایا به عنوان پایتخت دوم و مکان مذهبی باشکوه
محل حکمرانی 33پادشاه تایلند در چهار قرن بوده
است .حتی امروز با کاوشی در ویرانه‌های جادویی
phra Nakhon Si Ayutthayaبه خوبی می‌توان
به انگاره‌های پادشاهان آن دوره در ساخت چنین اثر
برجسته معماری پی برد .مجسمه‌های عظیم بودا و معابد
باقی‌مانده از این دوره و آجرهای قرمز رنگ پخش
شده در این محوطه‌های باستانی؛ چشم‌انداز گسترده
باغ‌های سلطنتی در 85کیلومتری شمال بانکوک و
در جلگه‌های مرکزی ،هر بیننده‌ای را مسحور می‌کند.
منطقه آیوتایا را سه رودخانه چائوفرایا ،پاساک و
المپوری فراگرفته است .مهندسان کاردان و با ذکاوت،
کانال‌هایی را به شکل حلقوی در جوار رودخانه
چائوفرایا حفر کرده و جزایری مصنوعی ایجاد کرده
بودند تا کارکرد دفاعی قوی و کارآمدی برای شهر
داشته باشد .کانال‌ها همچنین کارکرد آبیاری و هدایت
آب به سمت شهر ،کاخ‌ها و معابد را داشتند تا نیازهای
آبی آنان را تامین کند.
این سلسله در قرن هفدهم در اوج شکوفایی بود
و حتی در میان سلسله پادشاهی‌های قرون وسطی
می‌درخشید به‌طوری‌که می‌توان گفت با بزرگ‌ترین
شهرداری‌های جهان برابری می‌کرد .امپراتوری آیوتایا
48
رابطهتاریخیایرانوتایلند
آیوتایا وجه اشتراک جالبی با فرهنگ ایرانی
دارد .حضور ایرانیان در آیوتایا موجب شد تا
روابطی فرهنگی میان ایرانیان و مردم سیام برقرار
شود .از آغاز سده شانزدهم میالدی حضور ایرانیان
در آیوتایا بیش‌تر انگیزه‌های تجاری داشت .در سده
هفدهم میالدی شمار ایرانیان بسیار افزایش یافت و
قدرت سیاسی و اقتصادی آن‌ها به اوج خود رسید.
این افراد عالوه بر روابط تجاری به گسترش اسالم
در این شهر کمک کردند .وقتی بازرگانان ایرانی
به آیوتایا می‌رسیدند به دلیل توفان‌های شدید و
بادهای موسمی امکان بازگشت آنان فراهم نبود و
آن‌ها ناچار می‌شدند مدتی را در برخی مناطق ساکن
شوند این موضوع موجب شکل‌گیری محله‌های ایرانی
در کرانه‌های جنوب شرقی آسیا شد.
موضوع حضور ایرانیان در مناطق خاوردور در
سفرنامه ابن بطوطه جهانگرد مغربی و اسناد و مدارک
سفرنامه مارکوپولو نیز وجود دارد .خانه‌های ایرانیان
در بهترین جای شهر قرار داشت .ایرانیا ِن آیوتایا از
قشرهای گوناگونی بودند و در میان آن‌ها سپاهی ،مقام
دینی ،پزشک ،تاجر و حتی افراد درباری هم وجود داشت
که از ثروت‌مندان شهر به حساب می‌آمدند .شاهان سیام
نیز رابطه خوبی با ایرانیان شهر داشتند .اما گرایش به
مسلمانان و ایرانیان از سوی شاه نارای ،پادشاه وقت
سیام ،دالیل سیاسی هم داشت .زیرا از هنگامی‌که
ژاپنی‌ها انحصار تجارت خارجی خود را به چینی‌ها و
هلندی‌ها سپردند ،پادشاه ناچار شد روابط بازرگانی خود
را با کشورهای کرانه اقیانوس هند بیش‌تر کند .با مرگ
نخبگان ایرانی مانند شیخ احمد قمی ،آقامحمداسترآبادی