TED Meşale Dergisi 36. Sayı | Page 15

gün ilk olarak Halk Fırkasının yönetimine sunulur . Günün ilerleyen saatlerinde TBMM ’ ye sunulan tasarı aynı gün içinde büyük bir coşkuyla kabul edilerek 100 . yılını kutladığımız Türkiye Cumhuriyeti kurulmuş olur . 1921 yılında yapılan anayasa genişletilerek , egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait olduğu resmen ilan edilir . Aynı gün yapılan oylamayla , o güne kadar Meclis Başkanlığı görevini yürüten Gazi Mustafa Kemal , 158 vekilin oybirliğiyle ilk Cumhurbaşkanımız seçilir .
Çağının ötesinde devrimler
İnsan üstü mücadelelerin ardından kurulan cumhuriyetin önünde yürünmesi gereken uzun bir yol vardır . Yüzyıllar içinde her alanda çağdaş dünyanın gerisinde kalmış Türk toplumunu hızla ayağa kaldıracak , ekonomik ve sosyal refaha kavuşturacak adımlar atılması gerekmektedir . Atatürk ’ ün yüz yıl sonra bakıldığında çok daha iyi kavranabilecek siyasi dehâsı sayesinde Türkiye , “ az zamanda çok ve büyük işler başaracaktır .”
Cumhuriyetin ilanından hemen sonra hayata geçirilmeye başlanan Atatürk devrimleri siyasal , toplumsal , hukuksal , kültürel ve ekonomik alanları kapsar . Her biri birbirine
sıkıca bağlı bu başlıklar arasında öncelik veya ayrım gözetmeden işe koyulan ulu önder , aynı zamanda tüm toplumu birleştirecek altı ilkenin devlet yönetiminde etkin olacağını ortaya koyar : Cumhuriyetçilik , milliyetçilik , halkçılık , devletçilik , laiklik , inkılapçılık .
Atatürk ’ ün siyasal devrimlerinin temelinde ulusal egemenlik kavramı yatar . Saltanatın kaldırılmasından sonra halifeliğin ve Şeriye Vekaletinin kaldırılması ( 3 Mart 1924 ) millet iradesi dışından hiçbir gücün yönetimde söz sahibi olamayacağını ortaya koyar .
Toplumsal alanda gerçekleştirilen devrimlerin başında kadının toplum hayatına katılımıyla ilgili düzenlemeler gelir . 1930 yılında belediye seçimlerinde oy verme hakkı kazanan Türk kadınları , 1934 yılında Anayasa ve Seçim Kanununda yapılan değişiklikle 22 yaşında seçme , 30 yaşında seçilme hakkına sahip olur . Fransa , İsviçre , Belçika gibi Avrupa ülkelerindeki kadınların bu hakkı elde edebilmesi için on yıldan fazla zaman geçmesi gerekecektir .
Şapka ve kıyafet devrimi ( 25 Kasım 1925 ), Soyadı Kanunu ( 21 Haziran 1934 ), lakap ve unvanların kaldırılması ( 26 Kasım 1934 ) gibi atılımlar , imtiyazlı grupların kaldırılması ve
13