1919 senesi Mayıs ’ ının 19 . günü Samsun ' a çıktım . Genel vaziyet ve manzara : Osmanlı Devleti ' nin dâhil bulunduğu grup , Umumi Harp ’ te mağlup olmuş , Osmanlı ordusu her tarafta zedelenmiş , şartları ağır bir mütareken imzalanmış . Büyük Harbin uzun seneleri zarfında , millet yorgun ve fakir bir hâlde . Millet ve memleketi harbe sevk edenler , kendi hayatları endişesine düşerek , memleketten firar etmişler . Saltanat ve hilafet mevkiini işgal eden Vahdettin , soysuzlaşmış , şahsını ve yalnız tahtını temin edebileceğini tahayyül ettiği alçakça tedbirler araştırmakta . Damat Ferit Paşa ’ nın riyasetindeki kabine ; ikiz , haysiyetsiz , korkak , yalnız padişahın iradesine tâbi ve onunla beraber şahıslarını koruyabilecek herhangi bir vaziyete razı .
Ordunun elinden silahları ve cephanesi alınmış ve alınmakta ... İtilaf Devletleri , mütareke hükümlerine riayete lüzum görmüyorlar . Birer vesile ile İtilaf donanmaları ve askerleri İstanbul ’ da ... Adana vilayeti Fransızlar ; Urfa , Maraş , Antep İngilizler tarafından işgal edilmiş . Antalya ve Konya ’ da İtalyan askerî kıtaları , Merzifon ve Samsun ’ da İngiliz askerleri bulunuyor . Her tarafta ecnebi subay ve memurları ile özel adamları faaliyette . Nihayet , söze başlangıç kabul ettiğimiz tarihten dört gün evvel , 15 Mayıs 1919 ' da İtilaf devletlerinin rızasıyla Yunan ordusu İzmir ' e çıkarılıyor .
9