TED Meşale Dergisi 35. Sayı | Page 61

Sınırsız olanak , çok sayıda alt tür
Dijital sanatı geçmiş sanat pratiklerinden ayıran ögelerin başında ortam kullanımı sayılabilir . Önceden sanatçılar ne denli büyük olursa olsun duvar , tahta veya tuval gibi yüzeylerin boyutuyla sınırlıyken dijital sanatta yapıtın sunumunda sınırların kalktığını görüyoruz . Belirli mekânlar için özel olarak üretilmiş işleri dışarıda tutarsak sergileme , izleyiciye ulaşma bakımından dijital sanat sınırsız olanaklara sahip . Cep telefonundan gökdelen camlarına , bilgisayardan tablete yaşamın her alanında , her ânında dijital sanat ürünlerine ulaşmak mümkün . Bu yüzden dijital sıfatı , sanat eserinin üretiminde kullanılan malzemeyi nitelediği kadar yapıtların izleyiciyle buluştuğu ortamı da belirtmek için kullanılıyor . Yaygınlaşıp kabul görmesi oldukça yeni olduğundan bu alanda çokça kurama rastlanmasa da dünya çapında sanat kurumları ve üniversitelerde yürütülen çalışmalarda bir işin hangi ölçütlere göre dijital sanat kapsamına alınacağıyla ilgili tartışmalar yürütülüyor .
Dijitalleşmenin yaşamın her alanında kapladığı alan artarken dijital sanat da hızla çeşitli alt disiplinler üretiyor . Video oyunlarından ASCII alfabesinden üretilen ASCII sanatına , dijital mimariden dijital heykele , piksel sanatından yazılım sanatına , fotoğraf manipülasyonundan kripto sanata pek çok disiplin yöntemleri ve malzemeleri bakımından ayrıştırılarak tanımlanmış durumda . Son sırada sayılan kripto sanat ise bugün dijital sanat dendiğinde belki de akla ilk gelen kavram olan NFT ile doğrudan ilgili . 2017 gibi çok yakın bir tarihte ortaya çıkan NFT , işin sanat yönünden çok ekonomik boyutuyla ciddi tartışmaların odağında yer alıyor . Çok yüksek tutarlarla gerçekleştirilen NFT satışları kafalarda sorular oluştursa da blok zincir uygulamasının sanatta kullanılması bu alandaki bir yeniliğe işaret ediyor .
Yapay zekânın sanat üretiminde kullanılması da dijital sanat başlığı altında anılması gereken bir gelişme . Örneğin , ünlü ressam Salvador Dali ’ ye göndermeyle “ Dall-e ” adı verilen bir bilgisayar programı kendisine verilen anahtar sözcükleri kullanarak özgün resimler üretebiliyor .
Sanat ile dijitali bir arada anınca söz edilmesi kaçınılmaz olan bir diğer nokta da “ geleneksel ” sanata erişimimizin de büyük ölçüde dijitalleşmesi . Dünyanın önde gelen müzeleri koleksiyonlarındaki yapıtların yüksek çözünürlüklü fotoğraflarıyla dijital arşivler oluşturuyor . Bilgisayar programları aracılığıyla , zaman zaman artırılmış gerçeklik de kullanılarak bu eserler akıllı cihazlarda müzedeki orijinal
59