SAĞLIKLI OLAYIM DERKEN …
Modern tıbbın kurucularından biri olan Paracelsus ‘ Zehir ile ilacı ayıran dozdur ’ demiş . Gerçekten de her şeyin fazlası zararlı . Buna takviye gıdalar ve vitaminler de dâhil .
Vitaminleri Kontrollü Kullanın Vitaminler vücutta sentezlenemez ve enerji vermezler . İnsan vücudu vitamin ihtiyacını besinlerden ve bağırsak bakterilerinin sentezlediği vitaminlerden alır . Vitamin ve mineraller , vücut için gerekli olup makro besinlerin ( protein , karbonhidrat ve yağlar ) vücut için gerekli işlevlerini yapabilmeleri için yardımcıdır . Mikro besin ögeleri grubuna giren vitaminler ise çok az miktarda alınmalarına rağmen oldukça etkili .
Vitaminleri iki gruba ayırıyoruz :
• Yağda çözünen ( A , D , E ve K )
• Suda çözünen ( B ve C ) grubu vitaminler
D vitamini kullanımı son iki yılda pandeminin de etkisiyle oldukça arttı . Ancak bilmeliyiz ki fazla miktarda D vitamini toksiktir . Gastrointestinal sistemdeki ( midebağırsak ) kalsiyum emilimini artırdığından D vitamini toksisitesi belirgin hiperkalsemi ( aşırı kalsiyum yüksekliği ) ve hiperkalsiüri ( idrarla aşırı kalsiyum atılımı ) ile sonuçlanır . Hiperkalsemi ise mide bulantısı , kusma , kas güçsüzlüğü , nöropsikiyatrik rahatsızlıklar , ağrı , iştahsızlık , dehidratasyon , poliüri ( aşırı idrara çıkma ), aşırı susama ve böbrek taşlarına yol açabilir .
Aşırı durumlarda , D vitamini toksisitesi böbrek yetmezliğine , vücuttaki yumuşak dokuların kireçlenmesine ( koroner damarlar ve kalp kapakçıkları dâhil ), kardiyak aritmilere ( kalpte ritm bozukluğu ) ve hatta ölüme neden olur . D vitamini toksisitesi , uygunsuz veya aşırı miktarda alınan D vitamininden kaynaklanır . Eczanelerde damla ve kapsül şeklinde bulunan ürünlerin D vitamini içeriği farklıdır . Her hastanın ihtiyacı olan D vitamini düzeyi farklıdır . Bazı hastalara önce yükleme yapılır sonra idame dozuna geçilir . Bazı hastalarda ise doğrudan idame tedavisi başlatılır .
Bu durum , hastanın kandaki vitamin D düzeyine göre değişir . Dolayısıyla kullanacağımız doza doktorun karar vermesi gerekir .
A vitamini yağda çözünür olduğu için fazla miktarlar , karaciğer başta olmak üzere vücutta depolanır . Hipervitaminoz A olarak da adlandırılan bu durumda şiddetli baş ağrısı , bulanık görme , mide bulantısı , baş dönmesi , kas ağrıları olur . Kafa içi basınç artışına bağlı ağır vakalarda uyuşukluğa ve nihayetinde komaya , hatta ölüme yol açabilir . Kronik hipervitaminoz A ( yüksek dozların düzenli tüketimi ) kuru cilde , ağrılı kaslara ve eklemlere , yorgunluğa , depresyona ve anormal karaciğer testi sonuçlarına neden olabilir . Uzun süreli aşırı A vitamini cildin sarı-turuncu hâle geldiği zararsız bir durum olan karotenodermiye yol açar . Bu durum A vitamini alımı kesilince normale döner .
Saç dökülmesi deyince hemen akla E vitamini geliyor . E vitamini ile yapılan bazı çalışmalarda , yüksek doz E vitamini takviyelerinin prostat kanseri riskini artırarak genel popülasyondaki yetişkin erkeklere zarar verebileceği görülmüş . İlaç etkileşimlerinin de göz önünde bulundurulması da ayrıca önemli . E vitamininin statinler ( kolesterol düşürücü ), antikoagülan ve antiagregan ( kan sulandırıcı ) gibi ilaçlarla etkileşimleri söz konusu .
55