TED Meşale Dergisi 33. Sayı | Page 25

Stoa felsefesinin kurucusu Zenon , MÖ . 334 yılında Kıbrıs ’ ın Kiteon kentinde dünyaya geldi . Babası zengin bir tüccardı , Zenon da baba mesleğine başarıyla devam etti ve genç yaşta hatırı sayılır bir servete kavuştu . Yirmili yaşlarındayken bir gemi kazasında tüm mal varlığını kaybetti . Bu trajedi sonucunda hayatın amacı , yaşamın değeri gibi konuları sorgulamaya başladı . Atina ’ da bir kitapçıda rafları karıştırırken Ksenofon ’ un Hatıralar kitabı gözüne çarptı . Bu kitapta Ksenofon , Sokrates ’ i anlatıyordu .
Stoacılık , Batı felsefesinde Sokrates ’ e dayanan , Batı dışında birçok dini / felsefi ekolde de merkezî yer teşkil eden bilgece yaşam geleneğinin kadim bir örneğidir .
������������������������������
Zenon , kitapçıya sordu : “ Şu anda Atina ’ da var mı Sokrates gibi filozoflar ?” Kitapçı , o sırada dükkânın önünden geçen Krates ’ i işaret etti . Krates , Sokrates ’ in öğrencisi Antistenes ’ in kurduğu Kinik okulunun en ünlü öğrencisi Diyojen ’ in öğrencisiydi . Zenon , Krates ’ ten ve Sokrates ’ in “ yaşam tarzı olarak felsefe ” görüşünden etkilenmiş olan diğer bazı filozoflardan dersler aldı ve şu sonuca ulaştı : İnsanın hayatının amacı doğaya uygun yaşamak olmalıdır . Zenon ’ a göre , doğaya uygun yaşamak hem dış dünyanın hakikatlerine hem de insan doğasına uygun yaşamaktır . İnsan doğasının iki yönü vardır : Akıl ve toplumsallık . İnsan ancak akılcı ve toplumsal doğasına uygun olarak ve hayatın gerçekleriyle yüzleşme cesareti göstererek yaşarsa bilgece ve erdemlice bir hayat sürebilir . Böyle bir hayat huzurlu ve mutlu bir hayat olacaktır . Çünkü bilge insan öfke , kaygı , kıskançlık gibi huzur bozucu negatif duygularını asgari düzeye indirebilen , gerçek-dışı beklentilere sahip olmayan ve mutluluğu erdemli davranışlarında bulan insandır .
Çağdaş Stoacılık , Zenon ’ un kurduğu bu felsefi akımın günümüze uyarlanmış şeklidir .
Sokrates ( MÖ . 470-399 ), gençliği yozlaştırmak ve Atina ’ nın tanrılarını reddetmekle suçlandığı davadaki savunma konuşmasında , “ Sorgulanmamış hayat yaşamaya değmez .” diyerek felsefe yapmaktan asla vazgeçmeyeceğini ifade etmişti . Sokrates ’ e göre , hayatı sorgulamak demek , en başta değerlerini ve amaçlarını sorgulamak demekti . Eğer kişi , hayatta en çok değer verdiği şeylerin ne olduğu üzerinde kafa yorup kendi amaçlarını belirlemezse ; o kişi adına toplum , aile , okul , arkadaşlar , devlet vs . tarafından zaten birtakım amaçlar belirlenecektir . Ancak bu amaçlar tam anlamıyla kişiye ait olmayacaktır . Kişinin hayatı ona biçilen rolü oynamaktan ibaret olacaktır .
Stoacılar insanın hayattaki gerçek başarısının zenginlik , dış görünüş , sağlık , şöhret , zafer gibi şeylerde değil , sadece erdemde yattığını söyler .
�������� Zenon
23