KÜLTÜR-SANAT
5 0 Y IL SO N RA B İ LE TAZ E Lİ Ğİ N İ KO R U YAN
O RH A N K E M AL ES E R İ :
ÖNCE
EKMEK
Yüzlerce yıllık köklü bir şiir geleneğine sahip Türk edebiyatında düzyazı anlatı biçimlerinin
filizlenmeye başlaması Batılılaşma çabalarıyla koşutluk içindedir. Bilinen en eski
devirlerden itibaren konusu aşk veya kahramanlık olan hikâyeler de Kutadgu Bilig gibi
siyaset felsefesi eserleri de şiir içinden dile gelir. Tanzimat sonrası süreçte Batı edebiyatının
etki alanına giren yazarlarımız, ilk başta uyarlama, sonra özgün eserler verme biçiminde
tiyatro, roman ve öyküye yönelecektir. 20. yüzyıl başlarında ayakları üstünde durmaya
başlayan Türk öykücülüğünde hazırlayıcı kuşak Memduh Şevket Esendal, Refik Halit Karay,
Ömer Seyfettin gibi isimlerle temsil edilir. Cumhuriyet döneminde ise gelmiş geçmiş
en önemli edebiyat eleştirmenlerimizden Memet Fuat’ın tespitiyle Türk öykücülüğünün
öncü iki kalemi Sait Faik ve Sabahattin Ali olarak gösterilir. Memet Fuat, saptamasının
ardından bu iki yazarın başarılı bir sentezi olarak edebiyatımızda çığır açtığını söylediği
kişi ise Orhan Kemal’dir. Sait Faik’in insan dünyasını en ince ayrıntılarına kadar resmettiği
öyküleri ile Sabahattin Ali’nin toplumsal tablolar içinde bireyin düştüğü konumları ele
aldığı metinleri Orhan Kemal’de özgün bir bireşime ulaşacak, yazarın sonraki okur ve yazar
kuşakları üzerindeki haklı etkisini doğuracaktır.
34