PIAAC Neyi Ölçer?
PIAAC, 16-65 yaş aralığındaki yetişkinlerin“ temel bilgi işleme becerilerinin” genel durumunu ortaya koymayı hedefler. Bu amaç kapsamında odağa aldığı beceriler ise sözel beceriler, sayısal beceriler ve teknoloji yoğun ortamlarda problem çözme becerileridir. İş hayatı, eğitim hayatı ve sosyal hayata tam katılım göstermek için gerekli olması; farklı sosyal bağlamlara yüksek düzeyde aktarılabilmesi ve“ öğrenilebilir” olmasından dolayı politikaların etkisi altında olduğu ifade edilen bu beceriler şöyle tanımlanmaktadır:
Sözel Beceriler: Bireyin bilgi ve potansiyelini geliştirmesi, hayat amaçlarına ulaşması ve topluma katılım sağlaması için gereken; yazılı metinleri anlama, değerlendirme ve kullanma becerileridir. Dijital metinleri okuma becerisi de bu kapsamda değerlendirilmektedir. Ancak, konuşma ve yazma becerileri bu tanıma dâhil değildir.
Sayısal Beceriler: Bireyin, hayatında matematikle ilgili karşılaşabileceği durumları yönetebilmesi ve üstesinden gelebilmesi için matematiksel bilgi ve fikirlere ulaşma, bunları kullanma ve yorumlama becerileridir. Bu becerilere sahip olan birey, günlük hayat problemlerini çözebilmek ve problemlere ilişkin durumları yönetebilmek için matematiksel içerik, bilgi ve fikirleri uygun bir şekilde kullanır.
Teknoloji yoğun ortamlarda problem çözme becerileri: Bilgiye ulaşmak ve ulaşılan bilgiyi değerlendirmek, diğer bireylerle iletişim kurmak ve uygulamalı süreçlerde bulunmak amacıyla dijital teknoloji, iletişim araçları ve ağlarını kullanma becerileridir. Bilgisayar ve bilgisayar ağları aracılığıyla bilgiye erişip, bilgiyi kullanarak problem çözme becerilerine odaklanmaktadır. Bu sebeple, bilgisayar okuryazarlığı ve bilişsel becerilerin kesişim kümesi olarak düşünülebilir.
Bireylerin performansları 500 puan üzerinden açıklanmaktadır. Bununla birlikte, bahsi geçen her beceri alanı için yeterlik düzeyleri tanımlanmıştır. Böylece puanı herhangi bir yeterlik düzeyinin kapsadığı puan aralığına karşılık gelen bireylerin, odağa alınan beceriler kapsamında neler yapabildiği açıklanabilir hale gelmiştir. Sözel beceriler ve sayısal beceriler için 6 ayrı yeterlik düzeyi( 1. düzey altı, 1. düzey, 2. düzey, 3. düzey, 4. düzey ve 5. düzey) tanımlanmışken, teknoloji yoğun ortamlarda problem çözme becerileri için 4 yeterlik düzeyi( 1. düzey altı, 1. düzey, 2. düzey, 3. düzey) tanımlanmıştır. Örnek vermek gerekirse; sözel becerilerde 1. düzeyde yer alan bir yetişkin, zorlayıcı bilginin yer almadığı, soruda verilen bilgiye benzer tek parça bilgiyi kullanarak anlayabileceği kısa metin okumalarını başarıyla gerçekleştirebilir. 5. düzeyde sözel beceriye sahip bir yetişkin ise gerek farklı bilgi ve fikirleri sentezleyerek, gerekse bilgiyi farklı bağlamlara transfer ederek ve mantıklı kavramsal modeller oluşturarak sonuca ulaşmanın gerekli olduğu soruları yanıtlayabilir.
15