•Buna maruz kalma korkusu, sosyal ilişkilerden kaçınmalarına
sebep olur. Bu durum, çocukta harekete geçmeyi ve kendisini
ifade etmesini engelleyen bir güçsüzlük hissi yaratır.
• Üzüldüğümüzde ağlamak ve öfkelendiğimizde bağırmak gibi
çoğu duygunun dağılmasını sağlayan fiziksel ifade biçimle-
ri vardır. Utancın dağılmasına yardımcı olacak fiziksel ifadeler
yoktur. Bu yüzden utancın etkileri daha uzun yıllar sürer.
Utancın davranışı kontrol etme gücü olsa da, empatiyi öğretme
kapasitesi yoktur. Çocukları tekrarlayan bir biçimde ‘yaramaz’
olarak ve başka sözlerle etiketlediğimizde, onları kendi içleri-
ne odaklanmaya koşullarız; zihinleri kendileriyle ve bizi mem-
nun etme konusundaki başarısızlıklarıyla meşgul olur. Böyle-
ce çocuklar kendilerini etiketlemeyi öğrenir ama başkalarının
hisleriyle bağ kurma, onları dikkate alma ve anlama konusunda
hiçbir şey öğrenmezler.
• Bazen ‘yanlış davranış’ olarak kınadığımız şey, sadece çocu-
ğun bildiği en iyi yolla bir ihtiyacını karşılamaya ya da yeni
bir beceri kazanmaya çalışmasıdır. Anne babalar çocukların ge-
lişim özelliklerini ne kadar iyi bilirlerse, onlardan yapabilecekle-
rinin üstünde beklentilere kapılmazlar.
Örneğin, 1-3 yaş grubundaki çocuklar normal olarak benmer-
kezci, paylaşmayı sevmeyen, hareketli ve meraklıdırlar. 2 ya-
şındakilerin istedikleri şeyler için bekleyememeleri, dürtüsel
olmaları normaldir. 3 yaşındaki çocukların bazen isyankâr ya
da düşmanca davranmaları olağandır. Eğer öğretmek yerine
utandırırsak, değerli ve gelişimlerine uygun öğrenme sürecini
sekteye uğratmış ve çocuğun ihtiyaçlarını öğrenme fırsatımızı
kaçırmış oluruz.
• Kendisine defalarca söylendiği halde oyuncaklarını toplamayı
reddederek annesine karşı gelen 3 yaşında bir çocuk, bağımsız
ve kendine özgü bir kimlik geliştirmeye çalışıyor olabilir. Bu sü-
reç, kararlılığı konusunda pratik yapmayı ve çatışmadan öğren-
meyi içeriyor olabilir.
• Hem ebeveynlerin hem de çocukların daha mutlu olabilmesi
için ebeveynlerin, makul ve yaşa uygun beklentilere sahip ol-
maları gerekir.
KAYNAKÇA
Deniz ALTINAY, Psikodrama El Kitabı, Epsilon Yayınları.
İsabelle FILLIOZAT, Çocuğun Duygusal Dünyası, Pegasus Yayınları
http://www.filmsforaction.org/articles/ten-ways-we-misunders-
tand-children/
Hazırlayanlar;
Alev ARSLAN Okul Öncesi Müdür Yardımcısı
Özge KEBABCIGiL PDR Uzmanı
“BİLGELİĞİN, AK SAÇLARIN BİLGELİĞİ OLSUN,
FAKAT KALBİN, MASUM ÇOCUKLARIN KALBİ OL-
SUN.”
Friedric Schiller
29