SAĞLIK
ken mikrobun ne olduğunun anlaşılması için “dışkı kültürü” dediğimiz tahlilin
yapılmasını gerektiren belirtilerdir.Okul,
otel, işyeri yemekhanesi gibi yerlerde ortaya çıkabilecek “toplu besin zehirlenmesi” durumunda da belirtilerin ağırlaşmasını ve herkesin ishal olmasını beklemeden, aynı yemekten yemiş olan herkesin hastaneye gitmesi gerekir. Toplu besin zehirlenmelerinin en sık sebebi “stafilokok” dediğimiz mikroplardır. Bunların
ürettiği toksin, aynı yemekten yiyen kişilerin bir kısmında ilk saatlerde kusma ve
ishale yol açar; bazı kişiler durumu daha
kolay ve çabuk, hatta ishal bile
olmadan atlatırken bazıları kusma ve ishal nedeniyle şoka girebilir.Benzer şekilde, bir tatil yöresinde ishal vakalarının görülme
sıklığının artması, bir salgını akla
getirir. Bu durumda da ishal olan
herkesin, durumu çok ağır olmasa bile, etkenin saptanması amacıyla sağlık kuruluşlarına başvurması gerekir. Böylece ishal salgınının nereden kaynaklandığı bulunacak ve başkalarının hastalanması önlenebilecektir.
Yaz aylarında en çok hangi yiyeceklerin tüketimine dikkat
etmeliyiz?
En çok dikkat edilmesi gereken yiyecekler açıkta sergilenen, buzdolabında saklanmayan
yiyeceklerdir. Açıkta satılan lahmacun, buzdolabında saklanmayan kıyma, süt, yoğurt, kaymak,
krema gibi yiyecekler tehlikelidir. Her şeyden önce yiyeceklerin taze olmasına, paketlenmiş olarak
pazarlanan yiyeceklerin üzerindeki son
kullanma tarihinin geçmemiş olmasına
dikkat edilmelidir. Dikkat edilmesi gereken bir başka nokta da elektrik kesintileridir. Elektrik kesintisi nedeniyle, soğukta
saklanması gereken yiyeceklerin bir süre
“ısınması” içlerinde bulunan ve sayıca az
olduğu için sağlığa zarar vermeyecek
olan mikropların çoğalmasına ve hastalık yapmasına yol açacaktır. Özellikle hazır dondurmalarda bu noktaya çok dikkat edilmelidir. Açıkta satılan dondurmalar da, mutlaka denetimli ve güvenli kuruluşlardan satın alınmalıdır.
Açıkta satılan veya sergilenen yiyeceklerin en önemli tehlikelerinden birisi de,
yiyeceği hazırlayan kişilerin elleridir. El-
ler, mikropların bulaşmasında ve yayılmasında en önemli araçlardır. Bu nedenle personelin temizliğinden emin olmadığımız yerlerde, sırf “tatmak” amacıyla bir şeyler yemek, ishale davetiye çıkarmak olabilir.Buzdolabında saklanan,
ama çok tehlikeli olan bir şey daha var:
Buz. İçeceklerin içine atılan buzun hangi
sudan yapıldığını bilmek mümkün değildir. Bu nedenle, yaz aylarında serinletici
bir şeyler içmek istediğimizde, içine buz
atmak yerine, ağzı kapalı olarak soğutulmuş içecekleri tercih etmek daha doğru
olacaktır.
Yaz aylarında besinlerle zehirlenen
kişi nasıl beslenmeli?
Her şeyden önce, bol sıvı almalı. Sadece
su yeterli olmadığından, çay, meyve suları, maden suyu, ayran gibi içecekler verilebilir. İshal tamamen kesilinceye kadar
süt içmemek ve sütlü besinlerden uzak
durmak doğru olur. Bazı ishalli hastalarda, geçici bir enzim eksikliği nedeniyle, ishal kesilse bile süte tahammülsüzlük görülebilir. Çiğ sebze ve meyve gibi posalı gıdaları yememek, bunun yerine haşlanmış
sebze pürelerini, meyve sularını tercih
etmek gerekir. Pirinç çorbası, çay, kızarmış ekmek ve beyaz peynir halkın çok iyi
bildiği ve genellikle ishal durumunda hemen uygulamaya başladığı bir yemek listesidir. Buna ızgara et veya köfte, haşlan-
mış patates, az yağl K