Tüzel Kişiler
ilgili bir kuruluşudur. Aynı zamanda kuruluş kanununda tüzel kişiliğe sahip olduğu da
açıkça belirtilmiştir. İşte bu özelliğinden dolayı TKGM'den farklı olarak İlbank, borçlanma
altına girebilir, hak sahibi olabilir, davacı veya davalı olabilir. Bunların dışında kendi adına
malvarlığına da sahip olabilir.
Görüldüğü gibi tek bir devlet tüzel kişiliği içerisinde yer alan, yani devlet tüzel kişiliğinden
ayrı bir tüzel kişiliğe sahip olmayan kurum ve kuruluşlar tüm yetkilerini devlet adına, doğal
olarak da onu temsil eden bakanlık adına kullanırlar.
Devlet tüzel kişiliğinin dışında yer alan kamu tüzel kişiliği ise Anayasamıza göre kanunla
veya kanundan alınacak bir yetkiye dayanan idari bir işlemle kurulur. Bu anlamda örneğin
İlbank A.Ş. tüzel kişiliğini kanundan alırken, Kamu İktisadi Teşebbüsleri ise Kanun Hükmünde
Kararname ile kurulduklarından tüzel kişiliklerini idari bir işlemden almaktadırlar(427).
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 1 sayılı Cetvelinde devlet tüzel
kişiliği içerisinde yer alan genel bütçe kapsamında, dolayısı ile tek başlarına hak ve borç sahibi
yetkisine sahip olmayan, yaptıkları tüm işlemler devlet tüzel kişiliği içerisinde değerlendirilen,
kısaca bağlı oldukları bakanlık adına işlem yapabilen kuruluşlar belirtilmiştir. Bunlar;
1) Türkiye Büyük Millet Meclisi
2) Cumhurbaşkanlığı
3) Başbakanlık
4) Anayasa Mahkemesi
5) Yargıtay
6) Danıştay
7) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu
8) Sayıştay
9) Adalet Bakanlığı
10) Millî Savunma Bakanlığı
11) İçişleri Bakanlığı
12) Dışişleri Bakanlığı
13) Maliye Bakanlığı
14) Millî Eğitim Bakanlığı
15) Sağlık Bakanlığı
16) Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
(427)
Zehra ODYAKMAZ, İdare Hukuku, Anayasa Hukuku,2012-Ankara
499