Kat Mülkiyeti, Kat İrtifakı, Devre Mülk
III. DEVRE MÜLK
A. Kavram
Devre mülk hakkı Türk hukukuna, KMK’da 10.06.1985 tarihinde 3227 Sayılı Kanun ile
yapılan değişiklikle girmiştir. Yapılan değişiklik ile KMK’ya 57.-65. maddeler eklenmiştir, Devre
mülk hakkı KMK md.57’de bir irtifak hakkı olarak tanımlamış olmakla beraber devre mülk,
sadece kat mülkiyetine dayanan bir sistem değildir. Bağımsız binalar da devre mülke konu
olabilmektedir(260).
KMK md.57’deki tanım şöyledir: “Mesken olarak kullanılmaya elverişli bir yapı veya
bağımsız bölümün ortak malilerinden her biri lehine bu yapı veya bağımsız bölümden yılın
belli dönemlerinde istifade hakkı, paylı mülkiyet payına bağlı bir irtifak hakkı kural olarak
kurulabilir. Bu hakka devre mülk hakkı denir.” Yani devre mülk hakkı; paydaşların paylı malı
kullanmalarını zaman bakımından devri olarak düzenlemeleri, her paydaşın kendine ayrılan
devrede taşınmazı münhasıran, tek başına kullanması imkânını veren bir haktır.
B. Hukukî Niteliği
KMK md.57 devre mülkü bir irtifak hakkı olarak düzenlemiştir. Bu hakkın niteliği
hakkında doktrinde farklı görüşler bulunmakla birlikte, bu görüşlerden hangisi benimsenirse
benimsensin, devre mülk hakkı bir ayni hakka dayanmaktadır. Bu hak tapu sicilinde
belirtildiğinden herkese karşı ileri sürülebilir. Devre mülk hakkının kullanımını sahibi bu
hakkı bedelli veya bedelsiz olarak bir başkasına devredebileceği gibi, bu hakkın kendisini de
devredebilir. Ancak, hakkın devri için tapuda işlem yapılması gerekmektedir(261).
C. Devre Mülk Sözleşmesi
KMK md.61’de “...dönem süresi, devir ve teslimi ile istifade usulleri, yöneticilerin seçimi ile
hak ve sorumlulukları, büyük onarım için ayrılacak dönem bakım masrafları gibi hususları...”
içeren bir devre mülk sözleşmesini devre mülk hakkı sahipleri yapmak zorundadırlar. Bu
sözleşme diğer şartların da yerine getirilerek devre mülk hakkının kurulmasından sonra
hüküm ve sonuç doğuracaktır. Devre mülk sözleşmesi, devre mülk hakkı kurulmadıkça
bağlayıcı bir niteliğe sahip değildir(262).
(260)
OĞUZMAN, Kemal/SELİÇİ, Özer/OKTAY, Saibe: Eşya Hukuku, 11. Bası, İstanbul 2006, s. 561.
(261)
KARAŞAHİN, Mustafa, Sosyal Tesislerin Devre Tatil- Devre Mülk Yöntemleri ile Değerlendirilmesi, Ankara 1998, s.67.
(262)
ÖZMEN, Ethem Saba, Devre Mülk Hakkı, Ankara 1988, s.28.
277