Sözleşme İle Kazanma Yolları
B. Sözleşmenin Unsurları
1. Malla bir malın değiştirilmesi
Mal değişim sözleşmesi bir malın başka bir malla değiştirilmesidir. Değiştirilecek mallar
taşınır veya taşınmaz mal olabilir. Mal değişim sözleşmesinde, değiştirilecek malların
değerlerinin birbirine eşit olması şart değildir.(166) Mal değişim sözleşmesinin konusunu
taşınmazlar oluşturuyorsa, bunlar arasındaki değer eşitliğini ayarlamak, şüphesiz ki trampa
edilen malların maliklerine aittir. Tapu müdürünün kendi değer ölçüleriyle böyle bir anlaşmaya
müdahale yetkisi yoktur. Bu sebeple akdi yapmaktan çekinmesi de söz konusu değildir.(167)
Değer eşitliği için ödenecek bir bedel işlem sırasında peşin ödenmeyecekse, ileride
ödenecekse bunun için kanuni ipotek tesis edilebilir.(168)
2. Anlaşma
Mal değişim sözleşmesinde tarafların karşılıklı iradeleri uyuşmuş olmalıdır.
C. Sözleşmenin Şekli
TBK 283. maddesinde, satış sözleşmesine ilişkin hükümlerin, mal değişim sözleşmelerine
de uygulanacağı belirtildiğinden, 237. madde ve TK'nın 26. maddesi gereği resmi senet
düzenlenmek suretiyle taleplerin karşılanması gerekmektedir.
Karşılıklı değiştirilen mallardan yalnızca biri tapulu taşınmaz olsa bile sözleşme resmi
biçimde tapu memurunun düzenlemesi ile yapılmalıdır.(169) Yargıtay da, “tapulu taşınmaza
ilişkin satış, bağış ve trampa gibi benzeri işlemlerin tapu müdürlüğü önünde resmi şekilde
yapılmayan satış ve devirleri hukuken geçersizdir. TBK'nın 232. maddesi hükmüne göre
satım hükümleri trampada da tatbik olunur. TMK'nın 706, TBK'nın 213 ve TK'nın 26. maddesi
hükümleri uyarınca, tapulu bir taşınmazın haricen satışı geçersizdir. Harici satışta taraflar
ancak verdiklerini geri isteyebilirler demiştir.”(170)
(166)
Gürsel Öcal Dörtgöz, Medeni Kanuna Göre Tapu İşlemleri, Ankara, Birlik Matbaacılık, 2008, Sh.168
(167)
Galip Esmer, Mevzuatımızda Gayrimenkul Hükümleri ve Tapu Sicili, 6.Baskı, Ankara, Tapu Kadastro
Vakfı, 1998, Sh.345
(168)
İmamoğlu, a.g.e.,Sh.178
(169)
Aydın Zevkliler, K. Emre Gökyayla, Borçlar Hukuku; Özel Borç İlişkileri, 11. Baskı, Turhan Kitabevi,
Ankara, 2010, Sh. 142,
(170)
Yargıtay 8. HD. 23.06.2005, E: 2005/3383, K:2005/4684
219