Sözleşme İle Kazanma Yolları
zorunludur.(151)
48 nolu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile talep sahiplerinin beyanı usulü kaldırılıp, kayıtlı
değer esas alınacağından, işlem belgelerinin hazırlanmasında (resmi senet, istem belgesi)
beyan değeri ile kayıtlı değer arasında fark olması halinde Vergi Usul Kanununa göre cezalı
olarak tahsil edileceği uyarısına gerek kalmamıştır.(152)
Satış ve ipotek bedeli birbirinden farklı olabileceğinden, aynı anda gerçekleştirilen satışipotek işlemlerinde “satış bedelinin gerçek alım satım bedelinden ve emlak vergi değerinden
düşük olmamasının gerektiği, düşük olması halinde ise aradaki farkın Vergi Usul Kanuna göre
cezalı olarak alıcı ve satıcıdan tahsil edileceğinin” resmi senette bahsedilmesi gerekmektedir.(153)
Satış bedelinin ödenmesi peşin olabileceği gibi bir vadeye veya takside de bağlanabilir.
İlgililer satış bedelinin tamamen alındığı şeklinde bir beyana veya kanuni ipotek tesisine
zorlanamaz. Tespit edilen vade ve şartlar tarafların bildirişi üzerine resmi senede yazılmak
suretiyle talepler karşılanır.(154)
Ancak, satıcı, satıştan doğan alacağı için satılan taşınmaz üzerinde kanuni ipotek hakkının
tescilini isteyebilir (TMK md. 893/1).
Satış bedelinin para birimi;
TBK'nın 99. maddesi, “Konusu para olan borç Ülke parasıyla ödenir. Ülke parası dışında
başka bir para birimiyle ödeme yapılması kararlaştırılmışsa, sözleşmede aynen ödeme veya bu
anlama gelen bir ifade bulunmadıkça borç, ödeme günündeki rayiç üzerinden Ülke parasıyla
da ödenebilir.
Ülke parası dışında başka bir para birimiyle belirlenmiş ve sözleşmede aynen ödeme ya da
bu anlama gelen bir ifade de bulunmadıkça, borcun ödeme gününde ödenmemesi üzerine
alacaklı, bu alacağının aynen veya vade ya da fiilî ödeme günündeki rayiç üzerinden Ülke
parası ile ödenmesini isteyebilir” hükmündedir.
Bu nedenle, satış bedelinin resmi senette döviz (yabancı para birimi) olarak gösterilmesi
mümkün değildir. Bir belgeye dayalı olarak satış bedelinin döviz olarak belirtilmesi halinde,
dövizin karşılığı T.C. Ziraat Bankasına resmi yazı ile sorularak, resmi senede Türk Lirası olarak
yazılması gerekir.(155)
(151)
Tapu Sicil Müdürlüklerince Düzenlenen Resmi Senetlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, md.7/ğ
R.G.10.11.2009/27402
(152)
TKGM, 26.12.2005 tr. , 2005/19 sayılı Genelge
(153)
TKGM, 03.11.2009 tr., 074/258-4934 sayılı Genel Duyuru
(154)
Halil İbrahim Karaşahin, Tapu Sicil Mevzuatı ve Kadastro İşlemleri, 2.Baskı, İzmir, Dizgi,2002, Sh.179
(155)
TKGM, 21.03.1996 tr., 18021/134-1129 sayılı yazısı
209