50
başkaldırarak 1776’da bağımsızlığını ilan etmiş, Ame- en iyi komutan yukarıdaki en büyük ağabey gibi daha
rikan İhtilâli Clausewitz üç yaşındayken 1783’te sona savaş başlamadan, kan dökülmeden, gâlip gelir. Daha
savaşmadan yendikleri için bu tür liderlerin, komutanermiştir.
ların adını duymayabiliriz ama Sun Tzu’ya göre en
Dolayısıyla, Clausewitz’in bu ortamda yaşamış büyük komutan, en az “masrafla” istediğini elde eden
bir Alman subayı (Prusyalı) olduğunu düşünürsek, bu komutandır. En kötü komutan da yukarıdaki hekim ördâhinin zihin dünyasına girmek için ilk adımı atabili- neğinde olduğu gibi, savaş başladıktan sonra gâlip geriz. Clausewitz yetişirken etrafında devamlı milletler lendir.
savaşını görmüş ve savaş teorisini de bunun üzerine
Peki neden böyle? Neden böyle düşünüyor Sun
kurmuştur. Bu nokta önemli, savaş sanatı teorisine girince bu noktayı hatırlamamız gerekecektir. Clause- Tzu? Anakronik bir ifâd ^[H