Tambuling Batangas Publication January 31-February 06, 2018 | Page 5
OPINYON
Enero 31-Pebrero 06, 2018
Batangas City team kalahok sa 1st
Maharlilka Philippine Basketball League
ISA ang Batangas City-Tanduay
sa 10 koponan na kalahok sa
kauna-unahang
Maharlika
Pilipinas Basketball League
(MPBL) na binuksan sa Smart
Araneta Coliseum nitong January
25 sa pangunguna ng founder ng
liga na si Senator at boxing icon
Manny Pacquiao. Ang siyam pang
kalahok na koponan ay galing sa
Bataan, Bulacan, Caloocan, Imus,
Muntinlupa, Navotas, Paranaque,
Quezon City, at Valenzuela.
Ayon kay Pacquiao,
layunin ng liga na bumalik sa
‘grassroot level’ ang larong
basketball upang mabigyan
ng oportunidad ang mga
magagaling
na
basketball
players sa buong Pilipinas na
makapaglaro
sa
Philippine
Basketball Association( PBA).
“Kung mapapansin po natin,
halos lahat ng players sa PBA
ay nanggagaling sa colleges at
universities sa Pilipinas. Subalit
paano naman po yung mga
magagaling na manlalaro na
walang kakayahang mag-aral
dahil sa hirap sa buhay? Dito
po pumapasok ang MPBL. Ang
mabigyan sila ng oportunidad na
maipakita ang kanilang galling
sa larong basketball,” sabi ni
Pacquiao.
Itinalaga
bilang
by Kenneth Roland A. Guda
TILA umiikot sa Mayon
ang pangkulturang buhay
ng mga Albayano. Tuwing
pumuputok ito, dumarami
ang turista—pero tumitindi
rin ang trahedya.
Unang lumabas ang
sanaysay na ito sa Philippine
Collegian halos 17 taon
na ang nakararaan–noong
Agosto 1, 2001. Inedit nang
kaunti ang bersiyong ito.
Nitong
Enero
2018, muling pumutok
ang bulkang Mayon. Muli,
libu-libong magsasaka at
mamamayang Albayano sa
may paanan ng bulkan ang
lumikas. Samantala, daan-
daanlibong (baka umabot na
sa milyong) turista ngayon
ang dumagsa sa naturang
probinsiya.
Ang awtor ay lumaki
sa Legazpi City, Albay.
Minsan
naiisip
ko: Kung ano ang turing
ng mga Pilipino kay Jose
Rizal, parang ganun din ang
turing ng mga Albayano sa
Bulkang Mayon.
Sa aming probinsiya
sa Albay, kung anu-ano
ang
ipinapangalan
sa
bulkan—tulad ng kung anu-
anong gamit, produkto at
kompanyang ipinapangalan
sa pambansang bayani
(hal. Rizal Bank, Rizal na
posporo, Rizal Park). Sa
buong probinsiya, may
hotel, resthouse, restaurant,
t-shirt, grocery, at di
mabilang na tindahan na
kapangalan ng bulkan. At
tulad ni Rizal, kumbaga’y
mistulang bayani rin ng
mga Albayano ang Mayon.
Malaking
bahagi
ng pangkulturang buhay
ng mga tao sa lugar ang
bulkang ito. Malaking
bahagi ng ekonomiya ng
Legazpi City ang nakabatay
sa turismo. Ang attraction
na ito’y nakapagpapasok ng
malaking revenue mula sa
mga turistang nabibighani
sa misteryosong ganda ng
halos-perpektong hugis-apa
ng Mayon.
Katok sa putok
Humigit-kumulang
sa
isang dekada ang pagitan
ng pagputok ng Mayon.
Tuwing nangyayari ito,
dagsaan ang mga turista,
marami’y dayuhan.
Sa pag-usok at
pagliyab ng bunganga ng
bulkan, nabubuhayan ang
siyudad. Punung-puno ang
five-star hotel na Mayon
International Hotel. In
demand ang abaca products
na binebenta sa mga
bangketa. Lumalago ang
industriya ng paglilitrato
sa dami ng mga bisitang
gustong makakuha ng
litrato ng pagputok ng
bulkan tuwing gabi. Kung
anu-anong
t-shirt
ang
binebenta sa kalye—basta
may nakasulat na “Mayon
Volcano” o “Legazpi City.”
At tuwing gabi, gising ang
mga tulog kapag umaga:
magdamag ang tagayan sa
Albay Park, at siyempre ang
mga naglalako ng aliw sa
Penaranda Park at sa kung
saang madilim na sulok ng
siyudad.
Baka
di-normal
na nakikita ang masayang
eksenang ito sa isang lugar
na dumadaan sa matinding
sakuna. Pero para sa lokal na
mga opisyal ng gobyerno,
parang nagkakaroon ng
dagdag na kahulugan ang
kasabihang “In every dark
cloud, there is a silver
lining.”
Halimbawa
nito
ang komersiyo sa Cagsawa
Ruins. Ito ang dating
simbahang
natabunan
ng landslide sa pagputok
ng bulkan noong 1814,
at
ngayo’y
posibleng
pinakasikat na puntahan ng
turista sa Albay. Marami ang
nabaon nang buhay sa loob
ng simbahan. Pero ngayo’y
sikat itong destinasyon
ng mga turistang tila di-
takot sa mga kuwentong
nagmumulto
raw
ang
mga
natabunan
doon.
Katunayan, mayroon pang
itinayong restaurant malapit
sa Ruins, ang “1814” – isa
sa pinakasikat na restaurant
sa Albay na dinadayo pa
ng mga sikat na artista at
personalidad sa Maynila.
Halimbawa rin ang
nakita ng ilang negosayante
na pagkakataong kumita sa
kakulangan ng mga dust
mask para sa mga residente
ng Legazpi. Nabasa ko
sa Manila Bulletin noong
Hulyo 27, 2001: “Garment
manufacturers in Metro
Manila,
perhaps,
can
immediately fill the need
for dust mask, and with
these, they can earn instant
cash and provide instant
employment.”
Ayon pa sa balitang
ito, “The products must
have different designs that
may suit classes of buyers
like students, professionals,
and the ordinary man in the
streets, or even farmers.”
commissioner
ng
liga
si
dating PBA superstar Kennerh
Duremdes. Makakasama niya
bilang Operations Manager ang
isa ring dating PBA player na
si Zaldy Realubit. Tumatayong
Overall Head of Production and
Marketing ang kilalang talent
manager na si Arnold Vegafria.
Dumalo sa nasabing
event si Batangas 5th District
Representative Marvey Marino
upang magbigay ng suporta
sa koponan ng Batangas City-
Tanduay. Nagsalita rin si Mariño
sa dugout upang magbigay ng
pep talk at siguraduhin sa team
na buong-buo ang suporta ng
lungsod sa kanilang magiging
laban sa MPBL.
“Hindi mahalaga kung
sakaling matalo dahil ito ay
kasama sa lahat ng paligsahan.
Ang mahalaga, ibigay nyo lahat
ng makakaya at huwag aayaw,
dahil ito ang tatak ng isang tunay
na Batangenyo,” dagdag pa ng
congressman.
Kasama ni Mariño si
Team Manager Mr. Gerry Tee,
ABC President Angelito Dondo
Dimacuha, asst.team manager
Guilberto Alea, team coach Mr.
Mac Tan at ang team owner ng
Tanduay na si Mr. Bong Tan.
Ilan sa mga ‘homegrown
players’ ng lungsod na napasama
sa final cut ng Batangas City-
Tanduay ay sina Joco Macasaet
ng Brgy. 17, Cesar Atilarez ng
Sta. Clara, Marvin Macalalad ng
Gulod Labac at Francis Pedrosa
ng Barangay Alangilan.
Nagsilbing muse ng
koponan si 2018 Bb. Lungsod ng
Batangas Queenie Espeleta.
Ang MPBL ay lalaruin
sa iba’t-ibang venues sa mga
probinsiya ng mga kasaling
koponan. Ito ay single-round
robin lamang. Ang magiging
kampeon sa Luzon o Northern
Leg ng torneo ay haharapin
naman ang magiging kampeon
sa Viz-Min o Southern Leg ng
liga. Ang magwawagi dito ang
tatanghaling
kauna-unahang
Maharlika Pilipinasa Basketball
League champion. (PIO Batangas
City)
BUHAY-BULKAN
Para bang may pakialam
pa ang gumagamit ng dust
mask sa Albay kung aaayon
sa propesyon niya ang
disenyo nito.
Village people
Samantala, maging
ang ilang magsasakang
residente
sa
paanan
ng Mayon—na siyang
pangunahing nabibiktima
tuwing pumuputok ang
bulkan—tinangkang
maksimisahin ang trahedya.
Namumulot sila ng mga
batong mula sa lava o
ashfall para ibenta sa mga
turista.
Sila mismo iyung
noong
Huwebes
lang,
kasama sa aabot sa 10,000
pamilya o 53,000 katao na
nagsilikas mula sa kanilang
mga bahay matapos ang
biglaang
pagputok
ng
bulkan. Karamihan dito’y
mga pamilya ng mga
magsasakang
nakatira
sa paanan ng Mayon.
Maraming magsasaka rito,
dahil mataba ang lupa.
Tuwing
may
banta ng pagputok, sila
mismo iyung pinakaunang
pinalilikas ng lokal na
gobyerno. Pinapatira sila
sa mga evacuation center
– mga klasrum ng public
elementary schools sa
siyudad. Doon, lagi’t laging
kalunus-lunos ang kanilang
kalagayan. Kuwento nga
ng nanay ko na guro sa
Bagumbayan Elementary
School sa Legazpi City,
aabot sa 15 pamilya ang
pansamantalang
nakatira
sa
kanyang
klasrum.
Pangkaraniwan lang ang
laki ng klasrum na ito,
kaya siksikan ang mga
pamilyang natutulog sa
desk ng mga estudyante o
kaya sa semento. Tulad ng
inaasahan, walang maayos
na kubeta para sa kanila.
Kuwento ng nanay ko, grabe
na ang panghi ng klasrum
niya.
Karamihan sa mga
magsasakang
evacuee
sa mga eskuwelahan ay
bumabalik
sa
“danger
zone” tuwing umaga upang
tingnan kung hindi nasira
ng ashfall ang kanilang
mga pananim. Sa kabila ng
pagtutol ng lokal na mga
opisyal ng gobyerno sa
pagbalik ng evacuees, hindi
pa rin nila ito mapigilan.
Tanging
sa
pagsasaka
lang kasi nakasandig ang
kabuhayan ng mga tao rito.
Para sa kanila, katumbas
din naman ng pagkamatay
sa landslide o pagkasunog
sa uson ang pagkawala ng
kanilang kabuhayan.
Kaya
minsan,
napapaisip
ako:
Para
bang
hindi
maganda,
kundi masamang tanawin
ang
ipinupunta
ng
mga turista sa Albay.
Kumbaga, natutuwa sila
sa trahedya, namamangha
sa view. Samantala, ang
mga apektado, hayan na
nama’t lumilikas mula
sa pumuputok na bulkan.
Kapag nangyayari iyun,
di ko maiwasang isipin na
hindi bayani sa buhay ng
mga residente ang bulkan.
Samantala,
tuloy
ang pag-akit ng magandang
Mayon sa mga turista, kahit
pa maraming buhay at
kabuhayan ang nasisira sa
bawat ragasa ng “maganda”
niyang pananalasa.