SAĞLIK OLSUN
KANSERDEN DEĞİL
GEÇ KALMAKTAN KORK
EBRU AKTAŞ
H
alk Sağlığı Müdürlükleri
illerde İnsan merkezli yaklaşımla, birey ve toplum
sağlığını korumak ve geliştirmek, sağlık için risk oluşturan faktörlerle mücadele etmek, halkın yaşam kalitesini
yükseltmek ve halk sağlığını tehdit
eden konularda gerekli tüm önlemleri
almakla sorumludur. Halk Sağlığı Müdürlüğü olarak Kanserle mücadele de
birincil amacımız henüz hastalık oluşmadan önce önlem alarak hastalığın
oluşmasını önlemek ya da hastalığı
erken evrede yakalayarak kişilerin yaşam süresini ve kalitesini arttırmaktır.
Kelime anlamı olarak kanser, bir organ veya dokudaki hücrelerin düzensiz olarak bölünüp çoğalmasıyla
beliren kötü urlara denir. Genel anlamda ise kanser vücudumuzun çeşitli bölgelerindeki hücrelerin kontrolsüz
çoğalması ile oluşan 100’den fazla
hastalık grubudur. Çok çeşitli kanser
tipleri olmasına rağmen, hepsi anormal hücrelerin kontrol dışı çoğalması
ile başlar. Tedavi edilmez ise ciddi rahatsızlıklara, hatta ölüme dahi neden
olabilir.
Kanser beraberinde taşıdığı fiziksel
rahatsızlıkların yanı sıra sosyal, maddi
ve manevi yönleri ile mücadelesi zor
bir hastalıktır. Dünya genelinde de
kanser hastalığının yükü her geçen
gün artış göstermektedir. Yirmi birinci
yüzyılda kanser konusunda en önemli
kontrol stratejisinin korunma ve erken
teşhis olduğu bilinen bir gerçektir. Bu
nedenle Halk Sağlığı Müdürlükleri bu
konuda üzerine düşen sorumluluğu
yerine getirmelidirler.
Öncede değindiğimiz gibi kanserde
erken tanı çok önemlidir. Bu nedenle
Sağlık Bakanlığı ülke çapında oluşturulacak ulusal tarama programlarını
hedef nüfusa uygulayarak, kanser
gelişim sürecini henüz klinik bulgular
ortaya çıkmadan, erken evrede tespit
etmek ve kansere bağlı ölüm hızını
düşürmek amacıyla KANSER TARAMA
PROGRAMLARI başlatmıştır. Tarama
programları ülkemizde en sık görülen
ve erken teşhisle tedavisi mümkün
olan üç kanser türünü içermektedir.
Ulusal toplum tabanlı kanser taramaları, Aile Sağlığı Merkezleri (ASM)
ve Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM)
bünyesindeki Kanser Erken Teşhis,
Tarama ve Eğitim Merkezleri [KETEM]
tarafından yürütülür.
Rahim Ağzı kanseri ülkemizde ve dünyada güvenirliliği kanıtlanmış olan
HPV testi ile taranmaktadır ve 30-65
Yaş aralığındaki tüm kadınlar aile hekimleri ve KETEM’lerden ücretsiz olarak yararlanabilmektedirler.
Meme Kanseri için kanser taraması 40
yaşını tamamlamış tüm kadınlara 2
yılda bir mamografi ile yapılmaktadır.
Kolon Kanseri ise 50-70 yaş aralığındaki tüm vatandaşlara 2 yılda bir gaitada gizli kan testi ve 10 yılda bir kolonoskopi ile taranmaktadır.
Vatandaşlarımız kanser taramaları
için geç kalmadan aile hekimlerine ya
da KETEM’ e başvurmalıdırlar.
Sağlık Bakanlığı Kanserle mücadelede taramaların yanı sıra kanser
vakalarının kayıtlarının tam olarak
tutulmasını da önemsemektedir. Kanserin kontrol altına alınması hususunda önceliklerin belirlenebilmesi için
kanser yükünün (ortaya çıkan yeni
vakalar) ve ölüm sayısı cinsinden tahmin edilmesi gerekmektedir. İşin özü;
kanser istatistiği, kanser kontrolünün
başlangıç noktasıdır. Türkiye’de ölüm
nedenleri arasında kanserin 2. sırada
yer aldığı düşünülürse; bu hastalığın
etiyolojisinin belirlenmesi, önceliklerin tespit edilmesi anlamında büyük
önem taşımaktadır. Ülkemizde 2015
yılı itibariyle tüm illerimizde ve Sivas’ta aktif kanser istatistiği yapılarak
tüm kanser vakalarının tespit edilmesi
sağlanmaktadır. Bu da kanser kontrolünde önemli bir adımdır.
Son olarak kanserin erken teşhisi
mümkünken tüm vatandaşlarımızın
önce kendi sağlığını, sonra ailesini
düşünmesini öneriyor ve herkesi taramalara davet ediyorum.
EKİM - KASIM - ARALIK 2015 75