Rozdzia? V. Dialog pomi?dzy feminizmem zachodnim a muzu?ma?skim
Inspiracj? dla rodz?cego si? w Egipcie jeszcze w XIX wieku dyskursu na temat emancypacji kobiet by?o zderzenie si? kultury zachodniej i muzu?ma?skiej. Biografie pierwszych or?downików równouprawnienia muzu?manek, takich jak np. Kasim Amin czy Huda Szarawi, przebiega?y wed?ug schematu migracji na Zachód w celu zdobycia europejskiego wykszta?cenia, a nast?pnie powrotu do kraju i dzia?ania na rzecz promocji zachodnich idea?ów feminizmu w?ród w?asnego narodu. Zachód przybra? wtedy rol? o?wieconego nauczyciela. Zachodni intelektuali?ci wypowiadaj?c si? o spo?ecze?stwach muzu?ma?skich pos?ugiwali si? retoryk? kolonialn?, zawieraj?c? w sobie nacechowanie egocentryzmem78. Niew?tpliwie faktem jest, i? feminizm muzu?ma?ski wywodzi swoj? genez? z epoki kolonializmu, a nast?pnie z globalizmu transferuj?cego informacje o modelach i stylach ?ycia79. Proces przyswajania idei emancypacji kobiet w krajach muzu?ma?skich podobnie jak w krajach Zachodu, skutkowa? pojawieniem nie jednego monolitu ideologicznego, ale co najmniej dwóch ró?nych. Najwi?kszy pos?uch w?ród spo?ecze?stw muzu?ma?skich zyska? sobie ten rodzaj feminizmu, który zgodny by? z religi?. Nie by? nara?ony tak bardzo na krytyk? ludzi wierz?cych czy samych duchownych czy przywódców religijnych jak inne jego odmiany. Mimo, i? swoje pocz?tki zawdzi?cza feminizmowi zachodniemu, nie sta? si? jego automatycznym kontinuum, co wi?cej, zacz?? odrzuca?, a nawet krytykowa? niektóre z jego elementów, narz?dzi i celów. Wspó?praca i dialog pomi?dzy dwoma obozami zacz??y si? komplikowa?. Feministki ?wiata Zachodu do?? ch?tnie poruszaj? temat muzu?manek wskazuj?c i? to religia jest powodem ich uciemi??enia. „Prawo szariatu wyst?puje przeciwko wolno?ci kobiet. Nale?y wspiera? ludzi, którzy walcz? o równo?? i sprawiedliwo??, tak samo powinni?my walczy? o prawa kobiet na ca?ym ?wiecie. Musimy walczy? o sekularyzacj? pa?stw muzu?ma?skich”80 – powiedzia?a Taslima Nasri holenderka bengalskiego
pochodzenia. Amerykanka Pamela Geller feministki muzu?ma?skie traktuj?ce hid?ab jako
Chandra Talpade Mohanty, W oczach Zachodu: nauka feministyczna a dyskursy kolonialne [w:] pod redak Nalini Visvanathan, Lynn Duggan, Nan Wiegersma i Laurie Nisonoff, Kobiety, gender i globalny rozwój, wybór tekstów, Polska Akcja Humanitarna, Warszawa 2012, str. 111-118. 79 Chandra Talpade Mohanty, W oczach Zachodu: nauka feministyczna a dyskursy kolonialne [w:] pod reda Nalini Visvanathan, Lynn Duggan, Nan Wiegersma i Laurie Nisonoff, Kobiety, gender i globalny rozwój wybór tekstów, Polska Akcja Humanitarna, Warszawa 2012, str. 111-118. 80 www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=PL&type=IMPRESS&reference=20090106FCS45491#title2 - data odczytu 29.05
78
28