odpowiada?aby ich mo?liwo?ciom wynikaj?cym ze struktury wiekowej, dzietno?ci i wykszta?cenia, dochód gospodarstw domowych podniós?by si? ?rednio o 25%33. Powy?ej przedstawione zosta?y tylko niektóre p?aszczyzny stanu równouprawnienia p?ci w krajach Zachodu i krajach muzu?ma?skich. Nale?y pami?ta?, ?e dane te s?u?y? mog? jedynie ogólnemu zarysowi sytuacji i nie powinny stanowi? materia?u dla prostego i bezrefleksyjnego porównywania obydwu tych ?wiatów w kontek?cie równouprawnienia. Mniejszy udzia? kobiet w polityce bliskowschodniej od europejskiej czy ameryka?skiej nie mo?e by? t?umaczony jedynie prostym niedouprawnieniem kobiet czy te? dyskryminacj? ich obecno?ci w ?yciu publicznym, ale tak?e kwesti?, i? spo?ecze?stwa te nie posiadaj? d?ugiej czy intensywnej tradycji demokratycznej, a tym bardziej nie s? spo?ecze?stwami obywatelskimi, co mo?e t?umaczy? mniejsze zainteresowanie kobiet ?wiatem polityki. Co wi?cej, nale?y pami?ta? o czynniku kulturowym, odnosz?cym si? do ról p?ciowych, który sprawia, ?e kobiety niekoniecznie zinternalizowa?y w sobie potrzeb rozwoju zawodowego. Mniejszy udzia? kobiet w rynku pracy nie powinien by? tylko odczytywany jako argument za gorszym po?o?eniem kobiety w spo?ecze?stwie, bowiem ogólniejszy kontekst ka?e zastanowi? si?, czy mieszkanki tych regionów ?yczy?yby sobie równego udzia?u w rynku pracy. Nierozs?dna by?aby równie? refleksja, i? rozpowszechnione na Zachodzie prawa kobiet i ewoluuj?ce w szybkim tempie na Bliskim Wschodzie i Pó?nocnej Afryce s? tylko zas?ug? ruchów feministycznych. Postkomunistyczna Europa zawdzi?cza prawa kobiet inicjatywom odgórnym, sprowokowanym przez w?adz?, która potrzebowa?a pracy kobiet do realizacji planów gospodarczych. Zmiany zachodz?ce w krajach arabskich nie zawsze s? te? odpowiedzi? na postulaty lokalnych feministek, a raczej ch?ci? dostosowania regu? do standardów ?wiata Zachodu w celu efektywnego kooperowania z nim.
Gender and Development in the Middle East and North Africa. Women in the Public Sphere, MENA Development Report, Bank ?wiatowy 2004, kangur.uek.krakow.pl/library/bank/karta_kat.php?nr=5892 - data odczytu 27.05.2013
33
13