LANDBOUKUNDIG
25 kg kruipvoeding totdat hy op 100 dae
gespeen word.
Goeie voedingsbestuur vereis dat die
boer die ramlam se vordering monitor.
Neem ’n besluit wat jou ramme se gewig
op 2-tandverkoopstadium moet wees, stel
’n tabel op en monitor deur maandeliks te
weeg. As die ramlam byvoorbeeld 40 kg
met speen weeg en sy doelwitgewig is 88
kg, moet sy gewig met 48 kg oor 12 maan-
de (365 dae) toeneem. Monitor dus of hy
met ongeveer 4 kg per maand of 110 gram
groei soos vereis word.
GOEIE VERSORGING VAN DIE RAMLAM
Die volgende riglyne is waardevol om
goeie rambestuur te verseker vanaf speen
tot veiling.
• Op +42 dae, neem mismonsters en
doseer indien nodig. Hierdie is ook
’n goeie tyd om spoorelement- en
Vitamien A-aanvulling te doen om die
slymvliese te versterk.
• Op 80 dae moet teen bloednier en
pasteurella geënt word om vrektes na
speen te beperk.
• Speen op 100 dae en weeg die ram.
Prestasiemeting begin reeds hier en
is ook nodig vir BLUP-seleksie later.
Speenseleksie word gedoen en 15%
tot 20% van die swakste rampresteer
ders word uitgegooi. Dis belangrik om
aan te teken watter nageslag nie groei
nie sodat teen ouers gediskrimineer
•
•
•
•
•
kan word. Verkoop die swak presteer
ders. Die geboorteregister en speenre-
kord moet aan SA Stamboom gestuur
word.
Na speen kan ramme die sogenaamde
‘libidokursus’ doen. Sowat 30 uitskot
ooie word by die ramlammers in ’n
kampie gejaag en hulle dek die ooie
aanhoudend. So word libido en dekbe-
hendigheid aangeleer, wat van hul top-
presteerders maak in hul reproduksie
vorentoe.
Ramlammers word ook nou geskeer.
Vir eie rekord kan vaggies geweeg
word om te help met die besluitneming
of ander lammers eers geskeer moet
word of met wol verkoop moet word.
In hierdie tydperk kan ramlammers ook
Rev 1 toegedien word om immuniteit
teen brucella ovis te verhoog.
Ramme moet baie oefening kry - fiks
heid verhoog vrugbaarheid. Oorgewig
en onfikse ramme se dekvermoë is
gewoonlik nie goed nie.
Op 180 dae nadat die lammers
geskeer is, word die prestasie geëva
lueer. Gewig word geneem; wol word
gepunt; ’n 30 gram wolmonster word
op die middelrib geneem en aan die
SA Woltoets Buro gestuur vir ontle
ding. Die ram word ook geskeer en
die vag geweeg. Prestasievorms moet
noukeurig en akkuraat ingevul word en
aan SA Stamboom gestuur word.
HANTERING VAN DIE RAMME
MET VEILING
Veilingramme sal ongeveer 6 tot 7 maan-
de wol dra met die veilingdag. Neem
die laaste klein wolmonster (EST) wat
net getoets word vir Micron, Sd, CV en
Comfort % en by die tweede toets op die
katalogus aangedui word. Finale keuring
word deur rasinspekteurs by die veiling
gedoen. Ramme moet vir vrugbaarheid
getoets word en ‘n sertifikaat moet aan
die koper beskikbaar gestel word.
Ramme word aan baie stres blootge
stel by veilings. Daarom is dit nodig dat
ramme na die veiling goed water drink en
vreet voordat gelaai word. Die hantering
op die veiling, vervoer asook voedingaan-
passing kan tot tydelike onvrugbaarheid
lei. Dit is fataal om ’n ram net na veiling
te skeer omdat dit redelik algemeen tot
totale onvrugbaarheid aanleiding gee.
Hou die voeding konstant (verkoper kan
vir jou ’n sak pille saamgee) en gee die
ramme tyd om aan te pas en te rus ten
einde onvrugbaarheid as gevolg van
aanpassing te voorkom. Om die ram met
aanpassing te help, kan Protexin Solube,
Bioboost of Bio-min gedoseer word.
Onthou ook om die ram weer teen bloed-
nier en pasteurella te ent.
Ramme maak ’n groot bydrae tot die
kudde se ekonomiese prestasie en daar-
om moet rambestuur reeds ses weke voor
geboorte begin en volgehou word.
SENWES SCENARIO | WINTER 2019
05