aangesloten. ‘Wij zijn heel nadrukkelijk bezig met het dichten van het hiaat in de technologie-kennis
tussen onderwijs en bedrijfsleven,’ licht Arnold Willebrands van het CIVOM toe. ‘En toevallig was één
van onze docenten aan het Zadkine bezig met een deeltijdopleiding aan de HAN in Arnhem. Voor zijn
afstudeerproject had hij gekozen om een Toyota Prius te prepareren voor het onderwijs en daarover
hadden we contact opgenomen met Electude dat ervaring heeft met het prepareren van
diagnosevoertuigen.’ Toen Bert Jonker, directeur van Electude Nederland kennisnam van die twee
initiatieven vielen de puzzelstukjes op hun plek. Jonker: ‘Als we deze projecten uit het onderwijs
konden samenvoegen met onze plannen, zouden we samen wat moois kunnen maken. Het zou een
gemiste kans zijn als we allemaal apart dingen waren gaan ontwikkelen.’
Samen verder
De drie partijen besloten de bestaande plannen over elkaar te leggen en te zien of ze gezamenlijk de
kosten konden delen voor het opzetten van een fundamenteel onderwijspakket, dat niet alleen voor
Rijn IJssel en de scholen van het CIVOM geschikt is, maar voor alle opleidingen in Nederland en
België. Na een jaar voorbereiding werd in januari 2013 de eerst stap gezet aan de hand van een door
de specialisten van alle partijen opgesteld programma van eisen. Inmiddels is het pakket gereed en is
het opgebouwd uit drie elementen. Ten eerste de elektromotor die in verschillende gedaantes
(gelijkstroom, wisselstroom) op de markt bestaat en die de studenten als model moeten kunnen
nabouwen. Ten tweede is er de combinatie accu en converter, waarbij de vragen centraal staan: wat
gaat er aan vermogen in en wat komt er weer uit, hoe lopen de stromen, wat is het rendement en
hoe meet je dat? De studenten bouwen ook dit zelf op in schaalmodellen met een veilige spanning.
Ten derde staat het voertuig centraal met daarin de combinatie van een conventionele en een
elektromotor. Studenten moeten onder de motorkap elementen herkennen, storingen zoeken en
energiestromen van de elektromotor en de benzinemotor zichtbaar maken en kunnen meten. In totaal
geven die drie elementen een compleet beeld van hoe de technologie er nu voor staat. De drie
partijen zijn enthousiast over het resultaat. Zonder elkaar steun had geen van hen dit nooit voor
elkaar kunnen krijgen. Koen Berends: ‘Als maatwerk was dit nooit mogelijk geweest. Daar is het
simpelweg te duur voor. Daarom heb je partijen nodig die hun nek financieel durven uitsteken om iets
te laten ontwikkelen. De commerciële markt is te klein om het honderd procent voor te financieren. Je
moet het zien als een vorm van cofinanciering van alle kanten. We investeren met z’n drieën in iets
waarvan je weet dat het zich pas op de lange termijn gaat terugverdienen.’
Vrije ruimte
De diagnosevoertuigen die het Rijn IJssel en CIVOM in ontvangst nemen – tweemaal een
geprepareerde Toyota Pruis – zijn de pronkstukken van de nieuwe methode. Samen met de theorie,
de schaalmodellen en de modules in het e-learning systeem Argo vormen ze een volledig
onderwijspakket dat de scholen kunnen aanbieden aan de studenten. Arnold Willebrands van CIVOM
weet nu al dat de voertuigen onmiddellijk ingezet gaan worden. ‘Op alle niveaus, zowel in de reguliere
lessen als in de keuzevakken.’ Bij Rijn IJssel start het komende halfjaar met een aantal opdrachten als
pilot. En, om het rendabel te houden, gaan ook de HBO-studenten van de HAN ermee werken. Het is
dan nog niet opgenomen in het kwalificatiedossier, maar wordt door de scholen ingezet als thematisch
pakket in de vrije ruimte. Maar dat is een kwestie van tijd, denkt Frans Hofmans. ‘Langzamerhand
zullen we toch wat onderdelen uit het onderwijsaanbod moeten gaan vervangen voor deze nieuwe
technologieën.’ Gevolg is dat het in de toekomst in de werkplaats van de scholen iets minder zal
ruiken naar olie en uitlaatgassen. Iets waar veel studenten een zwak voor hebben. Frans Hofmans:
‘Maar als je ze kunt uitleggen dat die oude dieselmotor die met zijn enorme afmeting 40 kW aan
vermogen leverde, nu vervangen kan worden door een veel kleinere elektromotor die zelfs 60kW aan
vermogen geeft, dan roept dat toch ook bij de studenten een nieuw enthousiasme op.’