Revista Ángulos edición 8 Revista Ángulos edición 8 | Page 24

Ensayos
presentenloscasosantelosjuzgados.
LaConstituciónestableciódirectamentequeelamparoserárevisable,porquesemodiicóelartículo104enalgunasdesusfracciones.Seránamparosdirectoslosquelajusticiafederalrevise,lassentenciasdelTribunalesFederaldeJusticiaAdministrativa.Lassentenciasquetienenqueverconresponsabilidadesgravesdeservidorespúblicospodránserrecurridas.Ambosámbitos,cuandosellevanacabojuiciospenalesoelamparo,estánsiendoimpactadosporotratransiciónmuyimportante,supuestamenteyaterminada,queeselnuevosSistemadeJusticiaPenal.
Eltiemponomealcanzaparahablardemuchospequeñosdetallesmásdondeestopodríaestarafectando,loquediríaesquehaytresprincipiosenlosquesebasaelsistemadejusticiapenalqueincidenclaramenteenlamaneraenqueestántrabajandolostribunalesdeacuerdooenparaleloconlosnuevosparámetrosdeconductadelosservidorespúblicos.Tenemoslaigualdadprocesal,esteesunodelosprincipiosbásicosenlosquesefundamentaunnuevoSistemaAcusatorioAdversarial;esigualdadantelaleyperosobretodoesigualdadentrelaspartesdeunjuiciopenal.Yanohay,deacuerdoconelcambiodesistema,laventajaimportantequeteníaelEstadoatravésdesuministeriopúblicocuandollevaunjuiciopenal,ylapersonaopresuntoresponsableveíacómohacerleparadefendersedeestafuerzadescomunaldelrepresentantedelEstado.Ahoraatravésdenumerososmecanismosseponeninstrumentosymomentosprocesalesaambaspartesparaquepuedanllevaracabosuscasos.Elquepresentalaacusaciónyelquesedeiendeestaránenigualdaddecircunstancias.
Elsegundoprincipioeslaimparcialidaddeljuzgador;sebuscalainmediaciónylaconcentración,queeljuezestépresente.Aunqueeljuezquevaaresolverendeinitivaunjuiciopenalnoeselquerecibe,noeseldecontrolnieljuezqueautorizalaspruebasquesevanapresentar.Eljuezdelaaudienciacentralprincipalvaallegarcuandotodoesohasidopresentadopreviamenteyaceptadoporlospartesyenunasolaaudienciadesahogarálaspruebasyvaaresolver.Sesuponequetodoestocontribuiráaunamayoreicienciaporquelosprocesosseajustanmucho,seacortanlostiempos.Losindicadoresqueseestánllevandoentodoelpaíssobrelosnuevosjuiciosasílodemuestran,haymayortransparenciaencómoseestánllevandolosprocesos.
Enrelaciónconloanteriormereieroalúltimoprincipio,lapublicidad,latransparenciadelosjuicios.Yanadasellevaaobscuritas,aversiunapersonaentendióylaotrano.Todoespúblico,todoessujetoaservisto.
Conclusiones.Dosdemisconclusionessonlatransparencia,lapublicidad,comoejesqueestánmodiicandocosasentreelSNAyelSistemadeJusticia.Dosmundosqueenprincipiopareceríanquesonpensados,originadospornecesidadesdistintasseestáncomunicandoatravésdelatransparencia,delapublicidad.
Esundiseñomuycomplejo,losdesafíossonmúltiplesypodríamospasarnosmuchashorasanalizandomuchascosas.Esenormeelretoqueselepresentaalpaísenestostemas.Elesquemaapartirdeleyesgeneralesnovaasertanfácil.Lahomogenizaciónvaaserdifícildelograrcomomuchasdelasrealidadesporelcarácterdelsistema.Losperilesdelosservidoresesunretogigantescoencuantoalostitularesdelosórganosdecontrol,losauditores,losiscales,quetienequellevaracaboahoralainvestigaciónydeberánhacerloconunaenormecapacidadypericia.Siunoanalizatodaslasfacetasdeimplementacióndelnuevosistemadejusticiapenal,quizáslamáscompleja,laquevamásatrasada,eslacapacitación;notantoladelosjuecessinoladelosministeriospúblicosparatransformarlosenauténticosiscales;enlacapacitacióndeloscuerpospoliciacosparaquesepanlascosasquedebencuidarcuandosecometencrímenes;cómosellevaacabolacadena,decustodia,etc.Esunatareaenormeporqueademásloscuerpospoliciacossonmuchosymuygrandesenelpaísyselestienenquededicarmuchosrecursosparasucapacitación.ElSistemaquiereabarcarlosatodos,seandelordendegobiernoqueseanyencualquierespaciodelaadministraciónpúblicadondeestosepuedapresentar.Ladispersióndeentidadespúblicasnovaaayudaraqueestosprocesosseanrápidos.Comocualquierotrograncambioquesedéennuestropaís,estevaaimplicarungranperiododepruebaycambio,depruebayajusteunavezquetodosestosaspectosempiecenaaplicarseyafuncionar.
ELSNA,suuniversoinstitucional,contienemecanismossancionadores,mecanismosjurisdiccionalesenunaórbita,enotrasonlosquemencioné.¿Cómovaavincularlasinstitucionesparaqueestastrabajen?PorqueunacosaesquetrabajenlasinstitucionespropiamenteactorasdelSistemaNacionalAnticorrupciónyotraescómosevanacoordinarelrestodelasautoridadeseneltrabajo.CreoqueelSistemaNacionaldeTransparencia,lapublicidad,elnuevoperilquevaatransformaralservidorpúblicovanaayudarmuchísimoaestecambio,aestatransiciónyaunmejordesempeño.Muchasgracias.
22
Ángulos,generandotendencias,núm.8,dic.2016