Vliegen vangen
Hoe ’s werelds beste vliegenmepper soldaten beschermt.
I
edereen die wel eens
met een opgerolde
krant op een vlieg
heeft gejaagd, weet precies hoe wendbaar het
diertje is. Vliegen lijken
altijd te weten uit welke
hoek je komt – en hoe ze
kunnen ontkomen.
‘Vliegen zijn daar ontzettend goed in,’ aldus
Michael Dickinson, biologieprofessor aan de
universiteit van Washington. Dickinson bestudeerde de insekten
tijdens hun vlucht door
ze via een buis naar een
klein platform te leiden.
Boven dat platform hing
een schijf die de vlieg
vanuit diverse richtingen
kon platdrukken. Een
gevoelige camera registreerde de reactie van de
vlieg op de aankomende
aanval.
Nadat hij honderden
vliegen door de tunnel
had geleid, ontdekte Dickinson iets interessants.
Tot op 300 milliseconden
voor een mogelijke pletting bereidde de vlieg
zich voor met ‘aanpassing van de houding’. Als
de klap van voren kwam,
bewoog de vlieg zijn middelste paar poten naar
voren – zo bewoog het
dier naar achteren en van
het gevaar af zodra het
opsteeg. Als de klap van
achteren zou komen,
bewoog de vlieg haar
middelste poten naar
achteren om voorwaarts
te ontkomen. Vliegen
mogen dan wel verzot
zijn op hondendrollen,
maar het zijn ook sierlijke, delicate ballerina’s.
Dickinsons interesse in
vliegenmeppen gaat verder dan zijn wens zijn kantoor vrij te houden van
gebrom en gezoem. Door
zijn onderzoek kunnen
andere wetenschappers
microrobots bouwen die
dezelfde lenigheid en
vliegprestaties hebben als
een echte vlieg. Ook het
leger is geïnteresseerd in
Dickinsons werk. Het
hoopt met deze inzichten
drones met betere reactietijden te maken, waardoor er minder piloten de
lucht in hoeven, wat weer
levens kan schelen.
Wat Dickinson betreft:
hij vindt het belangrijk
niet te boek te staan als
vliegenhater. Sterker
nog, hij zal altijd proberen de dieren niet te
doden. ‘Het irriteert me
wanneer iemand een
vlieg wegjaagt, aangezien
ik meestal zit te kijken
hoe het diertje zichzelf
zit te wassen en haar
kopje beweegt.’
Judy Dutton
65